چقدر طول می کشد تا جهان لاغر شود

میشل اوباما در صورتی که همه کودکان مانند «پریشیس مور» از شهر «کلینتون» واقع در ایالت «می سی سی پی » شوند, خرسند خواهد شد «پریشیس» تازه ۹ ساله شده و همبرگر غذای مورد علاقه اش است, اما او میوه نیز دوست دارد پریشیس و مادرش هر روز به سرعت پیاده روی می کنند

میشل اوباما در صورتی که همه کودکان مانند «پریشیس مور» از شهر «کلینتون» واقع در ایالت «می‌سی‌سی‌پی » شوند، خرسند خواهد شد. «پریشیس» تازه ۹ ساله شده و همبرگر غذای مورد علاقه‌اش است، اما او میوه نیز دوست دارد. پریشیس و مادرش هر روز به سرعت پیاده‌روی می‌کنند.

او با افتخار می‌گوید: « از وقتی که چهار ساله شدم، ما همیشه ورزش می‌کنیم.» خواهر هفته ساله او اغلب می‌خواهد تا به رستوران مک دونالدز بروند، اما پریشیس قبول نمی‌کند. او می‌گوید: «واقعا غذاهای آنها را دوست ندارم.»

پریشیس و خانواده اش شاید یکی از دلایل کاهش میزان چاقی در می‌سی‌سی‌پی به شمار روند. در سال ۲۰۰۵ حدود ۴۴ درصد از کودکان مدرسه‌ای ۵ تا ۱۸ ساله اضافه وزن داشتند یا چاق بودند؛ سال گذشته این رقم به ۴۱ درصد کاهش یافت. در سال ۲۰۱۰ به نظر رسید که نرخ چاقی در سراسر آمریکا هم در میان کودکان و هم در میان بزرگسالان در حال افزایش است. دلیل این امر مشخص نیست. نوآوری‌های تازه ضدچاقی ممکن است به این قضیه کمک کرده باشد. دکتر «لیبل» از دانشگاه کلمبیا فکر می‌کند که شاید آمریکایی‌ها در محیط زیست خود به مرز بیولوژیک چاقی رسیده‌اند. محیطی که غذا ارزان است و ورزش کردن اختیاری: به همین دلیل، کسانی که مستعد چاق شدن بودند، چاق شده‌اند.

در می‌سی‌سی‌پی، کودکان سفیدپوست در حال لاغر شدن هستند، اما کودکان سیاه پوست مثل همیشه چاق هستند. پسران و مردان آمریکایی، به مانند مردان و پسران سیاه پوست و زنان مکزیکی-آمریکایی هنوز دارند بزرگتر می‌شوند. در همین حال، در اغلب سایر نقاط جهان به نظر می‌رسد که افراد به سرعت در حال چاق شدن هستند. به گفته دکتر «استیونز» از سازمان بهداشت جهانی و دکتر عزّتی از کالج سلطنتی لندن، نرخ چاقی در سراسر جهان از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۸ با ۱۲ درصد افزایش دو برابر شده است. نیمی از این افزایش فقط طی هشت ساله ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ اتفاق افتاده است. سریع‌ترین رشد چاقی برای زنان در اقیانوسیه و بخش‌هایی از آمریکای لاتین بود و برای مردان در آمریکای شمالی و استرالیا. گویا نرخ چاقی قرار بود در سطوح جاری خود باقی بماند.

گفته می‌شود که کم کردن وزن سخت است، از این رو، دولت‌ها در اولین مرحله باید تلاش‌های خود را روی جلوگیری از چاق شدن افراد متمرکز کنند. کودکان اهداف واضحی برای این کار هستند. کودکان بسیار چاق اغلب به بزرگسالان بسیار چاق تبدیل می‌شوند، بنابراین، کار کردن روی این گروه ارزشمند است. با منطقی مشابه، کشورهای در حال توسعه اغلب لاغر خواهند ماند (اگر چه که میزان چاقی در این کشورها رو به افزایش است) و هنوز برای در نطفه خفه کردن این مشکل فرصت دارند.

سوال‌ این است که چطوری؟ از چشم‌انداز یک اقتصاددان، بهترین راه برای منصرف کردن مردم از خوردن غذاهای کم ارزش، گران‌تر کردن آنها است. «فرانکو ساسی» از سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه هزینه – فایده اقدامات مختلف برای جلوگیری از چاقی را به صورت مدل درآورده است. او برآورد می‌کند که اقدامات مالی تنها موردی است که از چاقی افراد بیش از آنچه که آنها هزینه می‌کنند، جلوگیری می‌کند.

اما تقاضا برای غذا و نوشیدنی نسبتا به تغییرات قیمت غیرحساس است و اگر یک نوع از غذاهای کم ارزش، زیاد گران شود، مصرف‌کنندگان احتمالا به سادگی نوعی دیگر از آن را می‌خرند. اخذ مالیات به دلیل چاقی ظاهرا پاسخی ساده به چاقی نیست. برخی غذاهای پرچرب نیز دارای پروتئین‌های سالم هستند؛ ضمن اینکه حمله به غذاهای ارزان قیمت در دهه ۱۹۸۰ هیچ کاهشی در میزان چاقی به ارمغان نیاورد. نوشیدنی‌های شیرین که هیچ ارزش غذایی ندارند، هدف بهتری هستند. مالیاتی که به درستی طراحی شده باشد، به شدت برای بازداشتن مصرف‌کنندگان و بر حذر داشتن آنها از تغییر روند به سوی نوشیدنی بی ارزش دیگر کافی خواهد بود. اما این مالیات، مشکلات سیاسی را نیز به بار خواهد آورد. مالیات زیاد به شدت روی فقرا اثر می‌گذارد. روی کسانی که ممکن است در حق آنان بی‌عدالتی صورت گیرد.

بدبختانه هیچ سیاست مجردی میزان چاقی را کاهش نخواهد داد. جوامع بنا به دلایل متعددی چاق می‌شوند؛ از این رو، افراد، شرکت‌ها و دولت‌ها باید به منظور معکوس کردن این فرآیند با این موضوع کنار بیایند. بحث درباره اینکه اگر افراد چاق تنها در عادت‌های غذایی خود تردید کنند و فعالیت‌های ورزشی بیشتری انجام دهند، این مشکل ناپدید خواهد شد، بسیار آسان است. اما عوامل محیطی، روانی و بیولوژیک کاهش وزن را از آنچه به نظر می‌رسد، بسیار سخت‌تر می‌کند.

بیشتر به این بستگی خواهد داشت که آیا شرکت‌های غذایی به تولید غذاهای کم‌ارزش ادامه خواهند داد یا به تغییر به سوی تولیدات سالم‌تر تغییر جهت می‌دهند؟ آنها هیچ انگیزه‌ای برای توقف تولید غذاهای کم ارزش ندارند، مگر اینکه مصرف‌کنندگان دیگر از این غذاها نخرند، اما مصرف‌کنندگان تا زمانی که شرکت‌ها غذاهای سالم را به شیوه‌ای بسیار جذاب‌تر ارائه نکنند، چنین غذاهایی را رد نخواهند کرد.

سازمان‌های بیمه‌گر و دولت‌ها به نوبه خود به یافتن شیوه‌های جدید برای تحریک و تشویق مردم به داشتن رفتارهای بهتر نیازمند خواهند بود. اینک تصمیم سازان از اینکه چرا مردم تصمیم‌های ضعیفی درباره سلامت خود می‌گیرند و اینکه تکنولوژی‌های همراه می‌توانند به آنها برای دست یافتن به بهداشت و سلامت بهتر کمک کند، درک بهتری دارند. اینک کهنسالی منجر به افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی شده است. در این حال، چاقی می‌تواند بار افزایش این بیماری‌ها را سنگین‌تر کرده و مراکز خدمات درمانی به ویژه در کشورهای فقیر را دچار اختلال کند. بر اساس یک برآورد، اگر همه افراد کره زمین وزنی به اندازه میانگین وزن آمریکایی‌ها داشته باشند، توده بدنی بشر در جهان تا ۲۰ درصد – برابر با افزایش یک میلیارد نفر با وزن متوسط- جهش خواهد کرد. خوشبختانه چاقی، پدیده نادر و کلا قابل جلوگیری است. البته افزایش آن سریع و وسیع بوده است. از این رو، اینک جهان باید برای معکوس کردن این افزایش با سرعت عمل کند.

مترجم: مجید اعزازی