راهکارها پس از آخرین تحولات فلسطین

اقدام اخیر همه گروه های فلسطینی برای آزادی زندانیان و اسرای فلسطینی بسیار درست و سنجیده است

اقدام اخیر همه گروه های فلسطینی برای آزادی زندانیان و اسرای فلسطینی بسیار درست و سنجیده است. اقدامی که با روشی انسانی و اخلاقی بدنبال احقاق حق اش است و تنها چنین مبارزه ای است که جهاد خواهد بود. تا پیش از آن راهکاری برای آزادی اسرا و زندانیان فلسطینی به نظرمان نمی رسید و برخی از گروه های فلسطینی به اسارت گرفتن سربازان اسرائیلی را به عنوان راهی برای تبادل اسرا در پیش گرفته بودند. این روش با وجود موثر بودن، از این نواقص بزرگ رنج می برد که وجهه خراب و دستان آلوده نظامیان فلسطینی را در نزد افکار عمومی جهان، پالوده می ساخت و معمولاً نیز اسرائیل به حملاتی ویرانگر در مناطق فلسطینی و حتی لبنان دست می زد و با کشتار و خسارات بسیار از دو طرف همراه بود. ولی روش اقدام قانونی که پس از اعتصاب زندانیان فلسطینی توسط گروه های فلسطینی در پیش گرفته شد، بسیار مناسب است و ممکن است از نظر مادی کمتر موثر به نظر رسد، ولی هم از نظر معنوی و انسانی بسیار پرارزش تر است و در بلندمدت نیز تأثیرات بسیار بیشتری را خواهد داشت.

محمود عباس خوب دقت کند تا بتواند دست کسانی را که با ایشان شطرنج بازی می کند، بخواند. روش اسرائیل همواره این گونه بوده که دو راه اقدامات یکجانبه و اقدامات مصالحه و گفتگو را با هم پیش برده و توسل به یکی از راه ها، با قطع راه دیگری توأم نبوده است. نتیجه آن شده که از طریق اقدامات یکجانبه به بسیاری از حقوق اش رسیده است –مثلاً سال هاست عضو رسمی سازمان ملل است- و با اقدامات دوجانبه –گفتگو و مذاکره- به آن حقوق رسمیت بخشیده و مابقی شان را نیز دنبال می کند. همین حالا ببینید، در حالی که نتانیاهو در لفظ گفته که تشکیل کشور فلسطین را قبول دارد، هم در عمل و به شکلی رسمی آن را امضاء نکرده –که این موجب شده تا به کمک این اظهارنظر خلاف واقع، از فشارهای آمریکا و جامعه جهانی به اسرائیل بکاهد- و هم دقیقاً عکس آن رفتار کرده است و سه شهرک اسرائیلی را جزو خاک اسرائیل اعلام کرده است و عملاً پاسخی که به نامه چند روز پیش شما داده، جوابی منفی است، ولی در لفظ می گوید که قبول دارد!

در حالی که فلسطینیان تاکنون برعکس بوده، هم نتوانسته اند اختلاف دیدگاه شان را درخصوص نحوه برخورد برای گرفتن حقوق فلسطینیان را با مشارکت همراه سازند –که البته خوشبختانه به تازگی تا حد زیادی این مشکل حل شده است- و هم اقدامات یکجانبه رسمی را با اقدامات مذاکره و مصالحه به شکلی موازی پیش نبرده است؛ به طوری که پیشبرد یکی با توقف دیگری همراه بوده است. مثل همین چند ماه اخیر شما، که اقدامات تان برای پذیرش فلسطین در سازمان ملل با همین ترمز و حرکت همراه بوده، یک سال برای ارسال پرونده فلسطینی به مجمع عمومی منتظر جواب نتانیاهو ایستاده اید و او تاکنون چند بار به شما پاسخ منفی داده، باز منتظرید که پاسخ دهد! و نتانیاهو هم کار خودش را کرده و در مقابل به آمریکا و اروپا فشار آورده تا مانع شما شوند که پرونده را به مجمع عمومی بفرستید، شما هم تو گویی منتظر معجزه ای ایستاده اید که کسانی که بیش از نیم قرن به طرق مختلف مخالف تشکیل کشور فلسطینی بوده اند، ناگهان خوابنما شوند و تمام شرایط و حقوق شما را یکجا گرفته و تحویل تان دهند!؟ به محض این که در همین چند روز پیش سه شهرک را اسرائیل در زمره خاک اسرائیل اعلام کرد، باید پرونده تشکیل کشور مستقل فلسطین را به مجمع عمومی می دادید، تا هم این حق را رسماً و موازی دنبال می کردید و هم همزمان نشان می دادید که این واکنش یکجانبه و غیرقانونی اسرائیل چه واکنشی را به همراه داشته و آن گاه سایر احزاب اسرائیل نیز به تندروهای اسرائیل فشار می آوردند که اقدامات شان عملاً به ضررشان تمام شده است. شطرنج بازی کردن با طرف مقابل یعنی این و وقتی که مبارزه مسلحانه و اقدامات خشونت آمیز و غیرانسانی را کنار می گذارید، در اقدامات انسانی و مسالمت آمیز باید حساب شده تر رفتار کنید و راه مسالمت آمیز را –همچون برخی از گروه های سیاسی در ایران- با بالا بردن دست ها عوضی نگیرید. البته تاکنون با وجود فشارهایی که از هر طرف به شما وارد بوده، بسیار مناسب عمل کردید، اما متأسفانه در فرستادن پرونده به مجمع عمومی نمی فهمم که چرا اینقدر تأخیر و تعلل دارید و از فرصت بهار عربی تا دیر نشده استفاده نمی برید. اگر پیشرفتی در این راه نداشته باشید، حتی در انتخابات آتی فلسطین نیز شانس زیادی نخواهید داشتف چون مردم باید نتیجه اقدامات مسالمت آمیزتان را ببینند. در هیچ مورد نیز وقتی راهکاری را جلوی طرف مقابلتان می گذارید، حرکات بعدی خود را در صورت پاسخ منفی اسرائیل، حتی به عنوان تهدید برای طرف مقابل فاش نکنید، چون آن ها از طرق مختلف و به خصوص آمریکا و کمیته چهارجانبه مانع از آن می شوند – چنان که تاکنون عمدتاً چنین بوده- و شما هم پیشنهادتان توسط طرف مقابل عملاً رد می شود، بدون این که تاوانی برایش داشته باشد و راهکار شما نیز به نتیجه نمی رسید. با وضعی که بین اوباما با اسرائیل در پرونده هسته ای ایران پیش آمده، اوباما نمی تواند هیچ انعطاف بیشتری برای اختلاف تان با اسرائیل نسبت به فلسطین برایتان انجام دهد –تا زمانی که آن مسأله حل شود- و فعلاً تنها روی خود و اقدامات یکجانبه و رسمی خود حساب باز کنید و هیچ کاری به وعهده های دیگران نیز نداشته باشید. اگر یاد نگیرید که راهی را که تا شورای امنیت رفتید، گام به گام پیش برید، امواج توجهات به مسأله فلسطین پس از بردن پرونده به شورای امنیت، به سرعت فروکش خواهند کرد، در حالی که به جز عضویت تان در یونسکو نتیجه بلندمدت چندانی عایدتان نساخته است.

درضمن، حقوقی را که به سختی بدست آورده اید، مفت نبازید و این کار قماربازان است. کنترل کرانه باختری توسط تشکیلات خودگردان از طریق مذاکره و قرارداد اسلو، حقی است که با بهایی بسیار سنگین بدست آوردید و قرار نیست که آن را به هر دلیل دوباره به اسرائیل واگذارید. کار شما چنان که در این ۶۰ سال هم نشان داده، کار آسانی نیست که آسان بدست آورید و آسان واگذارید. شما با کشوری روبرو هستید که در چندین جنگ از آن شکست خورده اید و کشوری که دارای بمب های هسته ای است و شما می خواهید با درایت و تأمل و پشتکار به حقوق تان گام به گام برسید و ناگهان رسیدن به حقوق تان عملی نیست که چنین انتظاری داشته باشید. فراموش نکنید که هرگز و هرگز نباید دو راه موازی مصالحه و گفتگو و همزمان اقدامات یکجانبه را رها کنید و نباید یکی را به امید دیگری رها کنید، بلکه آن ها را با هم دنبال کنید و رمز موفقیت تان در این است. اتفاقاً یکی از راهکارهایی که تندروهای اسرائیلی – به خصوص وزیر امور خارجی کنونی اش- روی آن حساب باز کرده اند، تعلل و تأخیر و حتی سنگ اندازی –با روش های مختلف، مثل شهرک سازی- در مذاکرات به امید این که فلسطینیان ناامید شوند و آن را رها کنند، چون می دانند که وقتی دولت های احزاب غیرتندرو در اسرائیل به قدرت رسند می توانند در مذاکرات به قرادادی با فلسطین دست یابند که تندروهای اسرائیل به آن اعتقادی ندارند و عقیده دارند که حداقل تا ۱۵ سال آینده نباید چنین تفاهمی بدست آید. پس سایر گروه های فلسطینی نیز متوجه باشند که رها کردن مذاکرات خواسته تندروهای اسرائیل است و چنین حرکت ناشیانه ای تنها به نفع آن هاست. مهمتر از آن، راه مصالحه و گفتگو است که علاوه بر راهکاری که فلسطینیان را به حقوق شان می رساند، آرمانی است درست که موجب می شود، طرف های درگیر بفهمند که آینده ای به جز زندگی مسالمت آمیز همه اقوام و ادیان با صلح و دوستی در کنار یکدیگر در منطقه وجود ندارد.

دکتر کاوه احمدی عای آبادی

عضو هیئت علمی دانشگاه آبردین با رتبه پروفسوری

عضو جامعه شناسان بدون مرز