آرامش در یك فنجان چای

توجه داشته باشید كه مصرف زیاد, دائمی و یكنواخت هر نوع غذا و دارویی, هرچند مفید و مؤثر, باعث اختلال در عملكرد سیستم ایمنی بدن شده و سلامت آن را به خطر می اندازد از این رو, برای تنوع در ذائقه و استفاده بهینه از چای های گیاهی, بهتر است هر خانواده برنامه ای برای این منظور را تهیه كرده و براساس نیازهای بدنی افراد, از گیاهان مفید و مناسب استفاده كند

برای آشنایی خوانندگان عزیز با موارد استفاده از گیاهان دارویی به عنوان چای خانگی، لازم می دانم، چند نكته را به آگاهی عزیزان برسانم.

توجه داشته باشید كه مصرف زیاد، دائمی و یكنواخت هر نوع غذا و دارویی، هرچند مفید و مؤثر، باعث اختلال در عملكرد سیستم ایمنی بدن شده و سلامت آن را به خطر می اندازد. از این رو، برای تنوع در ذائقه و استفاده بهینه از چای های گیاهی، بهتر است هر خانواده برنامه ای برای این منظور را تهیه كرده و براساس نیازهای بدنی افراد، از گیاهان مفید و مناسب استفاده كند. به طور مثال؛ كسانی كه از سردرد، به ویژه سردردهای میگرنی رنج می برند، از گیاهان دارویی مؤثر برای این منظور، برای مدت معینی (تا زمان رفع ناراحتی) استفاده كنند. اما اگر صرف نظر از جنبه درمانی بخواهیم از تقویت كننده ها و آرامبخش ها به عنوان جایگزین چای روزانه استفاده كنیم، باید تنوعی در مصرف آنها داشته باشیم و پیوسته از یك نوع چای گیاهی استفاده نكنیم. در مصرف چای گیاهی چند نكته را باید مورد توجه قرار داد.

۱- مصرف گیاهان دارویی بیشتر جنبه تقویت كننده، پیشگیری كننده و درمان تكمیلی دارد و ما را از مراجعه به پزشك در موارد بسیار حاد بی نیاز نمی سازد.

۲- مصرف همزمان گیاهان دارویی با داروهای شیمیایی تداخل دارویی ایجاد كرده و موجب ناراحتی می شود.

۳- درمان گیاهی، درمانی كل نگر است و كسانی كه مایل به این نوع درمان هستند، باید خواص كلی گیاه موردنظر را با مجموعه علایم و ناراحتی های خود مقایسه كرده و مشابه ترین آنها را جهت استفاده انتخاب نمایند.

۴- در مصرف گیاهان دارویی باید به عوارض جانبی آنها مانند بالابرنده فشار خون، پایین آورنده قند خون و غیره نیز توجه نمود.

●نوشیدنی های آرامبخش برای قلب و اعصاب

▪▪آرامش قلب و اعصاب با چای اسطوخودوس

اسطوخودوس (استخوان دوست) یا «لاواند» گیاهی است بسیار معطر كه در عطرسازی و در درمان بسیاری از ناراحتی های اعصاب و روان كاربرد دارد. این گیاه انواع مختلفی دارد كه همگی از لحاظ خواص مشابه هم هستند. اما «لاواند» واقعی ریشه گیاهی هندی است كه بوی خیلی تند معطری دارد. «جالینوس» آن را گیاه كامل نامیده است، زیرا در درمان بسیاری از ناراحتی ها مورد استفاده قرار می گرفته است. «لاواند» یكی از بهترین گیاهان معطر است كه قرن ها بشر، با عطر دل انگیز آن «عطر لاواند» آشنا بوده و مادربزرگ ها از كیسه های كوچك محتوی این گیاه برای معطركردن لباس ها، ملافه ها، گنجه های لباس و فضای اتاق ها استفاده می كرده اند.

«لاواند» مسكن و آرامبخش بوده و برای رفع نگرانی، اضطراب، فشارهای عصبی و رفع ناراحتی های مغز و اعصاب، قلب و ریه، دستگاه گوارش و همچنین به عنوان ضددرد، بادشكن معده، نیرودهنده، ضدانگل و باكتری و ضدتشنج مورد استفاده قرار می گیرد، اما آنچه كه بیش از همه باید بر آن تأكید نمود خاصیت تقویت كننده و ارزشمند آن در درمان اختلالات عصبی مانند فشردگی های عصبی، سردرد و ناراحتی مغزی، حالات عصبی تشنج، فلج، غش، صرع و ناراحتی های عصبی با ریشه روانی مانند سرگیجه و سردردهای میگرنی و همچنین در تقویت اعصاب قلب، است.

▪میزان مصرف چای اسطوخودوس:

چای اسطوخودوس را می توان جانشین چای عصر و یا شب (قبل از خواب) كرد كه برای رفع خستگی بسیار مفید و مؤثر است.

برای كسانی كه از اختلالات نام برده شده، در رنج هستند، مصرف روزانه ۴-۳ فنجان از این چای به مدت ۲ هفته توصیه می شود.

▪طرز تهیه: برای تهیه یك فنجان چای «لاواند»، مقدار یك قاشق غذاخوری از گل آن را در یك لیوان آب جوش ریخته و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه دم بكشد. سپس آن را صاف كرده با كمی عسل یا شكر سرخ، در فواصل غذایی (مابین ناهار و شام) میل كنید.

▪▪چای شمعدانی وحشی (عطری)، آرامبخش افراد افسرده و مضطرب!!

استفاده از برگ های ژرانیوم (شمعدانی عطری و یا وحشی) كه در نواحی آذربایجان به نام عطر چایی یا عطر شاهی معروف است، از دیرباز در میان خانواده های ایرانی متداول بوده است. اغلب خانواده ها برای این منظور یك گلدان از این گیاه زیبا را كه دارای برگ های سبز پرچین و شكن و بسیار معطر است، در خانه نگهداری می كنند و با افزودن چند برگ شمعدانی معطر، در داخل قوری چای، از عطر دلپذیر و طعم مطبوع چای و خواص درمانی ژرانیوم برخوردار می شوند.

ژرانیوم، از تیره گیاهان معطری است كه دارای اثرات ضددرد، ضداضطراب، ضدافسردگی، مقوی مسكن و آرامبخش است و در درمان اختلالاتی مانند اسهال، سنگ كلیه، گلودرد، نارسایی عادت ماهانه، خونریزی ها و مشكلات گردش خون و دیابت مورد استفاده قرار می گیرد.

▪طرز تهیه و میزان مصرف چای شمعدانی

بهترین و ساده ترین روش استفاده از این گیاه، قرار دادن چند برگ آن در چای معمولی است. اما برای موارد یاد شده، مصرف روزانه ۲ فنجان از دم كرده این گیاه به میزان یك قاشق چای خوری از پودر برگ آن در یك فنجان آب جوش برای مدت ۲-۱ هفته تا برطرف شدن كامل ناراحتی، توصیه می شود.

هشدار!! ژرانیوم را نباید برای مدت طولانی مورد استفاده قرار داد.

▪▪گل بهار نارنج؛ خواب آور، آرامبخش و تقویت كننده قلب و اعصاب

بهار نارنج، گل درختان نارنج است كه در میان خانواده های مختلف مركبات از نظر مصارف طبی شهرت دارد.

علاوه بر آن، پوست میوه نارنج، هم مصرف غذایی داشته و هم كاربرد دارویی دارد. از پوست نارنج برای تهیه مربا و در تهیه غذاهای سنتی استفاده می كنند. همچنین پوست نارنج، داروی مؤثری برای تقویت دستگاه گوارش و دفع انگل است.

▪خواص بهار نارنج

بهار نارنج، داروی مؤثری بر ضد ناراحتی های عصبی است و به عنوان آرام كننده و ضدهیجانات دستگاه عصبی عمل می كند. سردردها و دل دردها را آرام می سازد و در بدخوابی ها و بی خوابی هایی كه ریشه عصبی دارند و دیگر ناراحتی های عصبی، به ویژه سردردهای میگرنی كاربرد دارد. علاوه بر این ها، از این گیاه برای درمان دردهای عادت ماهانه زنان، تقویت معده، تقویت قلب و مغز، تشویش، تشنج و تپش نامنظم قلب و تحریكات عصبی، و علیه حمله و غش استفاده می شود.

▪طریقه مصرف:

برای موارد غش، حمله، تب، دفع انگل، هضم غذا و دردهای معده، از خلال پوست نارنج استفاده می شود كه روش استفاده آن، بدین قرار است:

بر روی پوست نارنج، ماده ای سمی (شیمیایی و ضدحشره) وجود دارد كه برای از میان بردن آن، باید ابتدا پنبه ای را به الكل ۹۰ درجه آغشته كنید و روی پوست نارنج را با آن پاك سازید، سپس با آب گرم بشویید. بعد پوست را به صورت خلال درآورده و برای مصرف شربت، مربا، غذا و یا جوشانده از آن استفاده كنید.

جوشانده پوست نارنج: مقدار یك قاشق غذاخوری از خلال پوست نارنج را در یك لیوان آب جوش بریزید و به مدت ۱۰ دقیقه دم كنید، سپس آن را صاف كرده و با كمی عسل شیرین كنید و بنوشید.

▪طرز تهیه چای بهار نارنج:

برای رفع خستگی، آرامش قلب و اعصاب و یك خواب خوش و آرام، كافی است مقدار ۱۰-۵ گرم از گل های بهار نارنج را در ۲ لیوان آب جوش به مدت ۲۰ دقیقه دم كنید و سپس آن را صاف كرده و با شكر سرخ یا عسل میل كنید. از گل های بهار نارنج برای معطر ساختن و تقویت چای معمولی نیز می توان استفاده كرد و طریقه استفاده از آن مانند چای شمعدانی عطری است.

چای مقوی و آرامبخش از پوست و برگ میوه ای بهشتی!!

▪▪چای سیب

شاید تعریف و توضیح درباره سیب كه دارای اثرات درمانی و غذایی غیرقابل انكاری است، زاید باشد. اما لازم دانستیم با توجه به اثرات و فواید بیشمار پوست و برگ این میوه بهشتی كه مصارف درمانی آن به علت مصارف عادی و روزمره اش نادیده گرفته شده است نكاتی را در ارتباط با مصارف مختلف این میوه گرانبها در فصل وفور آن به اطلاع خوانندگان عزیز برسانیم.

▪خواص درمانی چای سیب:

سیب دارای ویتامین ها، آنزیم ها و املاح مفیدی است كه به عنوان تقویت كننده قلبی و عصبی و گوارش شهرت دارد.

گفته شده است: «مصرف یك سیب در صبح و یك سیب در شب طبیب را دور نگه می دارد» و لازم است كه اضافه كنیم، نوشیدن چای سیب قبل از خواب كه باعث خوابی خوش و آرام می شود نیز به این امر كمك می كند.

دكتر معصومه رفیقی مرند ـ پژوهشگر

---