یک واژه به نام اینترنت ملی

طبق روال سال های اخیر که با چسباندن کلمه «ملی» به بقیه کلمات قصد داریم مشکلات به سرعت حل شود, این بار هم مشکل اینترنت به زودی حل خواهد شد «اینترنت ملی»

طبق روال سال‌های اخیر که با چسباندن کلمه «ملی» به بقیه کلمات قصد داریم مشکلات به سرعت حل شود، این بار هم مشکل اینترنت به زودی حل خواهد شد: «اینترنت ملی».

اظهارنظر وزیر، دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات و یکی از نمایندگان مجلس در این باره طبق معمول انعکاس بسیاری یافت اما واقعاً روشن نشد که منظور چیست؟ واقعاً «اینترنت ملی» به چه معنایی است.

اینترنت تافته ای جدابافته نیست که هر کس یکی برای خود داشته باشد و بی نیاز از دیگران شود. به نظر می‌رسد مسئولین برای توسعه اینترنت در ایران باید به دنبال ارائه راهکارهای منطقی و قابل اجرا باشند.

به هر حال بحث اینترنت ملی به نوعی بحث روز دست‌اندرکاران این حوزه شد و سبب شد هر کس بنا به کار خود به اظهارنظر بپردازد. به عنوان نمونه رضا پارسا کارشناس فناوری اطلاعات در نقدی بر سخنان وزیر نوشته است که اگر منظور از «اینترنت ملی» همان «شبکه ملی دیتا» باشد که سال‌ها است در حال راه‌اندازی است و وجود چنین شبکه‌ای بسیار هم ضروری است ولی چنانچه منظور چیز دیگری است، بهتر است روشن شود.»

واضح است که برای سرعت دادن به رشد اینترنت در ایران باید هزینه اتصال به اینترنت و پهنای باند کاهش یابد و همینطور کیفیت خدمات ارائه شده افزایش. یکی از راهکارهای موجود( (Internet Exchange Point IXP است. IXP سرویس دهندگان مختلف اینترنت را در یک ناحیه یا کشور به هم متصل می کند تا بتوانند ترافیک اینترنتی را با هم تبادل کنند. در صورت وجود چنین شبکه‌ای سرویس دهندگان اینترنت برای رساندن کاربر به مقصد(سایت) موردنظر، پیغام خود را به جاهای مختلف ارسال نمی‌کنند.

مهم‌ترین مزیت این شبکه‌ها کاهش هزینه و پهنای باند و افزایش قابلیت اطمینان، امنیت و سرعت است. استفاده از چنین مرکزی اکنون روشی جا افتاده در کشورهای پیشرفته است.

جالب است بدانیم که حتی در برخی کشورهای آفریقایی نظیر کنیا و غنا نیز چنین مراکزی راه‌اندازی شده است. تنها جست‌وجوی ساده عبارتinternet exchange در یکی از موتورهای جست‌وجوگر ما را با IXPهای بسیاری آشنا خواهد کرد.

در حال حاضر برخی سازمان‌های دولتی، دانشگاه‌ها و سرویس دهندگان اینترنت سایت‌های خود را در داخل کشور هاست می‌کنند. فرض کنید کاربری در تهران قصد دارد از سرویس دهنده «الف» به سایت دانشگاه شریف که در داخل ایران هاست می‌شود و سرویس دهنده اینترنت آن «ب» است، وارد شود. در این صورت از سرویس دهنده «الف» پیغامی ارسال می‌شود و پس از طی کیلومترها راه و گشت‌وگذاری طولانی در سراسر دنیا به سایت دانشگاه که تنها چند کیلومتر با کاربر فاصله دارد، می‌رسد.

اگر IXP در ایران راه‌اندازی شود دیگر نیازی با ارسال این پیغام به خارج از کشور نیست و پیغام درون همین شبکه سفر می‌کند و به سرعت به مقصد مورد نظر می رسد. بدین ترتیب پهنای باند بین‌المللی استفاده شده، کاهش می‌یابد و تبادلات ارزی کشور نیز کمتر خواهد شد. ملموس‌ترین مثال برای این مورد اعلام نتایج کنکور سراسری است که پیغام‌های ارسالی میلیون‌ها نفر از هموطنانمان پس از گشت و گذاری طولانی در اینترنت به افرانت و پارس‌آنلاین در داخل ایران می‌رسد.

توجه به این مقوله با فعال‌تر شدن سایت‌های خدمت دهنده، مخصوصاً سایت‌های دولتی که در داخل کشور هاست می‌شوند، جدی‌تر می‌شود. راه‌اندازی چنین مرکزی فرصت‌های بسیار شغلی برای متخصصان آی‌تی ایجاد خواهد کرد.

راه‌اندازی چنین مرکزی بدون همکاری سرویس دهندگان مهم اینترنت کشور و شرکت مخابرات میسر نخواهد بود. البته روشن است وجود چنین توافقی بین آنها و راه اندازی مرکز، به کاهش هزینه‌های سرویس دهندگان اینترنت و پایین‌تر آمدن قیمت اینترنت برای کاربران عادی تمام خواهد شد.