شیرخشک, شیر مادر نمی شود

با همه چیزهایی که درباره مضرات ندادن شیر مادر به شیرخواران گفته ایم, در برخی از موارد خاص به توصیه پزشکان مادران مجبورند فرزند دلبندشان را با شیرخشک تغذیه کنند

با همه چیزهایی که درباره مضرات ندادن شیر مادر به شیرخواران گفته ایم، در برخی از موارد خاص به توصیه پزشکان مادران مجبورند فرزند دلبندشان را با شیرخشک تغذیه کنند.آماده کردن شیرخشک برای شیرخوار مثل آشپزی نیست که مجبور باشید چند ساعت وقت برای آن بگذارید فقط کافی است چند قاشق شیر را در مقداری آب جوشیده بریزید و خوب تکان دهید اما همین کار ساده نکات مهمی دارد که هر مادری اگر مجبور است به هر دلیلی به فرزندش شیرخشک دهد، باید آنها را رعایت کند...

به‌خصوص اینکه امکان ابتلا به اسهال کودکانی که شیرخشک می‌‌خورند بیشتر است و در معرض بیماری‌های بیشتری هستند.

سیستم ایمنی بدن شیرخوار هنوز به خیلی از میکروب‌ها ایمن نشده است. پس باید شیرخشک را بنا به تجویز متخصص اطفال با مقدار مشخص به فرزندتان بدهید و هنگام تهیه شیر تمام نکته‌های بهداشتی را رعایت کنید:

▪ تاریخ مصرف قوطی: به‌هیچ‌وجه شیرخشک تاریخ‌گذشته به فرزندتان ندهید. ممکن است شما و همسرتان تصمیم بگیرید برای صرفه بیشتر اقتصادی چند کارتن شیرخشک تهیه کنید. در چنین موقعیتی باید دقیقا حساب کنید فرزندتان تا یک مدت زمان مشخص چقدر شیر مصرف می‌کند تا تاریخ مصرف شیرها نگذرد.

▪ ظاهر قوطی: قوطی شیرخشک باید فاقد فرورفتگی باشد. در غیر این صورت ممکن است لایه قلع‌اندود داخل قوطی ترک بخورد و باعث فساد پودر داخل آن شود.

▪ شرایط نگهداری: گرما و سرمای شدید، مواد تشکیل‌دهنده شیرخشک را خراب می‌کنند بنابراین قوطی شیرخشک را در جای خشک‌ و ‌خنک نگه‌دارید. نگهداری شیرخشک در یخچال کار درستی نیست و بهترین محل نگهداری آن، ‌کابینتی دور از اجاق، فر، کانال‌های دستگاه‌های تهویه و لوله‌های آب گرم است. دمای بهینه نگهداری شیرخشک ۲۴-۱۲ درجه سانتی‌گراد است. از نگه داشتن قوطی‌های شیرخشک در فریزر یا در معرض نور مستفیم آفتاب خودداری کنید.

● آماده‌سازی شیرخشک ۱۲ مرحله دارد

۱) با دقت تمام قسمت‌های شیشه، سرشیشه، پستانک، پیمانه شیرخشک، واشر شیشه، شیشه شور و... را بشویید. از آنجا که توصیه شده به کودک زیر ۶ ماه هیچ ماده‌ای جز شیر ندهید، بهتر است شستشو را در ماشین ظرفشویی (چون آب را داغ می‌کند)، انجام دهید. وسایل پلاستیکی را در قسمت مخصوص ماشین قراردهید. اگر ماشین ظرفشویی ندارید، تمام این وسایل را در ظرف آب در حال جوش بیندازید و بگذارید ۵ دقیقه بجوشند. بعد از این مدت، آنها را از آب درآورید و بگذارید خشک شوند. اگر همان لحظه به آنها نیاز دارید، از حوله ظرف‌شویی پر از باکتری برای خشک کردنشان استفاده نکنید و به جای آن دستمال کاغذی تمیز به کار ببرید.

۲) قبل از باز کردن در قوطی، حتما در آن را خوب بشویید.

۳) دست‌هایتان را حداقل به مدت ۲۰ ثانیه خوب با آب گرم و صابون بشویید و با دستمال کاغذی تمیز خشک کنید (نه حوله‌ای که همه از آن استفاده می‌کنند).

۴) طبق دستوری که برای تهیه شیرخشک روی قوطی درج شده، عمل کنید. اگر آب کم بریزید، کار کلیه‌های فرزندتان شدیدتر و بدنش کم آب می‌شود. افزودن بیش از حد آب هم نیاز به کالری و موادمغذی بدن فرزندتان را فراهم نمی‌کند.

۵) حتما برای تهیه شیر، آب را چند دقیقه بجوشانید سپس با شیرخشک مخلوط کنید. یادتان باشد آب معدنی لزوما استریل نیست حتی اگر آن را تصفیه کنید.

۶) شیری که حاضر کرده‌اید در دمای اتاق قرار ندهید تا خنک شود و فورا آن را به یخچال منتقل کنید.

۷) اگر فرزندتان شیری که از یخچال برایش خارج کرده‌اید ظرف ۱ ساعت نخورد، حتما آن را دور بریزید زیرا باکتری‌های دهان فرزندتان در این مدت وارد شیر شده‌ و آن را آلوده کرده‌اند. مصرف چنین شیری باعث بیماری کودک می‌شود.

۸) برای پیشگیری از دور ریختن شیر صبح مقداری شیر درست کنید و در هر نوبت حدود ۱۲۰-۱۰۰ میلی‌لیتر آن را در شیشه فرزندتان بریزید.

۹) دمای اتاق برای رشد و تکثیر باکتری‌های شیر بسیار مناسب است پس شیر گرم را بلافاصله به فرزندتان بدهید. از حرارت دادن شیری که یک بار گرم شده، بپرهیزید.

۱۰) اگر می‌خواهید فرزندتان را بیرون ببرید، شیرش را در پوشش‌های عایق حرارت قرار دهید.

۱۱) به ازای هر کیلوگرم از وزن شیرخوار، باید هر بار ۱۵۰-۱۰۰ میلی‌لیتر شیرخشک به او بدهید.

● علایم مسمومیت با شیر

معمول‌ترین حساسیت کودکان، حساسیت به پروتئین‌های شیر گاو است. این پروتئین در شیرخشک هم وجوددارد. علایم حساسیت به شیر خشک عبارتند از: خارش، قرمزی، اگزما (زواید فلس‌دار و خشک روی پوست به‌خصوص روی پیشانی) و استفراغ.

بهتر است بعد از دادن شیرخشک به فرزندتان، مراقب علایمی از قبیل پریشانی، بی‌قراری و گریه بیش از حد یا قرمز شدن ناحیه مقعد که با کرم زینک?اکساید برطرف نشود، باشید. گاهی هم حساسیت باعث دفع مدفوع خیلی سفت یا خیلی شل و بدبو می‌شود. اگر این نشانه‌ها را در فرزندتان مشاهده کردید، قبل از خرید یک نوع جدید شیرخشک، او را نزد متخصص اطفال ببرید و شیرخشک پیشنهادی او را تهیه کنید.

مسمومیت‌های غذایی را جدی بگیرید زیرا ممکن است در کودکان باعث از دست رفتن آب بدن، نارسایی کلیه و مرگ شوند.

● انواع شیر کودک

شیرهایی که کودک مصرف می‌کند، اقلا به ۶ دسته زیر تقسیم می‌شود:

▪ شیرخشک تهیه شده از شیر گاو: پروتئین‌های شیرگاو به انواع ساده‌تر تجزیه شده‌اند تا برای کودک قابل هضم باشند.

▪ شیر تهیه شده از پروتئین سویا: این شیر برای شیرخوارانی که به پروتئین‌های شیر حساسیت دارند تجویز می‌شود.

▪ شیر فاقد لاکتوز: قند لاکتوز آن تجزیه شده زیرا بدن برخی از شیرخواران نمی‌تواند قند شیر(لاکتوز) را تجزیه کند.

▪ شیر فراهیدرولیز شده: برای شیرخوارانی که به انواع معمولی شیرخشک حساسیت دارند؛ پروتئین‌های این شیر بسیار ساده‌ترند.

▪ شیر مخصوص نوزادان نارس: مقدار پروتئین و کالری بیشتری به کودک می‌رسانند و به‌راحتی هضم و جذب می‌شوند.

▪ شیرهای غنی‌شده: برای شیرخواران با نیازهای تغذیه‌ای مخصوص.

منبع: انجمن متخصصان اطفال آمریکا

ترجمه: یاسمین ثریا