همه ساله است یا فقط برای امسال؟

گویند روزی هارون‌الرشید به خاصان و ندیمان خود گفت: من دوست دارم شخصی که خدمت رسول اکرم(ص) مشرف شده و از آن حضرت حدیثی شنیده است را زیارت کنم تا بلاواسطه از آن حضرت حدیثی را برای …

گویند روزی هارون‌الرشید به خاصان و ندیمان خود گفت: من دوست دارم شخصی که خدمت رسول اکرم(ص) مشرف شده و از آن حضرت حدیثی شنیده است را زیارت کنم تا بلاواسطه از آن حضرت حدیثی را برای من نقل کند.

چون خلافت هارون در سال ۱۷۰ هجری واقع شده بود، لذا معلوم بود که با گذشت این مدت طولانی، یا کسی از زمان پیامبر اکرم(ص) باقی نمانده باشد و یا اگر هم کسی باقی مانده باشد، به ندرت پیدا خواهد شد.

به هر حال ملازمان هارون در صدد پیدا کردن چنین شخصی، در اطراف و اکناف جستجوی زیادی کردند. ولی هیچ کس را نیافتند. به جز مرد پیری که قوای طبیعی خود را از دست داده و از حال رفته و ضعف و سستی، بنیاد هستی او را درهم شکسته بود و به جز نفس و یک مشت استخوان، چیزی از او باقی نمانده بود. او را در زنبیلی گذارده و با نهایت مراقبت و احتیاط به دربار وارد کرده و نزد هارون بردند. هارون بسیار خوشحال شد که به منظور خود رسیده و کسی را که رسول خدا(ص) را زیارت کرده است و از او سخن شنیده، می‌بیند.

هارون گفت: ای پیرمرد آیا خودت پیامبر اکرم(ص) را دیده‌ای؟ گفت: بله. هارون گفت: چه وقت او را دیدی؟ پیرمرد گفت: در سن کودکی بودم که روزی پدرم دست مرا گرفت و به خدمت رسول‌الله(ص) برد و من بعد از آن دیگر خدمت آن حضرت نرسیدم تا از دنیا رحلت فرمود.

هارون گفت: بگو ببینم در آن روز از رسول خدا(ص) سخنی شنیدی یا نه؟ پیرمرد گفت: بله، آن روز از رسول خدا(ص) این سخن را شنیدم که می‌فرمود آدمی پیر می‌شود و هرچه به سوی پیری می‌رود، به موازات آن دو صفت در او جوان می‌شود، یکی حرص و دیگری آرزوی دراز.

هارون بسیار شادمان و خوشحال شد که روایتی را فقط با یک واسطه از زبان رسول خدا(ص) شنیده است. لذا دستور داد یک کیسه‌ زر به عنوان هدیه و پاداش به پیرمرد دادند.

بعد از این که پیرمرد را از نزد هارون بیرون بردند، هنوز چند قدم بیشتر دور نشده بود که پیرمرد ناله ضعیف خود را بلند کرد که: مرا به نزد هارون برگردانید که با او سخنی دارم. گفتند: نمی‌شود. پیرمرد گفت: چاره‌ای نیست حتماً‌باید برگردانید زیرا کار مهمی دارم.

به ناچار دوباره پیرمرد را نزد هارون برگرداندند. هارون پرسید: جریان چیست؟ پیرمرد گفت: قربان سؤالی دارم. هارون گفت: بپرس. پیرمرد گفت: حضرت سلطان! آیا این پاداشی که امروز به من عنایت فرمودید، فقط عطای امسال است یا هر سال عنایت خواهید فرمود:

هارون‌الرشید صدای خنده‌اش بلند شد و از روی تعجب گفت: راست فرمود رسول خدا(ص) که هرچه فرزند آدم رو به پیری و فرسودگی می‌رود دو صفت حرص و آرزوی دراز در او جوان می‌گردد!

رسول اکرم(ص): یهرم ابن آدم و یشب منه اثنتان الحرص علی المال و الحرص علی العمر

آدمی‌زاد چون پیر شود دو صفت در او جوان گردد: حرص بر مال و حرص بر عمر.

برگرفته از کتاب اندرزها و حکایات