تهدیدات داخلی در ثبات ایران خوزستان و بلوچستان

نویسنده با برشمردن نقاط قوت ایرانیان مانند اسلام ـ وطن پرستی ـ شجاعت و , هرگونه تلاش غرب برای تجزیه ج ا ایران را بیهوده دانسته و به دولتمردان غربی هشدار می دهد که تنها راه مبارزه با ج ا ایران, زمینه های فرهنگی ـ اجتماعی و اقتصادی است نه برخوردهای خشونت آمیز و

نوشتار حاضر ترجمه مقاله‌ای است با عنوان “Domestic Threats to Iranian Stability (Khuzistan and Bluchistan)” که توسط آقای «میشل رابین» نوشته و در پایگاه اینترنتی «مرکز مطالعات اورشلیم» منتشر شده است.

نویسنده در این مقاله ضمن بررسی حوادث خشونت‌بار اخیر در مناطق مرزی ج.ا.ایران (خوزستان‌ـ بلوچستان) این موضوع را با تحرکات سیاسی و جدایی‌طلبی‌های قوی‌ـ مذهبی در این مناطق مرتبط دانسته و معتقد است که در سال‌های گذشته، صدام به دنبال معرفی خود به عنوان رهبر آزادی‌خواه اعراب خوزستان بوده است. به اعتقاد نویسنده صدام به دنبال تجزیه خوزستان نبوده است بلکه وی خواستار وحدت و یکپارچگی سرزمین‌های عربی بود.

نویسنده با برشمردن نقاط قوت ایرانیان مانند اسلام‌ـ وطن‌پرستی‌ـ شجاعت و ...، هرگونه تلاش غرب برای تجزیه ج.ا.ایران را بیهوده دانسته و به دولتمردان غربی هشدار می‌دهد که تنها راه مبارزه با ج.ا.ایران، زمینه‌های فرهنگی‌ـ اجتماعی و اقتصادی است نه برخوردهای خشونت‌آمیز و ....

با توجه به اهمیت موضوع و به منظور آشنایی محققین محترم با دیدگاه‌ها و مواضع مختلف، نسبت به ترجمه و انتشار این مقاله اقدام شده است. انشاءالله مفید واقع شود.

●دورنمای جداسازی قومی

در ایران علی‌رغم اینکه زبان فارسی به عنوان زبان اصلی و رسمی در سراسر کشور رایج است. گویش‌ها و زبان‌های مختلفی نیز در سراسر کشور وجود دارد. گویش‌هایی مانند: آذری، کردی و ... که در واقع جزء زبان‌هایی هستند که بسیاری از شهروندان ایرانی در برخی از استان‌ها با آن صحبت می‌کنند. از سال‌های بسیار قبل مردم به دنبال جدایی و استقلال بوده‌اند و حتی سنی‌ها هم سهمی در این میان داشته‌اند.

در اوائل قرن ۱۹، برادر ناتنی شاه فرماندار اصفهان بود که پیشنهاد جدایی جنوب ایران از پایتخت، را ارائه داد و برخی دیگر از خلیفه‌های جزایر و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس دیگر حاضر نبودند به ایران مالیات پرداخت نمایند و به تجار خلیج فارس اعلام نمودند که دیگر تحت کنترل ایران نبوده و مستقل می‌باشند. در زمان جنگ جهانی اول، هرج و مرج و قحطی به ایران سرایت کرد و شرایط به گونه‌ای بود که گویی اصلاً حکومتی وجود نداشت. در سال ۱۹۲۰ میرزا کوچک خان سردار جنگل شمال ایران به عنوان رابین هود استقلال شمال ایران را از تحت سلطهٔ‌ شوروی اعلام نمود. رضاخان، در سال ۱۹۲۵ خود را به عنوان پادشاه ایران معرفی کرد. شورش‌هایی را در آذربایجان، گیلان، کردستان وخوزستان و برخی از قبایل جنوبی ایران را سرکوب کرد. بعدها پسر وی محمدرضا به قدرت رسید که در سال ۱۹۷۹ توسط حکومت جمهوری اسلامی ایران سرنگون شد. گرچه تجزبه‌طلبی از مسائل داخلی ایران محسوب می‌شده ولی همیشه تحت حمایت قدرت‌های خارجی همانند بریتانیا، روسیه، دولت عثمانی قرار گرفته است و همیشه مردم ایران به دنبال آزادی و حقوق قومی خود با حمایت بیگانگان بوده‌ است.

●تنش در خوزستان

در ماههای اخیر خشونت‌هایی در دو استان خوزستان و سیستان و بلوچستان توجه [محافل مختلف خبری] خصوصاً غربی‌ها را به خود جلب نموده است.

خوزستان دارای منابع غنی و با میراث وسیع می‌باشد. که محل زندگی دانیال پیامبر بوده است. شهر بندری خرمشهر پل ارتباطی بین ایران و بصره عراق در کنار شط‌العرب بوده و اکثر جمعیت این استان از اعراب می‌باشند که در قرن ۲۰ تحت عنوان «عربستان ایران» معروف شد. و در همین قرن از لحاظ استراتژیک یک منطقه بسیار مهم شناخته شد. خصوصاً پس از اکتشاف میادین نفتی در سال ۱۹۰۸ که باعث تأسیس شرکت آنگلو‌ـ پرشین شد. این منطقه خواستار خودمختاری عملی در اوائل قرن ۲۰ شد و این امر باعث بروز اختلافات در قانون اساسی، جنگ‌های داخلی، تهاجم انگلستان در جنگ جهانی اول گردید که منجر به زمین‌گیر شدن حکومت مرکزی شد.

بعد از تقلیل دادن مساحت این منطقه توسط رضاخان این منطقه بعدها به عنوان خوزستان شناخته شد. در سال ۱۹۸۰ با تهاجم عراق به ایران، صدام تصور ایفاء نقش قوم‌گرایی را در سر پروانید و خود را آزادی‌خواه اعراب خوزستان معرفی نمود. در طول ۸ سال جنگ این استان متحمل خسارات بسیار سنگین شد. تهاجم عراقی‌ها از زمین و هوا به شهرهای مختلف خوزستان نیز باعث از بین رفتن پالایشگاه‌های آبادان و اهواز و مهاجرت بسیاری از مردم این منطقه به دیگر مناطق دور از دسترس موشک‌های صدام همانند شهرهای مشهد و شیراز شد. بازسازی این استان پس از اتمام جنگ همواره با تنش‌هایی همراه بوده است. در آبادان و خرمشهر ناآرامی‌هایی به دلیل نبود آب شرب تمیز و کافی به وقوع پیوست که روزنامه‌ها دلیل اصلی این آشوب‌ها را کمبود خانه و محصولات کشاورزی اعلام نمودند. اعتقاد مردم این منطقه تا به امروز بر این بوده است که دولت ساختن مساجد را مقدم بر سازندگی بیمارستان‌ها و مدارس می‌داند.

---