رسالت های داروساز در نظام داروسازی جامعه نگر

داروسازی جامعه نگر, داروسازی است که ارائه خدمات دارویی را در قالب تأمین, حفظ و ارتقاء سلامتی جامعه می بیند ودر هر سه سطح پیشگیری, خدمات دارویی را ارائه می نماید

● داروسازی جامعه نگر چیست؟

داروسازی جامعه نگر، داروسازی است که ارائه خدمات دارویی را در قالب تأمین، حفظ و ارتقاء سلامتی جامعه می بیند ودر هر سه سطح پیشگیری، خدمات دارویی را ارائه می نماید.

در داروسازی جامعه نگر داروساز عضوی اساسی از تیم بهداشتی – درمانی است که با سایتها و استراتژیهای جاری نظام خدمات بهداشتی – درمانی کشور و همچنین خود نظام آشنا می باشد. در این نظام داروساز مهارت های لازم را در علوم رفتاری پیدا می کند و چگونگی ارتباط با دیگران (مردم و همکاران) را کسب کرده و همچنین چگونگی انجام مشاوره های دارویی را می آموزد.

یک دارو ساز جامعه نگر اهداف آموزشی خود را بر پایه نیازهای جامعه و خدمت استوار می کند و راههای ارتقای آگاهیهای دارویی جامعه را شناسایی و بکار خواهد گرفت و در نهایت در این نظام اهداف کلی آموزش از وظایف شغلی مشخص و معین گرفته می شود.

در نظام آموزش جامعه نگر عمدتاً تمرکز بر سلامت جامعه در قالب سلامت جسمی، روحی و اجتماعی است و جمعیت هدف آن گروه های مختلف جامعه است.

فضای آموزشی این نظام متشکل از خانواده، مدرسه، کارخانه، ادارات، پایگاه بهداشتی، خانه بهداشت، مراکز بهداشتی درمانی، پلی کلینیکهای تخصصی و بیمارستان های تخصصی و فوق تخصصی است و نیروها همکاری درون و برون بخشی دارند. فعالیتهای آموزشی آن در قالب مراقبت و پیشگیری بیمار، خانواده و جامعه به علاوه بیماریابی و پیگیری گروه های آسیب پذیر است.

آموزش بر پایه (جامعه، گروه ها، خانواده، فرد) استوار است و ارزشیابی فعالیت برپایه تغییر در رفتارهای مربوط به سلامت استوار است. دانشجو، بیمار و بیماری را در قالب سطوح سه گانه پیشگیری اولیه (بهداشت) پیشگیری ثانویه (تشخیص و درمان) و پیشگیری ثانویه (توانبخشی و ناتوانی) مطالعه می کند و عوامل موثر بر سلامت فرد و جامعه را با مشارکت دیگران می شناسد.

● وظایف داروساز در داروخانه و مراکز خدمات دارویی:

۱) بررسی قانونی، علمی و اخلاقی نسخه های ارائه شده.

۲) کسب اطلاعات لازم از مراجعه کننده و یا مراجعه به پرونده بیمار در مورد وضع بیمار و یا شرایط ویژه بیمار برای اطمینان از تجویز مناسب داروهای تجویز شده.

۳) راهنمایی بیمار در مورد داروهای مشابه.

۴) اطمینان از ایمنی، کیفیت و کارآیی داروهایی که تجویز شده است.

۵) ارتباط و مشاوره با پزشکان در موارد مورد نیاز.

۶) راهنمایی بیمار در مورد: نحوه، زمان و فاصله، مقدار و مدت مصرف دارو، عوارض ناخواسته و جانبی احتمالی، ادامه یا قطع مصرف دارو در صورت مشاهده علائم خاص، رژیم غذایی در دوره مصرف دارو، احتیاط در استفاده توام داروها، نحوه نگهداری داروها و ... .

۷) ساخت و بسته بندی مناسب داروهای ترکیبی و جالینوسی.

۸) راهنمایی مراجعین در ارتباط با مراقبتهای اولیه بهداشتی.

۹) تهیه، ترکیب، نگهداری و عرضه فرآورده های طبیعی و گیاهی.

۱۰) نگهداری و عرضه فرآورده های بیولوژیک و بیوتکنولوژی.

۱۱) تجویز دارو برای بیماریهای جزئی از فهرست داروهای بدون نسخه.

۱۲) مشارکت در مطالعات اپیدمیولوژی داروئی، بهداشتی و بیماریها به منظور تعیین سیاستهای دارویی.

۱۳) عرصه لوازم و تجهیزات بهداشتی، پزشکی و آرایشی و ارائه اطلاعات و راهنماییهای لازم.

۱۴) مدیریت و اقتصاد

۱۵) مشارکت در برنامه های آموزش حرفه ای و اجتماعی.

● وظایف دکتر داروساز در داروخانه بیمارستان:

۱) بررسی قانونی، علمی و اخلاقی نسخه.

۲) تهیه شرح حال و تشکیل پرونده دارویی برای بیماران بستری و پیگیری مداوم امر دارو درمانی بیمار.

۳) اطمینان از ایمنی، کیفیت و کارایی داروهایی که تجویز شده است.

۴) ارائه اطلاعات به گروه درمانی در زمینه های مورد نیاز.

۵) ارتباط و مشاوره با پزشکان و اعضاء گروه درمانی.

۶) ساخت و بسته بندی مناسب داروهای ترکیبی و جالینوسی.

۷) ارائه اطلاعات و توصیه های دارویی به بیماران در زمان ترخیص از بیمارستان.

۸) نگهداری و عرضه فرآورده های بیوتکنولوژی و بیولوژیک.

۹) مشارکت در مطالعات اپیدمیولوژی.

۱۰) تهیه فرمولر بیمارستان.

۱۱) عرضه لوازم و تجهیزات بهداشتی، پزشکی و ارائه اطلاعات و راهنمایی های لازم.

۱۲) مدیریت و اقتصاد.

۱۳) مشارکت در برنامه های آموزش حرفه ای و اجتماعی.

۱۴) تهیه، نگهداری، عرضه و ارائه اطلاعات در مورد مصرف داروهای پرتوزا.

۱۵) تهیه تک دوز داروها و فرآورده های دارویی مورد نیاز بخشهای بیمارستان.

۱۶) تهیه فرآورده های سترن تزریقی و غیرتزریقی در موارد مورد نیاز.

۱۷) تشکیل کمیته دارو – درمان بیمارستان.

۱۸) شرکت فعال در کمیته های دارودرمانی بخشهای مختلف بیمارستان.

۱۹) نظارت بر نحوه توزیع و مصرف دارو در بیمارستان.

۲۰) ارائه اطلاعات سم شناسی و مسمومیتها.

۲۱) سنجش و تعیین سطح درمانی داروها.

۲۲) مشارکت در برنامه ریزی و اجراء تحقیقات بالینی داروها.

۲۳) مشارکت در جمع آوری و بررسی گزارشات عوارض.

‌‌● وظایف دکتر داروساز عمومی در صنعت:

۱) مدیریت کارخانجات دارویی – بهداشتی، غذایی، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی.

۲) مدیریت واحدهای تولید، نگهداری، عرضه و پخش، اطلاعات علمی، آزمایشگاهها (کنترل کمی، کیفی، میکروبی، بیولوژی و ...) در تمام مراحل تولید، بهداشت کارخانه، واحدهای اداری و بازرگانی.

۳) نظارت بر رعایت کلیه مقررات و ضوابط براساس استانداردهای لازم.

۴) ایجاد ارتباط و هماهنگی با مراکز آموزش، تحقیقاتی و صنعتی.

۵) مشارکت و همکاری در فعالیتهای آموزشی، تحقیقاتی.

۶) فعالیت در واحدهای ساخت، تولید مواد اولیه، فرآورده های نهایی دارویی، آرایشی بهداشت، غذایی و تجهیزات پزشکی.

۷) نظارت بر چگونگی نگهداری، مصرف یا معدوم ساخت ضایعات.

دکتر عباس کبریایی زاده

خبرگزاری دانشجویان ایران واحد علوم پزشکی تهران