مدیریت خانه و خانواده

قرآن کریم, این کتاب جامع برنامه های سعادت و خوشبختی, در خود گوهرهای ارزشمند دارد در این مقاله برآن هستیم که نکاتی پیرامون مدیریت خانوده با رویکرد قرآن را بیان کنیم در این خصوص قرآن کریم به اندازی دقت و اهتمام دارد که جا دارد کتاب های مفصل را با عنایت به آیات زیبا قرآن نگاشت

قرآن کریم، این کتاب جامع برنامه‌های سعادت و خوشبختی، در خود گوهرهای ارزشمند دارد .در این مقاله برآن هستیم که نکاتی پیرامون مدیریت خانوده با رویکرد قرآن را بیان کنیم در این خصوص قرآن کریم به اندازی دقت و اهتمام دارد که جا دارد کتاب‌های مفصل را با عنایت به آیات زیبا قرآن نگاشت.

● اصل اول: مسئولیت‌پذیری

یکی از نکات مهم در مدیریت که در هر سیستم باید به آن توجه شود اهتمام و اهمیت به مسئولیت‌های محوله می‌باشد ،در محیط خانواده هم که خود زیربنای ساخت جامعه می‌باشد از این اصل یاد شده است. برای نمونه اگر والدین توجه به مسئولیتی که در قبال خانواده دارند نداشته باشند بنیاد این خانواده رو به سوی انحطاط و سستی خواهد رفت، قرآن کریم اهمیت موضوع را این چنین بیان می‌کند.(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ عَلَیْها مَلائِکَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا یَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ یَفْعَلُونَ ما یُوْمَرُونَ).(ای کسانی که ایمان آورده‏اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسانها و سنگهاست نگه دارید. آتشی که فرشتگانی بر آن گمارده شده که خشن و سختگیرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمی‏کنند و آنچه را فرمان داده شده‏اند (به طور کامل) اجرا می‏نمایند!). توضیح :در این آیه مبارکه بیان شده که هم خود و هم خانواده خود را از آتش جهنم نجات دهند، این مطلب یعنی این که به شما در قبال خانواده مسئولیت مهم واگذار شده وآن مسئولیت مهم نگه داشتن خانواده در افتادن در جاده هلاکت و ناپاکی می‌باشد.

● اصل دوم: توجه به کرامت انسان

یکی از اصولی مدیریتی در مدیریت اسلامی‌حفظ جایگاه و ارزش و مقام و کرامت انسان‌ها می‌باشد وقتی که ما در قرآن به اهمیت و کرامت انسان مواجه می‌شویم می‌بایست این نکته مهم را در عرصه خانه و خانواده هم حفظ کنیم و نسبت به آن بی توجه و غافل نباشیم .این در حالی است که مکتب‌های غربی از این اصل حداقل در عرصه عمل و وادی رفتاری غافل بوده اند.(وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً)(ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم و بر دریا و خشکی سوار کردیم و از چیزهای خوش و پاکیزه روزی دادیم و بر بسیاری از مخلوقات خویش برتریشان نهادیم)( الاسراء آیه : ۷۰) .

● اصل سوم: محبت و مهرورزی

یکی از نکات زیبایی که از آیات و روایات می‌شود در مدیریت خانواده به بهترین وجه از آن استفاده کرد قرار دادن اصل محبت و خیر خواهی و انس و الفت می‌باشد. بسیار از مشکلاتی که در بنیاد خانواده به وجود می‌آید به خاطر غافل شدن از این نکته بسیار مهم قرآنی می‌باشد؛ چه‌بسا فرار دختران معصوم از خانه و گرایش به اعتیاد و بزه‌های اجتماعی به خاطر کم رنگ بودن این اصل در بنیاد خانواده و نقل این خصیصه در مدیریت خانواده باشد .(وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ )( باید عفو کنند و چشم بپوشند آیا دوست نمی‏دارید خداوند شما را ببخشد؟ و خداوند آمرزنده و مهربان است. (نور:۲۲)

● نتیجه‌گیری

این اصول سه گانه به اندازه‌ای مهم و مورد قبول اهل خرد می‌باشد ،که لازم به برهان و ادله نمی‌باشد. تنها مشکلی که وجوددارد، این است که با توجه به بدیهی بودن این اصول و جایگاه آن در زندگی، شاهد آن هستیم که در وادی عمل با قدرت و توانایی به این اصول پایبند نیستیم و نتوانسته‌ایم که به نتیجه مطلوب برسیم و در این میان نباید کوتاهی خود در پایبندی و عمل به دستورات خداوند متعال را به پای ناکارآمدی و کاربردی نبودن این اصول بگذاریم.