آنژیوگرافی؛ روشی تشخیصی و نه درمانی

همان گونه که برای درمان هر بیمار، شیوه‌های مختلفی وجود دارد که متخصص پس از بررسی وجوه مختلف و با توجه به شرایط او بهترین آنها را انتخاب می‌کند، برای تشخیص بیماری‌ها نیز روش‌های …

همان گونه که برای درمان هر بیمار، شیوه‌های مختلفی وجود دارد که متخصص پس از بررسی وجوه مختلف و با توجه به شرایط او بهترین آنها را انتخاب می‌کند، برای تشخیص بیماری‌ها نیز روش‌های گوناگونی متصور است و بیماری‌های قلبی نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست.

پس ابتدا به این نکته مهم اشاره می‌کنم که بیماران باید توجه داشته باشند آنژیوگرافی یک روش تشخیصی است و نه درمانی که با انجام آن محل تنگی رگ و رگ‌های گرفته‌شده مشخص می‌شود.

در واقع به کمک آنژیوگرافی می‌توانیم به طور دقیق تصمیم بگیریم چه کاری باید برای بیمار انجام شود. پس می‌توان گفت آنژیوگرافی روش اصلی تشخیص برای بیمارانی که سکته کرده‌اند، محسوب می‌شود.

این روش در موارد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ همان طور که گفته شد گروه اول بیمارانی هستند که سکته کرده‌اند و دسته دوم شامل افرادی می‌شود که دردهای قلبی آنها را آزار می‌دهد و پاسخ تست ورزش‌شان نیز مثبت است البته باید به دردهایی توجه داشت که هنگام فعالیت وجود داشته و با استراحت بهبود می‌یابد و هنگام بروز به دست‌ها هم انتشار پیدا می‌کند.

در آنژیوگرافی از طریق یکی از شریان‌های ران و به‌کمک یک وسیله خاص به نام «کتتر» به داخل آئورت رفته و در مدخل کرونرها ماده حاجب تزریق می‌کنیم.

در چنین حالتی، وضع عروقی کاملا قابل مشاهده می‌شود و از این طریق متوجه شویم در چه قسمت‌هایی تنگی عروق ایجاد شده است. این تنگی‌ها را یا می‌توان به کمک بالون گشاد کرد یا اگر شدت آنها زیاد باشد باید بناچار عمل جراحی «بای‌پس» برای بیمار انجام شود.

اما در صورتی که بیمار مشکوک باشد و به طور دقیق نتوانیم متوجه وجود یا نبود تنگی عروق شویم، از دستگاهی به نام «سی‌تی آنژیو» استفاده می‌کنیم.

در این شیوه دیگر نیازی نیست از طریق رگ وارد قلب شده و تزریق کنیم، بلکه این دستگاه اشعه را به قسمت‌های لایه‌ای قلب می‌تاباند و به این ترتیب، وضع عروقی کاملا مشخص و دیده می‌شود و ما متوجه می‌شویم کدام قسمت‌های رگ دچار تنگی شده است.

به طور معمول برای بیمارانی که عمل شده‌ یا فنر گذاشته‌اند و باز هم احساس درد دارند و می‌خواهیم متوجه شویم فنر یا رگ‌های بای‌پس‌کرده آنها باز است، از سی‌تی آنژیو استفاده می‌کنیم که این روش در مدت حدود ده دقیقه هم به پایان می‌رسد.

شاید این سوال برای افراد مطرح شود که آنژیوگرافی عوارضی هم دارد یا نه؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، آنژیوگرافی یک اقدام تهاجمی به شمار می‌رود و در نتیجه طبیعی است پس از آن عوارضی نیز برای بیمار ایجاد شود.

در آنژیوگرافی شریان بیمار را باز کرده و داخل آئورت و عروق کرونر می‌رویم، بنابراین ممکن است عوارضی مانند خونریزی محل ورود رگ هم ایجاد شود یا برای بیمارانی که دچار نارسایی پیشرفته هستند، خطراتی داشته باشد.

ولی معمولا در هر ۱۰هزار مورد ممکن است تنها هفت یا هشت مورد خطر پیش بیاید، اما با وجود این باید بگوییم آنژیوگرافی بی‌خطر هم نیست.

دکتر منوچهر قارونی

متخصص قلب و عروق