چه محصولاتی نشان سیب سبز می گیرند

پرسشی از دکتر هدایت حسینی رییس اداره نظارت بر موادغذایی, آرایشی و بهداشتی

یکی از برنامه‌های ثابت هر سال هفته سلامت، اعطای نشان ایمنی و سلامت به محصولات غذایی است که امسال در نهمین دوره، قرعه به نام ۱۱محصول افتاد. این نشان، سیب سبزرنگی است که یک تیک سلامت در وسط آن نقش بسته و به ما می‌فهماند محصولی که این نشان را دارد، یک سر وگردن از سایر فرآورده‌های غذایی از نظر کیفیت بالاتر است...

تاکنون ۸۷ محصول غذایی موفق به دریافت شده‌اند و بیشترین گروهی که نشان به آنها اعطا شده، محصولات لبنی بوده است. موضوع مهم اینجاست که بسیاری از مردم این نشان را نمی‌شناسند اما سازمان غذا و دارو برای اهدای نشان سیب سبز به محصولات غذایی، چه مواردی را در نظر می‌گیرد؟ دکتر هدایت حسینی، رییس اداره نظارت بر موادغذایی، آرایشی و بهداشتی در این زمینه به سوال‌های ما پاسخ داده‌اند.

نشان ایمنی و سلامت به چه محصولات غذایی‌ای داده می‌شود؟

مهم‌ترین معیار، تامین غذای ایمن و سالم در تمام مراحل زنجیره غذایی است. در واقع، هرچه غذا سلامت‌محورتر باشد، راحت‌تر نشان ایمنی و سلامت می‌گیرد.

هدف از اینکه هر سال سازمان غذا و دارو به برخی محصولات غذایی نشان ایمنی و سلامت اهدا می‌کند، چیست؟

با توجه به مصوبه شماره ۱۲۰۱۹۷/ت ۳۷۹۶۹ مورخ ۲۸/ ۷/۸۶ هیات وزیران و پنجمین مصوبه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و اهداف عالیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حفظ سلامت مصرف‌کنندگان و تامین غذای ایمن و سالم در تمام مراحل زنجیره غذایی و به استناد رأی مورخ ۱۴/۱۲/۹۲ کمیته عالی اعطای نشان ایمنی و سلامت، به پاس تلاش و کوشش شرکت‌ها در دستیابی به اهداف سلامت‌محور این وزارتخانه، نشان ایمنی و سلامت از سوی سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به فرآورده تولیدی شرکت‌هایی که مشمول موارد فوق‌الذکر می‌شوند، اعطاء می‌‌شود و اعتبار این گواهی تا تاریخ ۱۴/۱۲/۹۴ است. طرح نشان ایمنی و سلامت از سال ۸۵ طراحی و با موافقت وزیر وقت ابتدای سال ۸۶ به صورت نمادین از آن پرده‌برداری شد. اساس و فلسفه اعطای این نشان به این صورت است که تمام صنایع تولیدی در کشور دارای پروانه ساخت از وزارت بهداشت هستند و این پروانه به معنای آن است که از حداقل کیفیت و استانداردهای جهانی برخوردار هستند، پس شرکت‌هایی که توانایی دستیابی به استانداردهای بالا را دارند، به این نشان دست می‌یابند.

بررسی‌ای که انجمن تغذیه، سلامت و توسعه در مورد این نشان انجام داد، نشان داد بسیاری از مردم اعتقاد دارند اگر سازمان غذا و دارو به برخی محصولات نشان ایمنی و سلامت می‌دهد، به این معناست که بقیه محصولات سالم نیستند. این ادعا چقدر صحت دارد؟

نشانی که سازمان استاندارد به صنایع می‌دهد، به این معناست که روند صنعتی‌شدن محصول را تایید می‌کند ولی در مورد کیفیت آن صحبت نمی‌کند، اما نشان سازمان غذا و دارو می‌گوید که محصول سالم و با کیفیت است. البته سلامت محصول نیز نسبی است به گونه‌ای که برخی محصولات تمام مولفه‌های سلامت را دارند و برخی کمتر. در واقع، نشان ایمنی سلامت به محصولاتی ممتاز اعطا می‌شود که تمام مولفه‌های سلامت را دارند.

در حال حاضر بیماری‌های غیرواگیر مانند بیماری‌های قلبی- عروقی، دیابت و... در کشور ما رو به افزایش است و بخش عمده آن به تغذیه مردم برمی‌گردد. آیا نشان ایمنی و سلامت به محصولات غذایی که با هدف کاهش بار بیماری‌ها تولید می‌شوند، یعنی نمک و اسید چرب ترانس کمتری دارند نیز اعطا می‌شود؟

تاکید ما تامین غذای ایمن و سالم در زنجیره غذایی است. قطعا چنین مواردی در اعطای نشان ایمنی و سلامت نقش دارد. مثلا به دوغی که نمک زیادی دارد، این نشان داده نمی‌شود. هر چه محصول سلامت‌محور‌تر باشد، احتمال انتخاب آن بیشتر است چون به محصولی نشان می‌دهیم که ایمن و سالم باشد.

حرف آخر؟

متاسفانه مردم در مورد این نشان اطلاعات کافی ندارند و حتی آرم سازمان غذا و دارو را هم نمی‌شناسند در حالی که آرم سازمان استاندارد معروف است و مردم با آن آشنایی دارند. ما برنامه‌هایی داریم تا مردم بیشتر با آرم سازمان غذا و دارو آشنا شوند و در مراحل بعدی نشان ایمنی و سلامت را به مردم معرفی خواهیم‌کرد.

یک محصول، یک نشان

امسال به یکی از غلات آماده صبحانه که بیشتر کودکان مصرف می‌کنند، نشان سلامت اعطا شد، در حالی که صبحانه سالم برای بچه‌ها نباید یک فرآورده آماده باشد؛ مثلا می‌توانستید به یک پنیر غنی‌شده نشان ایمنی و سلامت بدهید.

ببینید، این محصول که شما می‌گویید، فرآورده‌ای است حاوی انواع ویتامین، املاح، فیبر، اسیدفولیک و سازمان به دلیل غنی شدن آن با آهن، فیبر و ویتامین‌های C, B۳, B۲, B۱ و اسیدفولیک و استفاده نکردن از مواد نگهدارنده و روغن به آن نشان ایمنی و سلامت اعطا کرد. در مورد سالم نبودن چنین فرآورده‌ای یا فرآورده‌های مشابه اگر مستنداتی موجود است، باید بیاورند تا بررسی انجام دهیم. اگر پنیر غنی‌شده نیز از۱۰۰آیتم نشان،۹۰ آیتم را کسب می‌کرد، به آن هم نشان می‌دادیم. امیدواریم به جایی برسیم که بتوانیم نشان ایمنی و سلامت به همه محصولات غذایی اعطا شود.

مهدیه آقازمانی