تعیین نیازهای سواد اطلاعاتی دانشکده های دندانپزشکی و پزشکی

سواد اطلاعاتی بعنوان عامل اساسی و جنبه مهم آموزشی در دانشگاه آلبرتا در نظر گرفته شده است و به طبع آن دانشجویان پزشکی و ریزیدنت ها و دانشجویان دوره کارشناسی بعنوان یک مهارت مهم از برنامه های آموزشی و استانداردهای سواد اطلاعاتی که جزو برنامه های آموزشی دانشکده گنجانده شده استفاده می نمایند

● مقدمه :

توسعه مهارتهای سواد اطلاعاتی بعنوان جنبه مهمی از آموزش پزشکی و مدارک و شواهد پزشکی شناخته شده است . به ویژه بازیابی اطلاعات و ارزیابی انتقادی و اطلاعات مهم بوده زیرا استانداردهای آموزش پزشکی مورد نیاز دانشجویان پزشکی و ریزیدنت ها به منظور گذراندن مهارتهای مناسب آنان می باشد.

در دانشگاه آلبرتا ، کتابخانه علوم بهداشتی جان دبلیو اسکات بصورت تاریخی و به شکل سنگینی درگیر آموزش منابع و مراجع به اساتید دانشکده پزشکی و دندانپزشکی شده است و جلسات آموزشی را برای دانشجویان ، ریزیدنت ها ، متخصصین بالینی و اعضاء هیئت علمی ایجاد نموده است . آموزش سواد اطلاعاتی جزو برنامه های دانشجویان سطوح کارشناسی به همراه سخنرانی ها و تکالیف درسی کاملی در چهار بلوک و رشته در طول برنامه چهارساله تحصیلی به دانشجویان ارائه می گردد. کتابداران همچنین به عنوان کسانی که این قضیه را تسهیل می نمایند در جلسات آموزشی کوچک در یادگیری و کشف مطالب کمک می نمایند تا دانشجویان در یافتن مدارک در یک بیس هفتگی تا بتوانند در این بحث های عملی موردی آنان را حمایت نمایند.

طی چند سال گذشته دانشکده های پزشکی و دندانپزشکی بصورت شگرفی رشد داشته اند و استفاده از منابع الکترونیکی و ابداع آموزشهای الکترونیکی جدید نیز مورد پذیرش آنها قرار گرفته است . در این دوره از سال ۲۰۰۵ – ۲۰۰۹ ، این دانشکده ها کل تعداد دانشجویانشان را افزایش داده اند( که شامل دانشجویان دوره کارشناسی ، فارغ التحصیلان ، وریزیدنت های پزشکی) از ۱۹۸۴ تا ۲۳۵۵ نفر در سال ۲۰۰۸ ، این دانشکده ها در محیط های آموزشی مجازی نیز دانشجو پذیرفتند که بدینوسیله ای دانشجویان به این طریق می توانستند به دانشگاه را ه یابند و همچنین افزایشی در محتوای تحویل مدرک الکترونیکی در سطح تحصیلات دوره کارشناسی در آموزش تعاملی و سخنرانی ها پادکست شده ایجاد شده است. بعلاوه برای دانشجویان دوره لیسانس ، پزشکی و دندانپزشکی این برنامه ها گنجانده شده است .

اعضاء هیئت علمی بصورت تقریبی ۲۰ برنامه فارغ التحصیلی و بیش از ۵۰ برنامه ریزیدنتی را پیشنهاد نموده اند. این هم آموزشی است و هم تحقیقی است با برنامه های تحقیقی علمی پایه و بالینی و شمار بزرگی از کارکنان بخش بودجه و اعضاء هیئت علمی بخش بالینی نیز در این جریان همکاری دارند.

کتابداران مرتبط با کتابخانه علوم بهداشتی بعدا در سال ۲۰۰۹ تصمیم گرفتند تا سیستم ارزیابی وسیعی را در آموزش سواد اطلاعاتی که تحویل اعضاء هیئت علمی کرده بودند بعهده بگیرند.اهداف این ارزیابی تعیین استحکامات جاری و شکافهایی در آموزش بود تا اولویت های آموزشی را تراز نمایند و توسعه موثر ناهمگون مکانیسم های تحویل مبتنی بر وب را از قبیل آموزش های تعاملی به منظور حمایت حرکتی دانشکده بسوی تحویل رشته الکترونیکی و از نقطه نیاز کمک به فاصله کاربران اطمینان حاصل شود. هدف نهایی از این ارزیابی توسعه یک برنامه سواد اطلاعاتی ضروری است تا نیازهای همه ترکیبات در داخل دانشکده احساس شود و اجراء گردد و بطور رسمی وضعیت هایی را بیش از یک دوره سه ساله ارزیابی شود.

این مقاله نتایجی را از یک ارزیابی اولیه در آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان دوره کارشناسی ، دانشجویان فارغ التحصیل ، ریزیدنت ها و اعضاء هیئت علمی فراهم می نماید.

این ارزیابی ما را با سوالات زیر مواجه می نماید:

۱. کتابداران در حال حاضر با چه کسانی در امر آموزش تحقیق می نمایند؟

۲.آیا کتابداران در حال تحقیق با هر کسی که می تواند در امر آموزش سودمند باشد کار می کنند؟

۳.آیا برنامه های حاضر بطور موثر نیازهای کاربر را نشان می دهد؟

۴.کتابداران چقدر می توانند مطمئن باشند که هر کسی که نیازمند به دریافت آموزش است در یک زمان و یک روش مناسب به آن می رسد؟

● نقد ادبی:

سواد اطلاعاتی بعنوان یک شایستگی مهم در آموزش پزشکی شناخته شده است انجمن کالج های پزشکی آمریکا گزارشی را تحت عنوان اهداف آموزشی ایالتی در آموزش پزشکی که پزشکان باید توانایی بازیابی (از پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی و دیگر منابع ) ،مدیریت و اطلاعات پزشکی زیستی کاربردی برای حل مشکلات و تصمیم گیریهایی که ارتباط دارد با مراقبت از افراد و جمعیت ها دانسته باشند:

۱. بطور مشابه کالج رویال از کالج پزشکان و جراحان ایالتی کانادا چهار چوبی شایسته برای پزشکی کانادا که پزشکان باید قادر به ارزیابی انتقادی اطلاعات و منابعش باشند و این تصمیمات عملی را به کار ببرند.

۲.این مناسبت ها هم شبیه به استانداردهای سواد اطلاعاتی می باشد و هم شبیه به تعداد از کتابداران می باشد.

این نقد ادبی اصولا روی سواد اطلاعاتی در یک مجموعه از دانشگاههای پزشکی فوکوس (تاکید) می نماید. بهرحال آنچنان که ذکر شد دو نقد سیستماتیک قبلی در سواد اطلاعاتی برای حرفه های مراقبت بهداشتی که آموزش مهارتهای اطلاعاتی بوسیله کاربران ارزیابی شده است ارزشمند می باشد و این مهارتها ی بهبود یافته آنها درک می شوند. به طور کلی ، اندازه های موضوعی ( از قبیل نتایج گزارش به خود ، رضایتمندی آموزشی و خودکارآمدی ادراکی) پیشنهاد می نماید که آموزش سواد اطلاعاتی به سمت محیط مهارتی ، حتی در اندازه گیریهای هدف اشاره شده به شواهد محدود تاثیرات هدایت می نماید.برتل در یک نقد نظام یافته دیگر که بعدا انجام داد تاکید داشت بر روی روشهای ارزیابی ، یادداشت کرد که روشهای آموزشی و ابزارهای آموزشی کاربردی در پژوهش منتشره که خیلی ناهمگون بود و به قدرت آن شواهد و مدارک ضربه می زد بیشتر مطالعات مورد اخیر در دانشجویان علوم بهداشتی و حرفه های بهداشتی یافته شد که آموزش جستجوی پایگاههای اطلاعاتی هدایت می نماید به طرف اطلاعات بیشتر منابع و افزایش در استفاده از بانک های اطلاعاتی و افزایش درخواست هایی برای جستجوی واسطه ای.

بیشتر این کاوشهای ادبی ضمیمه شده به سواد اطلاعاتی وبا دروس و برنامه های درسی دوره تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد ارتباط دارد. کلودا در یک نقد پایه این ضمائم را برای سواد اطلاعاتی در دانشکده های پزشکی نشان داده است. و زمانی دیگر نویسندگانی سال به سال روس مطالب را به صورت آموزش قدم به قدم فراهم نموده اند و پیشنهاد یکپارچگی نزدیکی را در برنامه های درسی دوره تحصیلی کارشناسی پزشکی داده اند.

این پژوهش پیشنهاد آموزش جستجو کردن و اختصاص جستجو کردن و مبتنی بر بیمار محور باشد (جستجو برای حل مشکل بیمار)

که براساس حل مشکل ممکن است به افزایش مهارتهای سواد اطلاعاتی کمک نماید اما بهبود این وضعیت احتمالا مستقل از درگیر کردن کتابدارباشد. حتی اگر چه کتابداران بعضی اوقات بعنوان آموزگار و آموزش دهنده حل مشکل درگیر شوند که تحویل آنلاین آموزش می تواند بعنوان یک عامل موثر در آموزش کلاس درس باشد.

یکی از بزرگترین چالشها در آموزش ریزیدنتی و دانشجویان دوره کارشناسی می تواند تشویق دانشجویانی باشد که خیلی راحت در وب جستجو می نمایند(مانند نسل گوگل) برای استفاده از منابع مبتنی بر شواهد و بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی نسبت به جستجوهای اینترنتی و ویکی پدیا معروف تر می باشد. هوگز و دیگران نشان دادند که پزشکان جوانتر از ابزارهای وب ۲ بصورت متناوب و زیاد استفاده می نمایند و پیشنهاد می کنند که سودمند است نسبت به آموزشهای مجاز که برای استفاده این منابع غیر پزشکی ، فراهم شده و آنها دریافت کردند آموزش اضافی بصورت استفاده مناسب.

پژوهشهای کیفی کشف نمود که چگونه دانشجویان پزشکی و ریزیدنت ها ادغام کردند دانش جدید را با منابع آموزششان در سراسر دوره آموزشی و نشان دادند که دانشجویان چگونه تقدیر بهتری نسبت به منابع مطمئن هنگامی که این منابع کشف می شوند یا معرفی می شوند در یک نکته مناسب مفهومی در آموزششان بعمل می آوردند. رویهمرفته ، این پیشنهادهای ادبی که از طرف آموزش دهندگان سواد اطلاعاتی ارائه میگردد باید تاکید داشته باشد روی آموزش استفاده مناسب از منابع پزشکی و غیر پزشکی وباید مشخص نماید نکات مناسب را در برنامه آموزشی برا معرفی منابع همچنین تعدادی از مقالات توصیف می نمایند طراحی یا تجدید نظر برنامه های آموزشی دوره ریزیدنتی را که مبتنی بر شواهد و یافته های پزشکی است آموزش می دهد از قبیل فرمول یک سوال بالینی و تاثیر جستجوی موثر پاپ مد این برنامه ها فراهم شده در یک تنوع از اشکال و شامل کارگاههای عمیق ، برنامه های تحویل مدرک چند قسمتی بیش از چند هفته ای ، یا آموزشی معین در نقطه ای از نیاز می شود.

مطالعات معدود تری دستورالعمل ها را برای دانشجویان فارغ التحصیل و اعضاء هیئت علمی در محدوده های مختلف شرح می دهد ، اما نشانه های ادبی در دست است که نشان می دهد این جمعیت ها دارای چالش های بیشتری در دسترسی موثر با دستورالعمل ها هستند زیرا آنها به مهارت های مختلفی و اصول آسانتری با منابع اطلاعات دسترسی دارند محدودیت های زمانی همچنین فاکتور دیگری می باشند. یک مطالعه روی دانشجویان فارغ التحصیل پیشنهاد می نماید زمانی که دانشجویان نسبت به منابع موجود بی اطلاع هستند آنها پذیرای آموزشهای دریافتی در یک تنوع از موضوعات در کارگاههای غیر اجباری می شوند. مطالعه دیگری یافته شد که کلاسهایی را در جستجوهای ادبی و سایت های نرم افزاری که خط مشی خوبی بود دانشجویان را مجذوب خود کرد. تحقیق در دستورالعمل های سواد اطلاعاتی برای اعضاء هیئت علمی دانشکده های پزشکی و دندانپزشکی محدود بود اما یک مطالعه روی اعضاء هیئت علمی دانشکده بهداشت عمومی اولویت را برای درخواست دستیاری نسبت به بخش های کارگاهی پیشنهاد می نمود.

منابع ادبی کمی در تحویل آنلاین دستورالعمل ها برای جمعیت های دانشجویان دوره غیر کارشناسی وجود دارد ، اما چه پیشنهادهایی در انجام مهارتهای سواد اطلاعاتی موثر بود؟

مطالعات خیلی کمی وجود داشته که کوشش می کرد توصیف نماید یا ارزیابی نماید برنامه سواد اطلاعاتی جاری را برای دانشکده های دندانپزشکی و پزشکی. دو مقاله از مدلهای حاضر برای تحویل برنامه مبتنی بر مشاهداد که از آن سخن به میان آمد به عنوان بهترین اعمال توسعه نام برده شد.

مقاله اول می گوید: کالج پادشاهی لندن توصیف می نمود که یک کمیته چگونه آموزش دستورالعملی را به منظور برنامه توزیعی دانشکده پزشکی به اجرا می گذاشت. کتابداران گسترش می دادند آنرا در ۶ دانشگاه بنابراین یک کمیته جدید تشکیل شده بود که مجموعه مواد آموزشی را برای بخش های آموزشی و آموزشیاران تولید می کرد. زمانیکه محتوای برنامه تحصیلی دانشجویان دوره لیسانس به صورت عمیق اطلاعات خاص کمی در باره دانش آموختگان و آموزش به کارکنان داده می شد.

مقاله دوم می گوید : کالج پادشاهی لندن فراهم می کند یک رئوس مطالب را از موضوعات سواد اطلاعاتی که تحویل داده می شود به کاربران در تمامی سطوح و چالش ها را به صورت کیفی و سطح بالا در آموزش سواد اطلاعاتی به منظور رشد و تنوع جمعیتی تحویل می دهد ، بحث می نماید.

آموزش پزشکی دانشجویان دوره کارشناسی در کالج پادشاهی شباهیت دارد به برنامه های درسی سالیانه که توسط مقالات دیگری توصیف می شد. زمانیکه برنامه های آموزشی فارغ التحصیلان و کارکنان با فناوری اطلاعات و موضوعات مدیریت تحقیق ادغام می شدند بنابراین این موضوعات که شامل جستجو در پایگاههای اطلاعاتی می شد در کنار پکیج میکروسافت آفیس و آموزش نرم افزارهای آماری گنجانده می شدند.

بیشتر این ادبیات تشکیل شده بود از مطالعات موردی ، بخصوص هنگامی که جستجوی وسیعی در سراسر دانشکده ها انجام می گرفت. در تمامی این زمانها مطالعات نحوه توسعه و بررسی جاری را به اطلاع می رساند و برنامه های سواد اطلاعاتی بعدی را ، بصورت غیر موازی بصورت ترکیب خاصی برای حوزه های کاربری یا برنامه های آموزشی ویژه می یافت تا برای دانشکده پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه آلبرتا به اطلاع می رساند.

● روشها :

پروژه تحقیقاتی ارائه شده مورد موافقت قرار گرفت تا توسط دانشگاه مورد نقد اخلاقی قرار گیرد و در ماه نوامبر سال ۲۰۰۹ به تصویب دانشگاه رسید.در این روش ابتدا مجموعه ای از اطلاعات مورد بررسی قرار گرفت تا ترکیباتی را به دانشکده تحویل نماید. و ثانیا این روشهای ارزیابی که شامل مشاوره می شد کلیدی برای همکاران بود تا در برنامه های آموزشی پزشکی مجموعه بازخورد حدیثی کاربران، و تحلیل برنامه اسنادی موجود برای دانشجویان دوره لیسانس پزشکی گرفتار نشوند.

اطلاعات در روش ثانویه به صراحت در این مقاله مورد بحث قرار نگرفته ، اما در نتایج بررسی آگاهی دهی کاربرد داشته است. بررسی ها برای دانشجویان دوره کارشناسی و دانشجویان فارغ التحصیل (هم بالینی و هم مبتنی بر تحقیق) ، دستیاران و اعضاء هیئت علمی تمام وقت توزیع شده است . به رسمیت شناختن این چند پاسخ باید فقط مربوط باشد به گروههای خاص ، بررسی ها متناسب بوده اند برای هرگروه خاص ، مفهوم این چهار بررسی به صورت کلی توزیع شده است. پاسخهای بررسی شده در باره مد مرجع نسبت به تحویل مشمول بررسی دانشجویان دوره کارشناسی نشده است از زمانیکه دانشجویان دوره کارشناسی اغلب نیاز به بخش های سواد اطلاعاتی حضوری پیدا نموده اند و دانشکده و به دنبال این هدف بوده که به طرف مفاهیم تحویل مدرک بدون کاغذ و مواد آموزشی کاملی که غالبا مشخص شده اند برود.

به طور مشابه ، اعضاء هیئت علمی پاسخ های اضافی در باره دستورالعمل های سواد اطلاعاتی برای دانشجویان که با گروههای دیگر ارتباط ندارد دریافت نمایند.

دانشجویان دوره کارشناسی یک تکرار آغازین را از بررسی (ضمیمه ۱) به شکل مقاله دریافت نمودند . این بررسی منتشر می شد در ارتباط با یک ماه پیشرفت بررسی های دیگر ، بنابراین این نویسندگان باید آنرا توزیع می کردند در طول یک بخش آموزشی اجباری در منشی گری بالینی دانشجویان (سال سوم). این ناشی از زمان استیجری بخش های اجباری در طول سال تحصیلی ، فقط یک نمونه راحت از دانشجویان دوره کارشناسی بررسی می شد.

در عوض دانشجویان بررسی می شدند پیش از شروع بخش بالینی و این نویسندگان تحلیل می نمودند ارزیابی های رشته ها را و مرور می کردند ارزیابی های دانشجویی را و مورد مشاوره قرار می گرفتند اعضاء هیئت علمی آموزش پزشکی.

بررسی های آنلاین (پیوسته) در بررسی میمون (ضمیمه) توزیع می شد برای همه دستیاران ، دانشجویان فارغ التحصیل و اعضاء هیئت علمی با لیست سرو. این بررسی های به طور قابل توجهی اختلاف داشتند با بررسی دانشجویان دوره کارشناسی ، در بیشتر پاسخها تجدید نظر مبتنی بر بازخورد و گرنه در آنجا بررسی های پیوسته توزیع می شد برای این گروهها تا این گروهها برقرار کنند جز برای تطبیقات کوچکی به منظور انعکاس گروهی که مورد بررسی قرار گرفته بودند(که در بالا ذکر شد)

در پایان این بررسی بصورت داوطلبانه برای همه گروهها انجام گرفت . برای هر گروه دستورالعمل و خدمات سواد اطلاعاتی جاری بوسیله کتابداران توصیف می گشت حدود چندین پاسخ به سوالات (از قبیل منابع ترجیحی ، موضوعات دستورالعملی ) ، فقط جواب های خوبی خارج از همه پاسخ هایی بودند که گزارش شده بودند.

● نتایج :

در بررسی دانشجویان دوره کارشناسی در فرم چاپی این نتیجه بدست آمد که دو کلاس دانشجویی سه سال چرخش کودکان را(تعداد ۳۴ دانشجو) بصورت اجباری انجام دادند.

سواد اطلاعاتی اغلب بصورت یکپارچه و سطح بالا در برنامه تحصیلی دانشجویان دوره کارشناسی گنجانده شد تا کشف کند نحوه آموزش را در رشته های پزشکی که مبتنی بر شواهد بودند.

بعلاوه برای این رشته ها ، کتابداران چندین بخش دستورالعملی در اطلاعت یافته شده ایجاد کردند و در سالهای گذشته ، چهار بخش بطور معمول برنامه ریزی شده بود که شامل این موارد می شدند:

۱.در شروع سال اول یک نیمه راه در سال اول ، یک بخش نقد در پایان از سال دوم ، قبل از اینکه دانشجویان شروع کنند به منشی گری بالینی ، وسپس در پایان بخش در طول سال سوم گردش کودکان.

هر بخش ارتباط داشت با یک واگذاری و اینکه کدام دانشجویان شواهدی را برای جواب به یک سوال بالینی می یافتند و دید می زدند(دو تا از این فرم های واگذاری جزو درجه پایانی برای بلوک های مربوطه شان به حساب میآمد)

ارزیابی های دانشجویی اشاره داشت به دستورالعملهای کتابخانه و جاسازی می شد در آن رشته ای که درک می شد تا سودمند باشد اما کمی تکراری بود.

اما در پایان سال دوم دانشجویان قبل از شروع دوره بالینی تغییرات همان واگذاری را چندین بار بعلاوه برای یافتن اطلاعات روتین به منظور حمایت در فعالیت ها ی آموزشی و کشفیاتشان کامل می کردند.تفسیر مدرسان نشان می داد که دانشجویان مشکل کمی دارند در زمینه یافتن اطلاعات از خلاصه ها و منابع سنتزی از قبیل تکست بوک ها ( کتابهای متنی) ، اما آنها هنوز با قرار گیری دورنمای اطلاعات(اطلاعات ارتباط دارد با سوال ویژه) و سواد اولیه در جستجوی پایگاه اطلاعاتی مبارزه می کردند.

شکل . ۱ .دانشجویان دوره کارشناسی ، اغلب و عموما استفاده می کنند از منابع اطلاعاتی ( در زیر تعدادی از بانکهای اطلاعاتی و میزان استفاده این دانشجویان را به ما نشان می دهد:

برگرفته از سایت :

http://pubs.chla-absc.ca/doi/abs/۱۰.۵۵۹۶/c۲۰۱۲-۰۱۱

مترجم : فرض الله عزیزی