اعتیـاد درمـان دارد

متاسفانه بسیاری از افراد جامعه, اعتیاد به موادمخدر را معادل جرم دانسته و فرد معتاد را مجرم می دانند

متاسفانه بسیاری از افراد جامعه، اعتیاد به موادمخدر را معادل جرم دانسته و فرد معتاد را مجرم می‌دانند...

در این مساله که در افراد معتاد به موادمخدر، میزان جرم و جنایت بیشتر از افراد عادی جامعه است شکی وجود ندارد ولی هر فرد معتادی مجرم نیست و بسیاری از موارد جرم در افراد معتاد مستقیما در ارتباط با مشکل تهیه موادمخدر و نیاز بدنی و روانی ایشان است. در واقع فردی که مصرف موادمخدر نیازش را برطرف می‌کند یک بیمار روانی محسوب می‌شود.

مطالعه‌های مشخص کرده، بیشتر افرادی که به مصرف موادمخدر وابستگی جسمی و روانی پیدا می‌کنند از نظر ژنتیکی مستعد اعتیاد به موادمخدر هستند و اغلب در نزدیکان‌شان اعتیاد به موادمخدر شایع است. البته این مطلب به این دلیل نیست که هر شخصی که بین نزدیکانش اعتیاد به موادمخدر وجود ندارد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری اعتیاد نیست زیرا اولا ممکن است نزدیکان شخص از نظر ژنتیک مستعد این مشکل باشند ولی تاکنون این استعداد به ظهور نرسیده و استفاده موادمخدر را تجربه نکرده باشند ثانیا اعتیاد به موادمخدر فقط در زمینه ژنتیکی نیست و تیپ شخصیتی افراد نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در این مساله دارد.

افرادی که شخصیت‌های خودشیفته، پرخاشگر و ضداجتماعی دارند مستعد اعتیاد به موادمخدر هستند زیرا مصرف موادمخدر نیازهای روانی‌شان را کاملا برطرف می‌کنند. از سوی دیگر افرادی باشخصیت‌های افسرده و اصطلاحا افراد با شخصیت‌های زود رنج و احساساتی نیز کاملا مستعد اعتیاد به موادمخدر هستند زیرا در این افراد نیز مصرف موادمخدر نیازهای درونی و روانی را برطرف می‌کند.

به‌طور خلاصه می‌توان گفت هر شخصی می‌تواند مستعد اعتیاد به موادمخدر باشد. فرد با استفاده از موادمخدر در مرتبه اول احساس سرخوشی می‌کند به‌گونه‌ا‌ی که احساس می‌کند نیازهای روانی یا ژنتیکی او را برطرف کرده است. به این ترتیب از نظر روانی معتاد به موادمخدر می‌شود و به مرور با استفاده‌های مکرر از مواد به آنها وابسته می‌شود. در این مرحله این شخص، بیماری است که به موادمخدر معتاد شده است.

● اعتیاد به موادمخدر چیست؟

اعتیاد به موادمخدر دارای دو جنبه جسمی و روانی است.منظور از اعتیاد جسمی آن است که علایمی مانند: درد عضلانی، پرش عضلات، آبریزش بینی، عطسه، اسهال و استفراغ، اختلال خواب و... بعد از قطع مصرف موادمخدر در بیمار بروز می‌کند که این علایم با گذشت زمان (۷-۲۱ روز، بسته به نوع ماده‌ مخدر مصرفی) برطرف می‌شود. در پایان این دوره است که بیمار سم‌زدایی شده و ترک بدنی انجام داده است.

اعتیاد روانی همان تمایل بیمار به استفاده از موادمخدر است که در دوره سم‌زدایی و تا مدت طولانی بعد از ترک، شاید سال‌ها طول بکشد. بیمار وسوسه استفاده از موادمخدر را دارد زیرا متاسفانه تجربه رفع موقت مشکل‌هایی نظیر فشارهای روانی، افسردگی، اضطراب، مشکلات جنسی و... را با استفاده از موادمخدر داشته است. بنابراین فردی که اعتیاد را ترک کرده است در برخورد با هر یک از این مشکلات ممکن است که مجددا به موادمخدر روی آورد.

● آیا برای درمان اعتیاد روش‌های گوناگونی وجود دارد؟

از زمانی که انسان با ماده‌ مخدر آشنا و مصرف آن باعث بروز پدیده اعتیاد شد، درمان‌های گوناگونی نیز برای برطرف کردن آن استفاده شد که خوشبختانه هر روز نیز این روش‌های درمان پیشرفته‌تر و کامل‌تر می‌شود.

از درمان و ترک کردن در اردوهای معتادان گمنام و درمان با داروی متادون گرفته تا جدیدترین شیوه درمانی که U.R.O.D (سم‌زدایی فوق سریع) است. بیماران، ترک جسمی را شروع می‌کنند و همان‌طور که قبلا اشاره شد مرحله دوم درمان یا به عبارتی مرحله تکمیلی آن آغاز می‌شود که درمان قسمت روانی آن است.

● درمان‌های روانی اعتیاد چیست؟

بیماری اعتیاد علاوه بر اینکه از نظر جسمی، فرد را ناتوان و وابسته می‌کند یک نوع وابستگی روانی نیز در او ایجاد می‌کند که حتی در مواقعی که از نظر جسمی هیچ گونه مشکلی ندارد و نیاز جسمانی ندارد هوس و میل به مصرف موادمخدر در او می‌تواند دلیلی بر شروع مجدد مصرف شود و اینجاست که نیاز بیمار به درمان‌های روانی کاملا احساس می‌شود. بنابراین باید نگرش و باورهای بیمار به موادمخدر تغییر کند و از نظر روانی، تنفر و انزجار جایگزین عشق و علاقه به موادمخدر شود. در حال حاضر درمان انتخابی و مطمئن روان‌درمانی فردی، گروه درمانی، کلاس‌های آموزشی، جانشین‌سازی، فعالیت‌های مناسب و تکنیک‌های آرام‌سازی جسمی – روانی است.

● آیا خانواده و محیط بیمار در درمان اعتیاد نقش دارند؟

ایجاد انگیزه در خانواده و همراهان بیمار و اینکه خانواده چه نقش مهمی در درمان بیمار معتاد دارد. یکی از اهداف مهم درمان اعتیاد است. پس از سم‌زدایی جسمی، بیماران احتیاج به حمایت‌های بسیار مناسب و همه‌جانبه خانواده دارند که این حمایت شامل حمایت روانی و برخورد صحیح و مناسب با بیمار است.

اغلب خانواده‌ها و مردم، بیمار معتاد را یک مجرم می‌دانند و متاسفانه در مسیر تلاش برای بهبود بیمار خیلی سریع مایوس می‌شوند و به اصطلاح، بیمار را غیرقابل‌اصلاح می‌دانند که این ناامیدشدن یکی از بزرگ‌ترین علل شکست در سیر درمان است.

درحقیقت اعتیاد، فقط یک بیماری عصبی – روانی است که احتیاج به درمانی طولانی‌مدت شامل حمایت‌های روانی بسیار دقیق از بیماران معتاد دارد که بعد از مرحله سم‌زدایی، خانواده باید اغلب رفتار و برخوردهای لازم با بیمار را با توصیه‌های متخصصان روان‌پزشک و روان‌شناس انجام دهند. زیرا کوچک‌ترین حرکت اشتباه در مسیر درمان می‌تواند باعث شکست و بازگشت مجدد بیماری شود

● آیا به راستی اعتیاد قابل درمان است؟

هم اکنون اعتیاد به موادمخدر یا سایر مواد روان‌گردان صرفا به عنوان یک بیماری مزمن عصبی روانی شناخته می‌شود که با یک درمان سم‌زدایی، مرحله درمان شروع می‌شود و با روان‌درمانی برای مدت حداقل ۶ ماه شامل شرکت در کلاس‌های گروه درمانی و مشاوره فردی و حمایت بسیار دقیق و کامل خانواده و اطرافیان ادامه می‌یابد. باید توجه داشت زمانی بیمار ترک کامل روانی را انجام می‌دهد که بعد از سیر درمان به‌طور کامل از موادمخدر به معنای واقعی متنفر شده باشد اگر به این صورت مراحل درمان ادامه یابد به‌طوری که تمامی فعالیت‌های درمانی بیمار تحت نظارت گروه پزشکی و متخصص و در مراکز ترک اعتیاد معتبر و مجرب صورت پذیرد، بدون شک اعتیاد درمان می‌شود و خطر ابتلا و برگشت مجدد بیمار به اعتیاد به حداقل می‌رسد.

● بهترین راه درمان اعتیاد به موادمخدر کدام است؟

برای درمان بیمار مهم‌ترین مرحله، تحقیق خانواده و بیمار برای یافتن بهترین و موفق‌ترین مراکز درمانی است که مسلما برای این منظور باید به مراکز مختلف مراجعه شود و با سیستم درمانی، آشنایی حاصل و اطمینان کامل ایجاد شود به‌طوری که با تماس مستقیم با بیماران درمان شده، نظارت بر فعالیت‌های درمانی مرکز ترک اعتیاد و میزان حمایت از بیماران می‌توان تا حدود زیادی نسبت به میزان موفقیت، اعتماد حاصل کرد.

در پایان و به‌طور خلاصه لازم به توضیح است که در درمان اعتیاد باید توجه داشت که آن را فقط یک بیماری مزمن دانست و بیمار باید با حمایت‌های کامل خانواده، مرکز ترک اعتیاد و اطرافیان و با امید به روزی که این بیماری در جهان ریشه کن شود و با کمترین فشارهای روانی درمان شود.

صدرا بنکدار