بزرگترین دغدغه زندگی مان چه باید باشد

دنیا دنیایی است که لحظه لحظه آن با پستی و فرودهایی سهل و دشوار گره خورده است دل و اندیشه ساکنین این دیار خاکی همواره مشغول است

دنیا دنیایی است که لحظه لحظه آن با پستی و فرودهایی سهل و دشوار گره خورده است. دل و اندیشه ساکنین این دیار خاکی همواره مشغول است. عده‌ای غم نان دارند و معاش. عده‌ای نیز به دنبال فتح قله‌های نام آوری و شهرت اند و عده‌ای دیگر درصدد کسب قدرت. هرکسی به دنبال نیاز و خواسته‌ای در تکاپوست و آن خواسته و نیاز بزرگترین اندوهش در این دنیاست و جالب یا بهتر بگویم تأسف برانگیز است که بزرگترین غم و اندوه میهمانان چند روزه این کاروان سرای دنیا نام، دنیاست. بزرگترین غم و اندوه یکی ارتقای شغلی و کسب منصب جدیدی است و تمام همّ و غم خویش را صرف این امر می سازد دیگری به فکر خرید خانه یا افزایش متراژ سقف بالای سر خویش است و به همین صورت الی تا نهایت و فراموش کرده‌ایم دنیا، دنیای قرار نیست.

بزرگترین اندوه چیست؟

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: هر که بامداد کند و روز را به شب رساند و بزرگترین اندوهش دنیا باشد خدای‌تعالی فقر و پریشانی را جلوی چشمش نهد، و کارش را پریشان سازد، و به‌جـز به‌آنچه خداوند روزی او کرده نرسد، و هر که بامداد کند و شام کند و بزرگترین اندوهش آخرت باشد، خداوند توانگری و بی نیازی در دلش نهد و کارش را منظم کند. (اصول کافی/جلد ۴/صفحه ۸ روایت /۱۵)آنچه در این روایت مورد توجه است آخرت گرایی است. تمام هم و غم ما مردم خاکی بهتر گذراندن عمرمان است. عده‌ای خود را به تلاش و زحمت می اندازند تا موقعیتی حاصل نمایند تا به واسطه آن موقعیت، نهایت استفاده را از دنیای خویش برند گویا آموزه و اصل اساسی دینمان یعنی آخرت و قیامت را فراموش کرده ایم. دنیا را در مقابل آخرت بها داده ایم و جالب اینجاست که همین توجه بیش از حد به دنیا نتیجه‌ای عکس به دنبال دارد چرا که با توجه به فرمایش امام صادق علیه السلام هر که بامداد کند و روز را به شب رساند و بزرگترین اندوهش دنیا باشد خدای‌تعالی فقر و پریشانی را جلوی چشمش نهد، و کارش را پریشان سازد.دو حریصند که سیر نمی‏شوند: حریص دنیا که از آن سیر نمی‏شود، و حریص علم که از آن سیر نمی‏شود. هر کس از دنیا به قدری که خداوند برایش حلال کرده اکتفا کند سالم می‏ماند، و هر کس آن را از غیر راه حلال به‌دست آورد هلاک می‏شود مگر آنکه توبه کند و برگردد. هر کس علم را از اهلش فرا گیرد و به آن عمل نماید نجات پیدا می‏کند، و هر کس از آن دنیا را در نظر داشته باشد هلاک می‏شود، و نصیب او همان دنیا خواهد بود. أسرار آل محمد علیهم السلام/ترجمه کتاب سلیم/۳۸۱).

دنیا و آخرت در کنار هم

آنچه در آموزه‌های اسلام مورد تأکید است حفظ دنیا و آخرت است در کنار هم و اینکه هر یک را به خاطر دیگری رها نساختن. چرا که دین اسلام، دین اعتدال و میانه روی است و تمام جنبه‌های وجودی و حقیقت انسانی در آن مورد توجه بوده و مغفول واقع نشده است. امام صادق علیه السلام فرمود:دنیا برای به دست آوردن آخرت، یاور نیکویی است و کسی که دنیای خویش را، به کلی برای آخرت ترک کند، از ما نیست.همچنین کسی که آخرت خود را به دنیا بفروشد، او نیز از ما نیست‏. امام موسی کاظم علیه السلام فرمود: چنان برای زندگی دنیا تلاش کن که، گویا تا ابد زنده هستی.و برای آخرت خویش، آنچنان کار کن، که گویی فردا از دنیا خواهی رفت‏.(گلچین صدوق(گزیده من لا یحضره الفقیه)/ج‏۲/۱۸۸).

غم روزی را نخور

رزق بشر عبارت است از هرگونه نعمت که هر کسی در بقا و آسایش خود از آن بهره مند می شود و بدان وسیله به کمال مد نظر می رسد چه مواد غذایی باشد یا سایر نعمت‌های بیشمار دیگری مانند حیات، سلامت، صحت بدن، مال وفرزند، مسکن و لباس وجاه.بسط رزق صفت فعل پروردگار و مبنی بر توحید افعالی است که جهان را فرا گرفته است و منابع رفع حاجت او را به‌عهده گرفته است (انوار درخشان در تفسیر قرآن/حسینی همدانی/ج۱۵/ص۲۳) از همین روست که گویند روزی تضمین شده است پس غم نان را نخور.پیامبر اکرم صلی الله علیه می فرمایند: اِنَّ لِکُلِّ امرِیٍ ء رِزقا هُوَ یَتیهِ لا مَحالَةَ فَمَن رَضیَ بِهِ بورِکَ لَهُ فیهِ وَ وَسِعَهُ وَ مَن لَم یَرضَ بِهِ لَم یُبارَکَ لَهُ فیهِ وَ لَم یَسَعهُ اِنَّ الرِّزقَ لَیَطلُبُ الرَّجُلَ کَما یَطلُبُهُ اَجَلُهُ؛ هر کس روزی‌ای دارد که حتما به او خواهد رسید. پس هر کس به آن راضی شود، برایش پُر برکت خواهد شد و او را بس خواهد بود و هر کس به آن راضی نباشد، نه برکت خواهد یافت و نه او را بس خواهد بود. روزی در پی انسان است، آن گونه که اجلش در پی اوست. (اعلام الدین/ص ۳۴۲) حضرت علی درود خدا بر او، فرمود: ای فرزند آدم! اندوه روز نیامده را بر امروزت میفزا، زیرا اگر روز نرسیده، از عمر تو باشد خدا روزی تو را خواهد رساند (نهج البلاغة / ترجمه دشتی/ ۶۹۵) روزیمان بیش از آنچه مقدرمان است نصیبمان نخواهد‌ شد و چه اندوهناک است که خود با دستان خود کاری کنیم که این روزی موجبات پریشانی مارا فراهم سازد این در حالی است که می توان با آخرت گرایی روزی را وسعت بخشید و کارهای دنیا را نیز سامان داد. امام باقر علیه السلام می‌فرمایند: خداوند می فرماید: هیچ بنده‌ای خواست مرا بر خواست خویش برنگزیند مگر اینکه شغل و زندگی او را روبراه کنم و آسمانها و زمین را ضامن روزیش گردانم و در پس تجارت هر تاجری به فکر او باشم(اصول کافی /ج۲/ص۱۳۷).

مریم پناهنده