نماز جماعت

مستحب است صفهای جماعت منظم باشد , و بین کسانی که در یک صف ایستاده اندفاصله نباشد و شانه آنان ردیف یکدیگر باشد

● نمازجماعت .

مـساله ۶۸۹ ـ مستحب است نمازهای یومیه را با جماعت بخوانند , و در نمازصبح ومغرب و عشا , خصوصا برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد رامی شنود بیشتر سفارش شده است , و هـمچنین مستحب است سایر نمازهای واجب رابا جماعت بخوانند , ولی مشروعیت جماعت در نماز طواف و نماز آیات در غیرخسوف و کسوف ثابت نیست .

مساله ۶۹۰ ـ در صحت جماعت شرط است که بین امام و ماموم و همچنین بین ماموم و ماموم دیگر کـه و اسـطه بین ماموم و امام است حائلی نباشد , و مراد از حائل چیزی است که آنها را از هم جدا کـنـد خواه مانع ازدیدن شود مانند پرده یا دیوار و امثال اینها و خواه مانع نشود مانند شیشه , پس اگـر درتـمام احوال نماز یا بعض آن بین امام وماموم یا بین ماموم و ماموم دیگر که و اسطه اتصال است چنین حائلی باشد , جماعت باطل خواهد شد, و زن از این حکم مستثنی است چنانکه خواهد آمد.

مساله ۶۹۱ ـ کسی که پشت ستون ایستاده , اگر از طرف راست یا چپ بواسطه ماموم دیگر به امام متصل نباشد , نمی تواند اقتدا کند.

مـسـالـه۶۹۲ ـ جای ایستادن امام باید از جای ماموم بلندتر نباشد , ولی اگر به مقدار ناچیزبلندتر بـاشـد , اشکال ندارد, و نیز اگر زمین سراشیب باشد , و امام در طرفی که بلندتراست بایستد , در صورتی که سراشیبی آن زیاد نباشد , مانعی ندارد.

مساله ۶۹۳ ـ اگرجای ماموم بلندتر از جای امام باشد , اشکال ندارد , ولی اگر بقدری بلندتر باشد که نگویند اجتماع کرده اند , جماعت صحیح نیست .

مساله ۶۹۴ ـ اگر واسطه اتصال به جماعت بچه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد باشد , چنانچه ندانند نماز اوباطل است می توانند اقتدا کنند , و همچنین اگر شیعه اثنی عشری نباشد چنانچه نمازاو بر طبق مذهب و ی صحیح باشد.

مـساله ۶۹۵ ـ بعد از تکبیر امام اگر صف جلوآماده نماز , و تکبیر گفتن آنان نزدیک باشد , کسی که در صف بعد ایستاده , می تواندتکبیر بگوید.

مـسـاله ۶۹۶ ـ اگر ماموم در بین نماز بدون عذر قصد انفراد نماید ,صحت جماعتش محل اشکال اسـت ولـی نمازش صحیح است , مگر آنکه به وظیفه منفرد عمل نکرده باشد که به احتیاط واجب باید نماز را اعاده کند ولی اگر چیزی راکم وزیاد کرده باشد که در صورت عذر نماز را باطل نکند اعـاده لازم نـیـسـت مثلا اگراز اول نماز قصد انفراد را نداشته و قرائت نکرده ولی در حال رکوع چـنـیـن قـصـدی بـرایش پیدا شود , در این صورت می تواند نمازش را به قصد انفراد تمام کند و لازم نیست که آن را اعاده نماید و همچنین اگر یک سجده را برای متابعت زیاد کرده باشد.

مـساله ۶۹۷ ـ اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و به رکوع امام برسد , اگرچه ذکر امام تـمـام شـده باشد , نمازش صحیح است و یک رکعت حساب می شود , اما اگربه مقدار رکوع خم شـود و بـه رکـوع امام نرسد می تواند نمازش را فرادی تمام کند ومی تواند برای رسیدن به رکعت بعد نماز را قطع کند.

مساله ۶۹۸ ـ اگر موقعی که امام دررکوع است اقتدا کند و به مقدار رکوع خم شود وشک کند که به رکوع امام رسیده یا نه , چنانچه شکش بعد از تمام شدن رکوع باشد جماعتش صحیح است و در غیر این صورت می تواند نماز را فرادی تمام کند ومی تواند برای رسیدن به رکعت بعد نماز راقطع کند.

مـسـاله ۶۹۹ ـ اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود امام سر از رکوع بردارد , می تواند برای رسیدن به رکعت بعدنماز را قطع کند.

مساله ۷۰۰ ـ اگر اول نماز یا بین حمد و سوره اقتدا کند و اتفاقاپیش از آنکه به رکوع رود , امام سر از رکوع بردارد , نماز او صحیح است .

مـسـاله۷۰۱ ـ ماموم نباید جلوتر از امام بایستد , بلکه احتیاط واجب آن است که اگر ماموم متعدد باشند مساوی امام نایستند , ولی اگر ماموم یک مرد باشد اشکال ندارد که مساوی امام بایستد.

مـسـالـه ۷۰۲ ـ اگـر امـام مرد و ماموم زن باشد , چنانچه بین آن زن و امام یا بین آن زن وماموم دیگری که مرد است و زن بواسطه او به امام متصل شده است , پرده و مانند آن باشد , اشکال ندارد.

مـسـالـه ۷۰۳ ـ احـتـیـاط واجـب آن است که بین جای سجده ماموم و جای ایستادن امام بیش از بـلندترین مراتب یک قدم فاصله نباشد , و همچنین است اگر انسان بواسطه مامومی که جلوی او ایستاده به امام متصل باشد.

مساله ۷۰۴ ـ اگر ماموم بواسطه کسی که طرف راست یا چپ او اقتدا کرده به امام متصل باشد و از جلو به امام متصل نباشد , بنابر احتیاط واجب باید با کسی که در طرف راست یا چپ او اقتدا کرده , بیش از بلندترین مراتب یک قدم فاصله نداشته باشد.

مساله ۷۰۵ ـ اگر در رکعت دوم اقتدا کند , لازم نیست حمد و سوره بخواند ولی قنوت و تشهد را بـا امـام می خواند , و احتیاط آن است که موقع خواندن تشهد انگشتان دست و سینه پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند کند , و باید بعد ازتشهد با امام برخیزد وحمد و سوره را بخواند , و اگر برای سوره وقت ندارد , حمد راتمام کنند و در رکوع خود را به امام برساند , و اگر برای تمام حمد وقت ندارد می تواند حمد را قطع کند و با امام به رکوع رود.

مـساله ۷۰۶ ـ اگر موقعی که امام دررکعت دوم نماز چهار رکعتی است اقتدا کند , باید در رکعت دوم نمازش که رکعت سوم امام است بعد از دو سجده بنشیند و تشهد را به مقدار واجب بخواند و بـرخـیـزد , وچـنـانـچـه برای گفتن سه مرتبه تسبیحات وقت ندارد , باید یک مرتبه بگوید و در رکوع خود را به امام برساند.

مـسـالـه ۷۰۷ ـ اگـر امـام در رکعت سوم یا چهارم باشد و ماموم بداند که اگر اقتدا کند وحمد را بـخواند , به رکوع امام نمی رسد , بنابر احتیاط واجب باید صبر کند تا امام به رکوع رود , بعد اقتدا نماید.

مـسـالـه ۷۰۸ ـ کسی که می دانداگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی رسد , چنانچه عـمـدا سوره یا قنوت رابخواند و به رکوع نرسد , جماعتش باطل می شود و باید به وظیفه منفرد عمل نماید.

مـسـالـه ۷۰۹ ـ اگـر موقعی که مشغول نماز مستحبی است جماعت بر پا شود , چنانچه اطمینان نـدارد کـه اگر نماز را تمام کند به جماعت می رسد , مستحب است نماز رارهاکند ومشغول نماز جماعت شود هرچند برای درک رکعت اول باشد.

● شرائط امام جماعت .

مساله ۷۱۰ ـ امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل وحلال زاده باشد و نماز را بـه طـور صحیح بخواند , و نیز اگر ماموم مرد است امام او هم باید مرد باشد وعدالت این است که واجـبات انجام دهد ومحرمات را ترک کند ونشانه آن حسن ظاهر است اگر انسان اطلاع از خلاف آن نداشته باشد.

مـساله ۷۱۱ ـ امامی را که عادل می دانسته , اگر شک کند که به عدالت خود باقی است یا نه , می تواند به او اقتدا نماید.

مـسـاله ۷۱۲ ـ اگر امام جماعت بواسطه عذری بالباس نجس یا با تیمم یا با وضوی جبیره ای نماز بخواند , می شود به او اقتدا کرد.

● احکام جماعت .

مـسـالـه۷۱۳ ـ مـوقعی که ماموم نیت می کند , باید امام را معین نماید , ولی دانستن اسم اولازم نیست , و اگر نیت کند (( اقتدا می کنم به امام جماعت حاضر )) نمازش صحیح است .

مساله ۷۱۴ ـ ماموم باید غیر از حمد و سوره چیزهای نماز را خودش بخواند ,ولی اگر رکعت اول یا دوم ماموم رکعت سوم یا چهارم امام باشد , باید حمد و سوره رابخواند.

مـساله ۷۱۵ ـ ماموم نباید تکبیر الاحرام را پیش از امام بگوید , بلکه احتیاطمستحب آن است که تا تکبیر امام تمام نشده تکبیر نگوید.

مساله ۷۱۶ ـ ماموم می تواند پیش از امام سلام دهد.

مساله ۷۱۷ ـ اگر ماموم غیر از تکبیر الاحرام ,چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد .

مساله ۷۱۸ ـ ماموم باید غیراز آنچه در نماز خوانده می شود , کارهای دیگر آن مانند رکوع و سجود را بـا امـام یـاکـمـی بـعـد از امام بجا آورد , و اگر عمدا پیش از امام یا مدتی بعد از امام به نحوی که متابعت صدق نکند انجام دهد , جماعتش باطل می شود , ولی اگر به وظیفه منفردعمل نماید نمازش صحیح است به تفصیلی که در مساله (۶۹۱) گذشت .

مـسـالـه ۷۱۹ ـاگـر سـهـوا پـیـش از امـام سـر از رکوع بردارد چنانچه امام در رکوع باشد , باید بـنابراحتیاط به رکوع برگردد و با امام سر بردارد , و در این صورت زیاد شدن رکوع که رکن است نـمـاز را بـاطل نمی کند واگر عمدا بر نگردد جماعتش بنابر احتیاط باطل می شود ولی نمازش صحیح است به تفصیلی که در مساله (۶۹۱) گذشت , ولی اگر به رکوع برگردد و پیش از آنکه به رکوع امام برسد , امام سر بردارد , نمازش بنابراحتیاط باطل است .

مـسـالـه ۷۲۰ ـ اگـر اشـتباها سر بردارد و ببیند امام در سجده است ,باید بنابر احتیاط به سجده بـرگـردد, و چنانچه در هر دو سجده این اتفاق بیفتد , برای زیاد شدن دو سجده که رکنن است , نماز باطل نمی شود.

مـسـالـه ۷۲۱ ـ کـسی که اشتباها پیش از امام سر از سجده برداشته , هرگاه به سجده برگردد و مـعلوم شود امام قبلا سر برداشته است , نمازش صحیح است , ولی اگر در هر دو سجده این اتفاق بیفتدنمازش بنابر احتیاط باطل است .

مساله ۷۲۲ ـ اگر اشتباها سر از رکوع یا سجده بردارد و سهوا یا به خیال اینکه به امام نمی رسد , به رکوع یا سجده نرود , جماعت ونمازش صحیح است .

مـسـاله ۷۲۳ ـ اگر سهوا پیش از امام به رکوع رود و طوری باشدکه اگر سر بردارد به مقداری از قـرائت امام می رسد , چنانچه سر بردارد و با امام به رکوع رود , نمازش صحیح است , و اگر عمدا بـرنـگـردد صـحت جماعتش محل اشکال است ولی نمازش صحیح است به تفصیلی که در مساله (۶۹۱) گذشت .

مـسـالـه ۷۲۴ ـاگر امام در رکعتی که قنوت ندارد اشتباها قنوت بخواند , یا در رکعتی که تشهد نـدارداشـتـبـاها مشغول خواندن تشهد شود , ماموم نباید قنوت و تشهد را بخواند , ولی نمی تواند پیش از امام به رکوع رود , یا پیش از ایستادن امام بایستد , بلکه باید صبر کند تاقنوت و تشهد امام تمام شود و بقیه نماز را با او بخواند.

اداب در نماز جماعت :.

مساله۷۲۵ ـ اگر ماموم یک مرد باشد , مستحب است طرف راست امام بایستد, و اگر یک زن باشد , بـاز هـم مـستحب است که در طرف راست امام بایستد , ولی باید از او عقب تر بایستد , لا اقل به مـقداری که جای سجده او مساوی جای دو زانوی امام در حال سجده باشد, و اگر یک مرد و یک زن یـا یک مرد و چند زن باشند , مستحب است مرد طرف راست امام بایستد و یک زن یا چند زن پـشـت سـر امام بایستند, واگر چند مردویک یا چند زن باشند , مستحب است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.

مـسـالـه ۷۲۶ ـ اگر امام و ماموم هر دو زن باشند , احتیاط واجب آن است که همه ردیف یکدیگر بایستند و امام جلوتر از دیگران نایستد.

مـسـالـه ۷۲۷ ـ مـستحب است امام در و سط صف بایستد و اهل علم و کمال و تقوی در صف اول بایستند.

مـسـاله ۷۲۸ ـمستحب است صفهای جماعت منظم باشد , و بین کسانی که در یک صف ایستاده اندفاصله نباشد و شانه آنان ردیف یکدیگر باشد.

مساله ۷۲۹ ـ مستحب است بعد ازگفتن (( قد قامت الصلا )) مامومین برخیزند.

مساله ۷۳۰ ـ اگر در صفهای جماعت جاباشد , مکروه است انسان تنها بایستد.

مساله ۷۳۱ ـ مکروه است ماموم ذکرهای نمازرا طوری بگوید که امام بشنود.