آفرینندگی

از دیگر ویژگیهای ممتاز تفکر آدمی آفرینندگی یا خلاقیت است. و از همین روست که امروزه یکی از مهمترین هدفهای آموزش و پرورش مترقی و پیشرفته جهان «پرورش خلاقیت» دانش آموزان و دانشجویان …

از دیگر ویژگیهای ممتاز تفکر آدمی آفرینندگی یا خلاقیت است. و از همین روست که امروزه یکی از مهمترین هدفهای آموزش و پرورش مترقی و پیشرفته جهان «پرورش خلاقیت» دانش آموزان و دانشجویان است. در حل مسئله فرد با موقعیتی روبرو می‌شود که باید برای آن یک راه حل بیابد، ‌اما در آفرینندگی فرد هم موقعیت مسئله و هم راه حل آن را خود می‌آفریند. تاکید آفرینندگی براثر یا بازده فکری تازه است. آفرینندگی به راههای تازه، اصیل، مستقل، و تحلیلی اندیشیدن درباره انجام کارها می‌انجامد (وولفولک۱۹۸۷، به نقل از سیف ۱۳۸۱)

در موضوع آفرینندگی گیلفورد دو مفهوم عمده «تفکر همگرا» و «تفکر واگرا» را مورد توجه قرار داده است. از نظر او تفکر همگرا با هوش رابطه دارد و تفکر واگرا ویژگی مهم آفرینندگی است. تفکر همگرا و واگرا دو وجه عمده تفکر انسان هستند. تفاوت در این است که در تفکر همگرا نتیجه از قبل معلوم است، یعنی همیشه یک جواب درست یا غلط وجود دارد؛ اما در تفکر واگرا جواب قطعی وجود ندارد، و تعداد زیادی جواب احتمالی ممکن است موجود باشند که از نظر منطقی هر یک از آنها درست است.

پاول تورنس (۱۹۶۲- ۱۹۶۶ – ۱۹۹۸) در جدیدترین اظهار نظرش درباره آفرینندگی از آن سه تعریف را ارائه کرده است:

در تعریف وابسته به بقاء آفرینندگی یعنی کنار آمدن فرد با موقعیت های دشوار است.

در تعریف پژوهشی فرایندهایی از قبیل فرایند حس کردن مشکلات، شکاف در اطلاعات، عناصر گم شده، چیزهای ناجور، حدس زدن و فرضیه سازی درباره این نواقص و ارزیابی و آزمودن این حدس‌ها و فرضیه ها؛ تجدید نظر کردن و دوباره آزمودن آنهاو بالاخره انتقال نتایج مدنظر است.

در تعریف هنری آفرینندگی:

ـ مانند خواستن دانستن است.

ـ مانند رفتن به آبهای عمیق است.

ـ مانند خط‌زدن خطاهاست.

ـ مانند ایجاد سوراخ برای دیدن است.

ـ مانند خواندن به سبک خود است.

ـ مانند ساختن قصرهای شنی است.

ـ آفرینندگی مانند دست دادن با فرداست.