تقویت این هوش را از دست ندهید

کسانی که هوش اجتماعی بالایی دارند, به راحتی قادر به برقراری ارتباط با اطرافیان هستند

مدیرعامل یک شرکت بزرگ تجاری است، هر روز و هرساعت جلسه دارد، آدم‌های زیادی برای دیدنش می‌آیند و می‌گویند او بهترین مشاور و برنامه‌ریز است. در روابط میان فردی جانب انصاف را دارد و مدیریتش بر نیروی انسانی شرکت مثال‌زدنی است.

فقط یک ایراد کوچک در شخصیت اوست که از دوران کودکی آزارش می‌دهد، با وجود هوش هیجانی و هوش انتزاعی او هنگام صحبت درجمع نفسش بند می‌آید، کمی یخ می‌کند، سرخ می‌شود و... خجالت امانش را بریده، تا آنجا که اگر کارمندان زن او را نبینند او گویا آنها را ندیده تا مجبور نشود​ بایستد و با آنها احوالپرسی کند، دیگر همه شرکت می‌دانند که او نه مردم گریز است و نه مغرور، او تنها از نبود هوش اجتماعی رنج می‌برد، او نویسنده خوبی است، اما ارتباط کلامی و درون گروهی‌اش از ضعف شدید رنج می‌برد.درباره ​ هوش اجتماعی تعاریف زیادی شده است که شاید ساده‌ترین آنها این است که داشتن هوش اجتماعی کاری می‌کند تا با دیگران ارتباط بهتری داشته باشیم و توانایی تفاهم و مدیریت آن در مردان و زنان نشانه داشتن ​هوش اجتماعی​ است. واکنش مغز در فرآیند هوش این است که از شخص خواسته می‌شود عاقل‌تر و پخته‌تر عمل کند.مغز انسان پیچیده‌ترین، پیشرفته‌ترین و قدرتمندترین ارگانی است که در جهان شناخته شده است پس سر و کار داشتن با تعداد زیادی مغز به طور همزمان نشانه بلوغ است، کسانی که از لحاظ اجتماعی هوش بالایی دارند، برای برقراری ارتباط با دیگران و فهمیدن صحبت‌های آنان مجبورند از همه قدرت مغز و بدنشان استفاده کنند.

آنها باید بدانند چگونه ارتباط برقرار کنند، چطور دوست پیدا کنند و چطور دوستانشان را نگه دارند. افراد با هوش اجتماعی بالا، با کسانی که گذشته، سن، فرهنگ و عملکرد احساسی ـ اجتماعی متفاوتی دارند راحت هستند و مهم‌تر آن که قادرند کاری کنند که دیگران در کنار آنان احساس راحتی و خوشحالی داشته باشند .

● ویژگی‌های افراد باهوش اجتماعی

به گفته برخی روان‌شناسان، افراد باهوش اجتماعی بالا ویژگی‌های زیر را دارند:

۱ ـ اطمینان داشتن از این که خودتان هستید.

۲ ـ داشتن دید وسیعی نسبت به زندگی، این که بدانید به کجا می‌روید.

۳ ـ داشتن علاقه پایدار نسبت به دیگران

۴ ـ احترام قائل شدن نسبت به دیگران

۵ ـ انتقال فکر، توانایی خواندن و استفاده از زبان رفتاری برای انتقال فکر.

۶ ـ آگاهی از زمان مناسب صحبت کردن و گوش دادن

۷ ـ داشتن نگرش مثبت.

● «رفتار خوب» بخش اصلی هوش اجتماعی

منظور از رفتار خوب چیست؟ آیا صرف خوشخویی و احوالپرسی با دیگران ملاک هوش اجتماعی است، گفته می‌شود که هوش اجتماعی به عنوان ویژگی شخصیتی لایه‌های عمیق‌تری هم دارد.

قدردانی کردن: هریک از ما به نوعی مایلیم مورد قدردانی قرار بگیریم و کسانی که هوش اجتماعی بالایی دارند همیشه سعی می‌کنند قدردانی‌ شان را به مردم نشان دهند و از آنان به خاطر کمک‌ها و انجام دادن کارهایشان به طور صحیح تشکر کنند.

تشکر کردن: هنگامی که می‌خواهید قدردانی‌تان را به دیگران اظهار کنید، باید از آنان تشکر کنید به این ترتیب انرژی مثبتی که انتقال می‌دهید، افزایش می‌یابد در ضمن راه دیگری که شما را مطمئن می‌کند تشکرتان برای گیرنده آن مفهوم بیشتری دارد این است که به آنان بگویید برای چه چیزی از آنها تشکر می‌کنید.

هدیه بدهید: هدیه دادن نیز یکی دیگر از راه‌های اظهار قدردانی به دیگران است. اگر می‌خواهید هدیه شما به خاطر سپرده شود سعی کنید آن را متفاوت نشان دهید. خرید هدیه به دیگران نشان‌دهنده این است که شما به فکر دوستتان هستید و به او اهمیت می‌دهید.

اهمیت دادن به آداب و رسوم دیگران: بسیار مهم است که به سنت‌ها و رسومات دیگر فرهنگ‌ها نیز اهمیت دهیم و نسبت به احساسات آنان حساس باشیم. واقعیت این امر در تجارت بیشتر مشاهده می‌شود.

تقسیم کردن اوقات ناخوشایند: یکی از الزامات اجتماعی که اغلب مردم آن را دشوار می‌دانند این است که با افراد داغدیده و کسانی که برای آنان اتفاق ناگواری افتاده است همدردی کنیم و به آنها تسلیت بگوییم. دانستن این که کسی در چنین شرایط سختی به شما فکر می‌کند برای بسیاری از مردم، آرامبخش است. این کار نشان‌دهنده این است که آن فرد تنها نیست.

● هوش بالاتر در بدن سالم‌تر

یکی از جالب‌ترین یافته‌ها در باره ارتباطات فردی و تندرستی، این است که شخص از لحاظ هوش اجتماعی مشکلی نداشته باشد. معمولا بیمارانی که ازدواج کرده‌اند و دارای دوستان و نزدیکان مهربان و صمیمی بوده و جزو گروه‌های مذهبی و اجتماعی هستند و در این شبکه‌ها به فعالیت می‌پردازند، خیلی سریع‌تر درمان می شوند و عمر درازتری نیز خواهند داشت. افرادی که اوقات خود را بیشتر با افرادی می‌گذرانند که بیشتر دوستشان می‌دارند، اثرات شگفت‌انگیز این روابط را بر سلامت و شادابی خود متوجه خواهند شد. همچنین محققان بر این نکته تاکید می‌کنند که بیماران باید تا سر حد توان بکوشند از تنش‌ها و نگرانی‌های روزمره خود بکاهند و سموم این گونه مناسبات ویرانگر را از جسم و جان خود پاک کنند و به جای آن آرامش و صفا را جایگزین کنند. زمانی که بیماران در حالت شکنندگی قرار می‌گیرند، نشان دادن احساسات مهربانانه، برای آنان بسیار موثر خواهد بود. بویژه اگر سالخورده و ناتوان بوده و سیستم ایمنی بدنشان از کار افتاده و معیوب شده و درگیر ناخوشی مزمن شده باشند. در این صورت است که عشق چیزی فراتر از ابراز مهر و محبت احساس می‌شود و در فرآیند پرستاری و مراقبت بدون شک جزو فعال بیولوژیکی می‌شود. در حقیقت ابراز عشق و داشتن روابط اجتماعی مناسب داروی دردهایی است که اعجازها می‌آفریند. تحقیقات نشان داده‌اند​ بین افرادی که به علت گرفتگی عروق، ناچار آنژیوگرافی می‌شوند اگر یار و همسری داشته باشند که فاقد مهر و محبت باشد، ۴۰ درصد بیشتر از کسانی که آشیانه گرمی در خانه دارند و دلی برایشان می‌تپد، سر و کارشان به بیمارستان می‌افتد و بار دیگر دچار انسداد عروق و شریان‌ها می‌شوند.

● هوش اجتماعی و زندگی زناشویی

معمولا بگومگوهای پرتنش در زندگی زناشویی و نداشتن هوش اجتماعی هر یک از زوجین تاثیر مخربی بر روابط‌شان می‌گذارد. طبق پژوهش‌ها، هر اندازه دشمنی و جر و بحث بین زوجین شدیدتر و طولانی‌تر می‌شود، دستگاه‌های غدد درون‌ریز - که به صورت دروازه‌ای بین روابط شخص و تندرستی فرد عمل می‌کنند- نوعی هورمون‌های استرس ترشح می‌کنند که هم عروق قلبی و هم کنش‌های ایمنی‌ساز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هنگامی که زن و شوهری دعوا می‌کنند، غدد درون‌ریز و سیستم مصونیت‌ساز بدن دچار آسیب و صدمه می‌شود و اگر این دعوا و بگومگو، سال‌های متمادی تداوم داشته باشد، آثار تخریبی این امر می‌تواند عواقب زیانبار خود را بر جای بگذارد.

نکته: طبق پژوهش‌ها، هر اندازه دشمنی و جر و بحث بین زوجین شدیدتر باشد،​ دستگاه‌های غدد درون‌ریز هورمون استرس بیشتری ترشح می‌کند که هم عروق قلبی و هم کنش‌های ایمنی‌ساز را تحت تاثیرقرار می‌دهد​

داشتن روابط مثبت اجتماعی در زنان یکی از اصلی‌ترین منابع رضایت و خرسندی و آسایش آنان در زندگی است، اما در مردان به عکس داشتن روابط مثبت به اندازه احساس استقلال فردی اهمیت ندار د و مردان اصولا احساس استقلال فردی را مهم‌تر می‌دانند. زنان همچنین بهتر از مردان می‌توانند خود را با فراز و نشیب‌ها و پستی و بلندی‌های زندگی وفق داده و روابط خود را با دیگران سامان بخشند.

● هوش اجتماعی بالا، در مکالمه میان‌فردی خود را نشان می‌دهد

افراد با ​هوش اجتماعی​ در مورد مکالمه‌هایشان و این که چطور ارتباط برقرار کنند، این موارد را در نظر می‌گیرند:

سعی کنید مکالمه‌های بجا و مناسب داشته باشید: اهمیتی ندارد که مکالمه شما یک وقت‌گذرانی با بقالی محله یا صحبت‌کردن با رئیس‌تان باشد. مزیت کسانی که هوش اجتماعی بالایی دارند این است که به آسانی و با آمادگی می‌توانند با تمام افراد در هر شرایط، مکالمه لذت‌بخش داشته باشند. پس برای پربار بودن این مکالمات قواعد زیر را رعایت کنید:

ـ همیشه به دیگران احترام بگذارید، هرگز شخصیت دیگران را خرد نکنید.

ـ سعی کنید با هر کس آن‌طور صحبت کنید که مایلید با شما صحبت کنند.

ـ از آنچه می‌خواهید در صحبت‌هایتان بگویید، آگاه باشید.

ـ از زبانی استفاده کنید که مناسب آن موقعیت باشد.

ترس از اشتباه کردن در صحبت‌ها: یکی از بزرگ‌ترین ترس‌هایی که افراد دارند، گفتن به اشتباه چیزی در زمان نادرستی است و این که توسط دیگران سرزنش شوند. برای مثال شما به دوستتان تلفن می‌زنید و او به شما می‌گوید که نمی‌تواند در آن لحظه با شما صحبت کند. در اینجا شما ممکن است رنجیده‌خاطر شوید، شما در صورت داشتن هوش اجتماعی می‌توانید خودتان را به جای دوستتان قرار دهید و شرایط او را درک کنید که چرا نتوانسته در آن لحظه با شما صحبت کند.

مهارت‌های گفتاری‌تان را افزایش دهید: سعی کنید با افرادی که ملاقات می‌کنید مکالمه داشته باشید. مکالمه و رد و بدل کلامی کوتاه جملات هر روز با دیگران تمرین خوبی برای شماست تا اگر احساس می‌کنید که نمی‌توانید با اشخاص غریبه صحبت کنید، اعتماد به نفس‌تان را زیاد کند.

خوش‌برخورد باشید: در ملاقاتتان با دیگران فرمول‌های ساده زیر را در نظر داشته باشید:

ـ با حالت مثبت و خوش‌بینانه‌ای احوالپرسی کنید.

ـ لبخند بزنید.

ـ دست بدهید.

ـ دیگران را به گرمی در آغوش بگیرید و از زبان رفتاری باز استفاده کنید.

ـ ملاقات با دیگران را با موضوعاتی که به آنها مرتبط است، شروع کنید نه چیزهایی که به خودتان مربوط است.

ـ سعی نکنید با عجله از دیگران جدا شوید، زیرا شما نمی‌دانید آنها را دوباره کجا و چه زمانی خواهید دید.

اولین و آخرین تاثیر را فراموش نکنید: کسانی که هوش اجتماعی بالایی دارند، همان افرادی هستند که در ملاقات‌ها می‌درخشند و همیشه به دلیل هیجان، صمیمیت و نگرش مثبت و گرمشان در خاطر می‌مانند.

در اولین برخوردتان:

ـ مطمئن شوید که زبان رفتاری شما مثبت است و با آرامش رفتار کنید.

ـ همان‌طور که به طرف مقابل سلام می‌کنید به چشمانش نیز نگاه کنید.

ـ سعی کنید احساس راحتی و اطمینان داشته باشید.

ـ لباس مناسب و تمیز و مرتب بپوشید. کاملا متناسب باشید.

و اما آخرین تاثیر. متاسفانه امروزه میلیون‌ها نفر در جهان از تاثیر آخرین ملاقاتشان آگاهی ندارند و احتمالا با کلمات زشت، ناسزا یا به صورت کینه‌آمیزی از هم جدا شده‌اند و از آخرین کسی که دیده‌اند خاطره‌ای منفی دارند و این مساله باعث می‌شود​ برای همیشه پشیمان بمانند.

معصومه اسدی