سائوپائولو چگونه قهرمان شد

همیشه به نظر می رسید كه مهاجمان سائوپائولو حداقل یك بار در پشت سر مدافعان لیورپول كه به طور «خطی» و در سیستم ۲ ۴ ۴ آرایش یافته بودند, ظاهر خواهند شد ولی در میدان عمل همان یك بار نیز كافی بود تا تیم برزیلی با زدن تك گل بازی فینال فوتبال جام قهرمانی باشگاه های جهان و با پیروزی صفر ۱ بر تیم رافابنیتس عنوان نخست را به خود متعلق سازد

همیشه به نظر می رسید كه مهاجمان سائوپائولو حداقل یك بار در پشت سر مدافعان لیورپول كه به طور «خطی» و در سیستم ۲-۴-۴ آرایش یافته بودند، ظاهر خواهند شد ولی در میدان عمل همان یك بار نیز كافی بود تا تیم برزیلی با زدن تك گل بازی فینال فوتبال جام قهرمانی باشگاه های جهان و با پیروزی صفر- ۱ بر تیم رافابنیتس عنوان نخست را به خود متعلق سازد. اگر بگوییم حمله منجر به گل سائوپائولو تنها تهاجم جدی این تیم طی این پیكار در شهر یوكوهامای ژاپن بوده است حرفی به گزاف نگفته ایم، اما همان حمله چنان به دقت طراحی شده بود كه مشخص بود مربی سائوپائولو به خوبی روی آن كار كرده و طراحی آن را انجام داده است. پائولو اتوری در این راه بازیگران خود را ناگهان به سمت جلو جاری ساخت و مدافعان لیورپول ناگهان در برابر این سئوال قرار گرفتند كه روی خط آفساید بایستند و یا روی پای مهاجمان حریف بروند. این چنین بود كه توپ در عمق خط دفاعی لیورپول به مینی یرو رسید و این مهاجم سائوپائولو تك گل مسابقه را در اواسط نیمه اول به ثمر رساند و چه چیزی از این جالب تر و عجیب تر كه حركاتی از این دست سال ها از سوی تری مك درموت هافبك اواخر دهه ۱۹۷۰ و نیمه اول دهه ۱۹۸۰ لیورپول در عمق خط دفاعی حریفان اجرا و طراحی و باعث استیصال آنها می شد. این اولین گامی بود كه لیورپول پس از گل نخوردن در ۱۱ دیدار متوالی پذیرا می شد. به لحاظ تاكتیكی باید سائوپائولو را بابت چنین بدعت و ابتكاری ستود. این تیم همیشه از امتیازات ضدحملات و كار «بال»هایش بر روی لب خط به نحو احسن سود جسته است. در لحظه منجر به گل نیز مینی یرو طوری در پشت سر مدافعان تیم انگلیسی و در بین آنان ظاهر شد كه انگار از زیر رادار حریف سرسخت خود فرار كرده است. خیلی ها در برزیل بابت این پیروزی و قهرمانی سائوپائولو شادمان خواهند شد زیرا این را نوعی ارج گذاری بر زحمات و دانش پائولو اتوری هم می دانند. او نه فقط فهم زیاد و كاملی از تاكتیك های فوتبال دارد، بلكه مرد صدیقی هم به حساب می آید و او را به لحاظ اخلاقی و رفتاری نیز ستوده اند. یك مرد آشنا كه سائوپائولو را طی سفرش به ژاپن (محل انجام رقابت های جام قهرمانی باشگاه های جهان) همراهی می كرد، «رای» برزیلی بود، مردی كه در هیئت یك بازیگر درخشان از عوامل اصلی قهرمانی های سائوپائولو در جام بین قاره ای و پیروزی های این تیم در برابر بارسلونا و میلان در اوایل دهه ۱۹۹۰ بود. در آن زمان سائوپائولو را «تله سانتانا»ی معروف رهبری می كرد. «رای» امروز می گوید كه حس احترام عمیق بازیگران سائوپائولو برای پائولو اتوری برایش بسیار جالب و توجه برانگیز است و اعتراف می كند كه در دوره بازیگری وی و در دهه طلایی ،۹۰ او و یارانش احترامی مشابه را برای سانتانا قائل نبودند. در عین حال باید اعتراف كرد كه فوتبالی كه سائوپائولو در آن ایام ارائه می كرد امروز توسط تیم كنونی عرضه نمی شود و همان بازی های چشم نواز را شاهد نیستیم. اتوری مدعی است كه این مسئله اهمیتی ندارد و تنها چیزی كه مهم است، نتیجه ای است كه روی تابلو ثبت می شود و برد یا باخت یك تیم را رقم می زند، اما حرف دل او چیز دیگری است و وی در اعماق اندیشه هایش جور دیگری به مسئله نگاه می كند. اتوری مدعی است كه قسمتی از ضعف های فعلی مولود و محصول عدم رسیدگی مقام های مسئول به فوتبال برزیل است و همین مسئله سبب شده است كه او و همتاهایش در محدوده و چارچوبی كار كنند كه جوابگو و كافی نیست. او بحث را اجتماعی و عمیق تر از این هم می كند و می گوید: «فوتبال فقط در اجتماعی رشد می كند كه بقیه شئون آن نیز سالم و قوی و رو به رشد باشد، حال آن كه در حال حاضر برخوردها و خشونت در جامعه به حدی رسیده كه نمی توان با آرامش به برنامه ریزی برای تیم خود پرداخت و كار حتی به جایی كشیده كه گاهی فوتبال به جای تبلیغ زیبایی، منادی همان خشونتی می شود كه در جامعه رواج دارد.» با این حال قسمتی از مشكلات سائوپائولو و به واقع كل برزیل ریشه در باور های قدیمی فوتبال این كشور دارد. براساس این باور ها، تیم های برزیلی هیچ گاه تمرینات را جدی نمی گیرند و یك جور تمرین می كنند و یك جور دیگر بازی! بهتر بگوییم معمولاً به اكثر تیم های برزیلی از سوی مربیان آنها اجازه و اختیار داده می شود كه در زمین و طی زمان برگزاری یك مسابقه هر جور كه صلاح می دانند و غریزه و هوش فردی به آنها حكم می كند، بازی كنند و هیچ قید و بند و محدودیتی به دست و پای آنها زده نمی شود و «آزاد آزاد»اند. این روال بارها پیروزی های درخشان فردی را به تیم های برزیلی بخشیده است اما از كارایی قالب های گروهی در فوتبال برزیل كاسته است. به واقع اگر مینی یرو در مسابقه یكشنبه گذشته آن طور هوش فردی اش را ضمیمه حركت خود در قلب دفاعی لیورپول نمی كرد، گلی به دست نمی آمد و سرنوشت تغییر می یافت. این نوع برخورد ها باعث می شود كه ناظران به این نتیجه برسند برای فوتبال برزیل آنچه مهم است، نفس و زیبایی كار و هیجان خالص فوتبال است و نه قواعد و مصلحت این ورزش. آنها در درجه اول می خواهند از فوتبال لذت ببرند و در تضاد با ادعاهای پائولو اتوری بردن و قهرمانی در درجه بعدی اهمیت قرار می گیرد، حتی اگر تیم تحت رهبری این مربی یكی از مستحكم ترین و منسجم ترین تیم های فصلی باشگاه دنیا را برده و جام باشگاه های جهان را در خاك ژاپن تصاحب كرده باشد.

ترجمه: وصال روحانی