پدیده دوپینگ, عوارض, رویکردها, راه حل ها

زیانهای ناشی از مواد انرژی زا در حالی است که به دلیل بازار نسبتا پررونق و پرسود این مواد, مقدار زیادی مواد تقلبی و یا بدون تاریخ مصرف نیز وارد بازار شده و بر خطرات انها افزوده است

● عوارض دوپینگ

مقایسه آمار موارد اثبات شده دوپینگ در المپیک‌های ‪ ۱۹۹۶‬آتلانتا( ‪ ۲‬مورد) ، ‪ ۲۰۰۰‬سیدنی (‪ ۳۱‬مورد در رشته‌های کشتی ،وزنه برداری ،قایقرانی،دوومیدانی ژیمناستیک ) و ‪ ۲۰۰۴‬آتن (‪ ۴۸‬مورد دررشته‌های وزنه برداری ،کشتی،دو ومیدانی و....) شاهدی بر افزایش روز افزون دوپینگ در بین ورزشکاران است.

گرایش روزافزون ورزشکاران ،کارتلها و تراستهای دارویی و نیز میزان پول مبادله شده در این خصوص به حدی است که اگر جامعه جهانی با جدیت وارد عرصه مبارزه با دوپینگ نشود ، خطرات وآسیبهای جبران ناپذیری ورزشکاران وجوانان جهان را تهدید می‌کند.

توزیع‌کنندگان و سازندگان مواد نیروزا ، مانند سازندگان سایر موادی که در نهایت زیان آورند ، فقط جنبه‌های مثبت استفاده از این مواد را تبلیغ می‌کنند و از آنجا که عوارض منفی این مواد معمولا بلافاصله مشاهده نمی‌شود ، می توانند بازار خوبی برای انها پیدا کنند.

زیانهای ناشی از مواد انرژی زا در حالی است که به دلیل بازار نسبتا پررونق و پرسود این مواد، مقدار زیادی مواد تقلبی و یا بدون تاریخ مصرف نیز وارد بازار شده و بر خطرات انها افزوده است.

عوارض جانبی مجموعه علائم، مشکلات و عوارضی است که در کنار نقش و هدف اصلی استفاده از یک ماده خصوصا داروها ایجاد می‌شود.

بطور مثال وقتی از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن به منظور کاهش درد و التهاب استفاده می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی گوارشی نظیر تهوع ، سوء‌هاضمه ، استفراغ و یا زخم معده شود.

●● برخی نگاه‌های کارشناسانه به دوپینگ

● مربیان هم مقصرند

"هاشم سلطانی" مربی تیم فوتبال (ب) ذوب آهن‌اصفهان معتقد است دردوپینگی شدن بازیکنان، مربیان هم مقصرند. یک مربی باید از لحاظ روحی و روانی بازیکنان خود را بگونه‌ای آماده کند که بازیکن گرایشی به مواد غیر مجاز نیروزا پیدا نکند.

● دوپینگی باید طرد شود

دکتر "مهرزاد خلیلیان" دبیر کل ستاد مبارزه با دوپینگ و رییس فدراسیون پزشکی ورزشی عقیده دارد: قرار نیست از ورزشکاری که دوپینگ کرده و با آبروی کشورش بازی نموده، حمایت شود بلکه باید این ورزشکار طرد گردد.

او می‌گوید: استفاده از مواد نیروزا در طول تاریخ و از روم باستان در المپیک‌ها وجود داشته و بحث امروز نیست اما متاسفانه از ‪ ۲۵۰‬نمونه‌گیری که از ورزشکاران کشور برای دوپینگ صورت گرفته ‪ ۱۹/۵‬درصد مثبت بوده که آمار بسیار بالایی است که اگر با آن مبارزه نکنیم عواقب بسیار بدی درپی دارد.

این عمل ناجوانمردانه که برای رسیدن به شهرت، قدرت و ثروت صورت می‌گیرد علاوه بررفتن آبروی کشور که مدال ورزشکار دوپینگی را پس می‌گیرند و محروم می‌کنند در سلامت جسمی، روحی و روانی اثرات بسیار مخربی به دنبال دارد.

خلیلیان ادامه داد: وظیفه باشگاه‌ها، فدراسیونها، مربیان و دست‌اندرکاران ورزشی و رسانه‌های جمعی است که ورزشکاران را آموزش دهند و از عواقب خانمانسوز استفاده از مواد نیروزا آگاه سازند.

رییس فدراسیون پزشکی ورزشی از عوامل رفتن به سمت دوپینگ را رسیدن به سکوهای جهانی، حضور در لیگ‌های اروپا، استفاده از تسهیلات از جمله رفتن به دانشگاه، معافیت از خدمت، رسیدن به ثروت‌های کلان و مطرح شدن از سوی رسانه‌ها و مطبوعات دانست.

وی گفت: برای جلوگیری از این پدیده چند راه وجود دارد که ابتدا آموزش و پیشگیری است که در این راستا اقدامات موثری از نظر اطلاع رسانی از عواقب و مضرات آن شده که اثر مطلوبی را بدنبال داشته است.

خلیلیان ادامه داد: استفاده از مواد نیروزا ‪ ۲۳‬اثر بر روی انسان از جمله کوری، کچلی، پرخاشگری، پوکی استخوان، بیماری قلبی و عروقی، پارکینسون، بیماری کلیوی و فشارخون می‌گذارد که در نهایت منجر به مرگ شخص دوپینگی می‌شود.

● استفاده از مکمل اجتناب ناپذیر است

رییس کلینیک ورزشی آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک می‌گوید که استفاده از مکمل‌های تغذیه برای ورزشکاران اجتناب ناپذیر است.

دکتر "سیدشمس‌الدین تقوی" افزود: در دنیای سخت ورزش امروز این هزارم ثانیه‌ها هستند که سرنوشت ساز بوده و قهرمانی‌ها را رقم می‌زنند.

بنابراین استفاده از مکمل‌ها برای همه ورزشکاران اجتناب ناپذیر است و ما باید ورزشکاران را با مکمل‌ها مجاز آشنا کنیم.

● هشدار برای آمار بالای دوپینگ

دکتر "مهرزاد خلیلیان" رییس فدراسیون پزشکی در نامه‌ای خطاب به روسای فدراسیون‌های ورزشی با اشاره به آمار بالای استفاده ورزشکاران از مواد نیرواز، خواستار پیگیری هرچه بیشتر در این زمینه شد.

او اظهار داشته است : باتوجه به اهمیت ویژه مبارزه با دوپینگ و آمار بالای استفاده نمودن ورزشکاران کشورمان از مواد نیروزا و مثبت اعلام شدن نمونه‌های دوپینگ ، این نامه صادر شده است.

طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی ستاد ملی مبارزه با دوپینگ از مجموع ‪ ۱۵۰۰‬نمونه اخذ شده در کشور مالزی تنها ‪ ۹‬نمونه مثبت و از تعداد ‪۲۳۶‬ نمونه اخذ شده در کشورمان طی ‪ ۱۴‬ماه گذشته ‪ ۳۶‬نمونه مثبت گزارش شده که این هشداری است به تمام مسوولان و خانواده ورزش چه از لحاظ سلامت جسمی و روانی خود ورزشکاران و چه از جهت حیثیت ملی کشور که در شرایط کنونی به عنوان تهدیدی بس خطرناک و مهلک تلقی می‌شود.

درقسمتی از نامه دکتر خلیلیان آمده است: باتوجه به شعار ورزش دنیا در گرفتن یک مدال افتخار ملی و فرهنگ مدال پروری در چند ساله اخیر، متاسفانه گزارشات مکرر استفاده ورزشکاران کشورمان از مواد نیروزا و گرایش نسبتا قابل توجه قهرمانان به پدیده شوم و مبتذل دوپینگ بدلایل گوناگون از قبیل حضور درلیگ‌های خارج ازکشور، استفاده از امکانات بیشتری فرهنگی واقتصادی، کسب شهرت و راهیابی به مدارج عالی‌تر و... به عنوان تهدید جدی سلامت جامعه ورزش و اعتبار بین‌المللی کشور محسوب می‌گردد و می‌طلبد فعالیتهای گوناگون آموزشی، اطلاع رسانی، فرهنگ‌سازی ، نمونه‌گیری دوپینگ را در تمامی سطوح ترویج داده و با یک عزم ملی و بسیج همگانی نسبت به حفظ اعتبار وحیثیت مهم نام مقدس جمهوری اسلامی ایران بیش از پیش فعال باشیم.

دبیرکل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ همچنین درنامه‌ای مجزا به این ستاد خواستار هرگونه همکاری و تعامل بیشتر این ستاد با فدراسیونهای ورزشی کشورمان شد.

●رویکردها و انگیزه‌های دوپینگ

آژانس جهانی مبارزه بادوپینگ در حوزه‌کاری خود دو رویکرد دارد:

الف: رویکرد ورزش قهرمانی و حرفه‌ای

ب : رویکرد غیرحرفه‌ای بودن ورزشکاران.

---