قوانین ضدسیگار در گوشه و کنار دنیا

در دهه گذشته با تلاش سازمان های مردمی و فشار محافل علمی و رسانه ای بسیاری از کشورها به تصویب قوانین محدود کننده تن داده اند

در دهه گذشته با تلاش سازمان‌های مردمی و فشار محافل علمی و رسانه‌ای بسیاری از کشورها به تصویب قوانین محدود کننده تن داده‌اند....

هر چند صنایع دخانیات هوشمندانه‌ راهی و بازارهای تازه‌ای را برای ورود مجدد به جامعه پیدا می‌کنند. در هر حال آخرین قانون‌های منطقه‌ای که برای محدودسازی این صنعت ضدسلامت به تصویب رسیده‌اند عبارت‌اند از:

▪ اسپانیا: دولت این کشور در آذر ماه سال گذشته اعلام کرد که سیگار کشیدن را در کافه‌ها و رستوران‌ها هم ممنوع می‌کند. این خبر از آن جهت مهم تلقی شد که اسپانیا نسبت به سایر کشورهای اروپایی محدودیت‌های کمتری را در سال ۲۰۰۶ وضع کرده بود.

▪ قبرس: قبرس هم به سیاق سایر کشورهای اروپایی استعمال سیگار را در اماکن عمومی ممنوع اعلام کرد اما نکته جالب توجه این خبر جریمه تخلف از این قانون است. دولت قبرس برای هر کس که قانون محدودیت‌ سیگار در اماکن عمومی را زیر پا بگذارد، دو هزار یورو جریمه تعیین کرده است.

▪ جمهوری شوروی سابق: سیگار کشیدن و آن هم زیاد سیگار کشیدن در زمان حکومت کمونیست‌ها خصلتی رایج به حساب می‌آمد به همین خاطر کشورهای آسیای مرکزی از نظر تعداد افراد سیگاری و قوانین ضدسیگار هنوز هم اوضاع چندان مناسبی ندارند. هر چند از این میان ترکمنستان و قزاقستان به نوعی استثنا به حساب می‌آیند. صفر مراد نیازف، رهبر و رییس جمهور فقید ترکمنستان پیش از مرگ‌اش سیگار کشیدن را حتی در خیابان‌ها ممنوع کرده بود. قزاقستان هم در سال گذشته قانونی مشابه قوانین اتحادیه اروپا به تصویب رساند.

▪ ویتنام: ویتنام یکی از بالاترین آمار مردان سیگاری را در دنیا دارد. در شهریور سال گذشته دولت این کشور استعمال دخانیات را در اغلب اماکن سربسته ممنوع اعلام کرد. هر چند رستوان‌ها را از این قاعده مستثنا کرده است.

▪ ترکیه: سال‌هاست که سیگار و قلیان یکی از ضروریات اصلی کافه‌ها و قهوه‌خانه‌های سنتی ترکیه به حساب می‌آیند اما از بهمن ماه امسال فرصت یک سال و نیمه قهوه‌خانه‌ها به پایان خواهد رسید و آنها باید جاسیگاری‌ها را جمع کنند و از تعارف کردن فندک و کبریت به مشتریان خود، خودداری نمایند. دولت این کشور پنج هزار بازرس را مامور نظارت بر اجرای این قانون کرده است. قهوه‌خانه‌های سنتی استامبول یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر توریستی به حساب می‌آیند اما دولت ترکیه پس از ماه‌ها کش و قوس سرانجام سلامت شهروندان‌اش را به منافع اقتصادی ترجیح داد.

▪ اتحادیه اروپا: اعضای اتحادیه اروپا تا امروز وضعیت ناهمگونی را از نحوه مواجهه به دخانیات نشان داده‌اند. با وجود این کمیساریای عالی سلامت اتحادیه اروپا قصد دارد تا به هدف (اروپای بدون سیگار ۲۰۱۲) جامه عمل بپوشاند. تا این تاریخ همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید قوانین موثری را برای حفاظت از شهروندان خود در برابر دود سیگار به تصویب رسانند.

● سختگیرانه‌ترین قانون‌ها

تایوان و استرالیا را باید از جمله کشورهای پیشرو در مبارزه با دخانیات به حساب آورد. در آخرین اقدام‌های پیشگیرانه در جزیره کوچک تایوان، اتاق‌های مخصوص سیگار کشیدن نیز بسته شدند. بسته شدن این محل‌ها در حقیقت به دنبال تصویب قانون محدودیت مصرف سیگار در هر محل مسقفی رخ داده است. علاوه بر این در بسیاری از پیاده‌روی پر رفت و آمد این کشور علامت (سیگار کشیدن ممنوع) نصب شده است. اما در بین سازمان‌های مردم نهاد و دولت مرکزی استرالیا مهلک‌ترین ضربه را به صفت پرسود دخانیات وارد کرده‌اند.

استرالیا با تصویب یک قانون جدید عملا راه را برای تبلیغات هدف‌مند، بازارایابی و ایجاد رقابت‌های ساختگی میان برندهای مختلف سیگار سد کرده است. بر اساس این قانون از سال ۲۰۱۲ سیگارهای گوناگون در این کشور باید با پاکت‌های ساده و بی‌نشان استاندارد فروخته شوند. تصاویر و علایم هشدار دهنده گرافیکی بخش اعظم طراحی پاکت را شامل خواهند شد و نام برند با حروف بسیار کوچک تنها در گوشه پاکت سیگار به چاپ خواهد رسید اما (امپریال توباکو استرالیا) کمپانی بزرگ سازنده سیگار در این کشور هم ساکت نشسته است. سخنگوی این شرکت اعلام کرده که از تمام راه‌های قانونی بر علیه این قانون جدید استفاده می‌کند.

در حقیقت انتظار می‌رود که این شرکت به استناد قانون بین‌المللی (مالکیت معنوی) از هویت برند خود دفاع کند و حتی از دولت مرکزی طلب سه میلیارد دلار غرامت نماید. با وجود این کوین راد، نخست‌وزیر استرالیا گفت: «این طبیعی است که شرکت‌های بزرگ دخانیات از تلاش‌های ما ناراحت شوند اما دولت من برای کاری که انجام داده عذرخواهی نمی‌کند. علاوه بر این در نظر داریم محدودیت‌های جدید تبلیغات اینترنتی سیگار را هم به راه بیندازیم!»

دکتر مهران صالحیان