افزایش قد, تبلیغات یا واقعیت

در سال های اخیر در رسانه ها و به ویژه در کانال های ماهواره یی, شاهد تبلیغات بی شماری درباره انواع داروها با کارآیی های مختلف برای درمان انواع مشکلات بوده ایم از قرص های لاغری و چاقی گرفته تا قرص های ترک اعتیاد و روش های کوچک کردن بینی بدون نیاز به جراحی

در سال‌های اخیر در رسانه‌ها و به ویژه در کانال‌های ماهواره‌یی، شاهد تبلیغات بی‌شماری درباره انواع داروها با کارآیی‌های مختلف برای درمان انواع مشکلات بوده‌ایم؛ از قرص‌های لاغری و چاقی گرفته تا قرص‌های ترک اعتیاد و روش‌های کوچک کردن بینی بدون نیاز به جراحی.

در این میان روش‌ها و داروهایی نیز به عنوان افزایش‌دهنده‌های قد معرفی می‌شوند؛ ولی آیا این روش‌ها یا داروها واقعا باعث بیشتر شدن طول قد انسان می‌شوند؟برای پاسخ به این سوال ابتدا لازم است کمی درباره رشد و نمو انسان بدانیم.

● قد نهایی هر فرد چگونه تعیین می‌شود؟

طول قد نوزاد انسان در بدو تولد تقریبا بین ۴۵ تا ۵۵ سانتیمتر است. با گذشت زمان استخوان‌های دراز بدن نوزاد نیز همگام با سایر قسمت‌های بدن رشد کرده و باعث افزایش قد می‌شوند. معمولا قد تقریبی یک فرد با میانگین گرفتن از قد پدر و مادر وی و با احتساب تقریبی ۵ سانتیمتر بیشتر برای پسران و ۵ سانتیمتر کمتر برای دختران به دست می‌آید.

● چگونه قد افزایش می‌یابد؟

برای افزایش قد، رشد استخوانی لازم است. استخوان‌ها بافت‌های پویایی هستند که در تمام عمر فعالیت بیولوژیک خود را حفظ می‌کنند؛ اما افزایش یافتن طول آنها محدود به دوران رشد است. رشد استخوان‌ها از نواحی خاصی در هر استخوان رخ می‌دهد که به آنها صفحات رشد می‌گویند. در صفحات رشد، تکثیر سلولی استخوان‌ها رخ می‌دهد و به طول آن اضافه می‌شود. ولی پس از اینکه هر شخص به میزان رشدی که در برنامه‌ریزی ژنتیکی‌اش موجود است برسد، این صفحات رشد، خود نیز استخوانی شده و اصطلاحا بسته می‌شوند. پس از بسته شدن صفحات رشد، دیگر به طول استخوان‌های بدن افزوده نمی‌شود و بنابراین رشد قدی متوقف می‌شود. این امر برای هر شخص در قدی متفاوت و در سن خاصی رخ می‌دهد اما معمولا نهایتا تا ۲۱سالگی تمام صفحات رشد بسته شده و دیگر قد فرد بلند نمی‌شود.

● چرا صفحات رشد بسته می‌شوند؟

بسته شدن صفحات رشد یک فرآیند فیزیولوژیک و قسمتی از روند تکمیل بلوغ فرد است. در هر فردی با آغاز و پیشرفت روند بلوغ (در دختران در سنین ۱۳-۱۲ سالگی و در پسران در سنین ۱۵-۱۴ سالگی)، یک جهش در میزان رشد قدی رخ می‌دهد. این امر تحت تاثیر هورمون‌های مختلفی قرار دارد و تغییرات هورمونی دوران بلوغ شروع‌کننده این جهش رشد است. با افزایش سن و پیشرفت فرآیند بلوغ، این رشد نیز ادامه می‌یابد و در همین دوران است که عوامل محیطی روی اندازه قد تاثیر می‌گذارند. با به پایان رسیدن روند بلوغ، صفحات رشد استخوانی نیز بسته شده و رشد قدی متوقف می‌شود. از این زمان به بعد استخوان‌ها دیگر بلندتر نمی‌شوند ولی به حیات پویای خود ادامه می‌دهند.

● آیا روشی وجود دارد که به کمک آن قد را بلندتر کرد؟

عوامل محیطی که در بالا ذکر شد عبارتند از تغذیه مناسب، ورزش، سلامت جسمی و سلامت روانی. رسیدن میزان کافی مواد معدنی و ویتامین‌ها به بدن برای رشد کلی بدن لازم است. موادی مثل کلسیم، منیزیم، فسفر و ویتامین D بویژه برای رشد استخوانی لازمند. ورزش‌های مختلف نیز در همین مرحله می‌توانند به بیشتر شدن قد کمک کنند، ورزش‌هایی مثل والیبال، بسکتبال، شنا و دومیدانی، همگی برای سلامت و ر

شد مناسبند. اما همه این کارها و روش‌ها زمانی مفیدند و می‌توانند باعث بلندقد شدن بشوند که در زمانی انجام شوند که صفحات رشد باز هستند. ممکن است با استفاده از این روش‌ها و روش‌های دیگر بتوان زمان بسته شدن صفحات رشد استخوانی را چند صباحی عقب انداخت ولی دیر یا زود این اتفاق رخ خواهد داد و امری اجتناب‌ناپذیر است؛ با بسته شدن صفحات رشد دیگر با هیچ روشی نمی‌توان قد فرد را بلندتر کرد. در این زمان دیگر نه دمپایی‌های تحریک‌کننده رشد قدی و نه هیچگونه دارو یا مکملی نمی‌تواند باعث رشد مجدد استخوان‌ها شده و قد فرد را تغییر دهد.

برخی روش‌های تحقیقاتی وجود دارند که با کمک آنها شاید بتوان تا ۳ یا ۴ سانتیمتر قد را افزایش داد، ولی معمولا نیاز به جراحی‌های متعدد و صرف زمان طولانی (۲ تا ۵ سال) و هزینه‌های بسیار زیاد دارد و البته میزان پاسخ افراد نیز غیرقابل پیش بینی و متغیر است.