یکشنبه, ۱۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 2 February, 2025
ثابت نحوی
ابوالحسین ثابت‌بن‌اسلم‌بن عبدالوهاب حلبی نحوی، از فقهای بزرگ شیعه در قرن پنجم قمری است. از زمان و مکان تولد او اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی با توجه به انتساب او به شهر حلب و اقامت او در آن شهر، وی را از اهالی این شهر دانسته‌اند. گرچه در فقه شیعه در زمان خود شهرت داشت، در کتب رجال شیعه مطلبی درباره او نیامده است (۲: ج ۲، ص ۱۶۴). وی از بزرگان و دانشمندان علم نحو محسوب می‌شد و کتابی در تعلیل قرائت عاصم، که قرائت قوم قریش بوده، نوشته است (۱: ج ۴، ص ۷).
ثابت تصدّی کتابخانه صوفیه را داشت (۶: ج ۳، ص ۹۹). این کتابخانه در قرن ۵ ق. یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین کتابخانه‌های مساجد در شهر حلب بود که در کنار مسجد بزرگ اموی قرار داشت و در اواخر دوره حکومت بنی‌امیه ساخته شد (۲۱۴:۴). در حدود ده هزار جلد از مجموعه این کتابخانه، اهدایی سیف‌الدوله حمدانی ( ـ۳۵۷ ق.) بود (۲: ج ۲، ص ۴۱) و از این رو، به کتابخانه سیف‌الدوله نیز شهرت داشت (۵: ۱۵۱). ابی‌الصلاح تقی‌بن نجم حلبی، یکی از شاگردان ثابت، پس از مرگ وی تصدی کتابخانه را برعهده گرفت (۱: ج ۴، ص ۷).
ثابت کتابی در پیدایش، آغاز دعوت، و معایب اسماعیلیه نوشت و به همین سبب به‌دستور خلیفه فاطمی وقت،مستنصربالله، او را به مصر فرستادند (۱۸۳:۳) و در سال ۴۶۰ق. به‌دستور مستنصر در مصر به دار آویخته شد (۶: ج ۳، ص ۹۹). کتابخانه صوفیه حلب، به‌سبب خودخواهی و لجاجت مستنصر، پس از مرگ ثابت نحوی به آتش کشیده شد؛ زیرا احتمال می‌رفت که، با تصدّی ثابت، کتاب‌های ضداسماعیلی در آن نگهداری شده باشد (۳: ۱۸۳).
مآخذ
۱) امین، محسن. اعیان‌الشیعه. بیروت (بی‌نا)، ۱۴۰۳ ق.= ۱۳۶۱؛
۲) خوانساری، محمدباقر زین‌العابدین. روضات‌الجنات فی احوال‌العلماءوالسادات. بیروت: الدارالاسلامیه، ۱۴۱۱ ق.= ۱۳۶۹؛
۳) ساعاتی، یحیی محمود. وقف و ساختار کتابخانه‌های اسلامی. ترجمه احمد امیری شادمهری. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۷۴؛
۴) سباعی، محمد کلی. نقش کتابخانه‌های مساجد در فرهنگ و تمدن اسلامی. ترجمه علی شکویی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، ۱۳۷۳؛
۵) عش، یوسف. کتابخانه‌های عمومی و نیمه‌عمومی عربی در قرون وسطی (بین‌النهرین، سوریه، و مصر). ترجمه اسدالله علوی. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۷۲؛
۶) کحاله، عمررضا. معجم‌المؤلفین: تراجم مصنفی‌الکتب‌العربیه. بیروت: دارالاحیاء التراث‌العربی، ۱۹۹۲ م= ۱۴۱۳ ق.= ۱۳۷۱.
مژده کمالی‌فرد
مسعود بهمن آبادی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست