۴ آبان ـ ۲۶ اكتبر ـ انگلیسی ها یكه تاز میدان ایران

سه هفته اول آبان سال ۱۲۹۹ خورشیدی ( اكتبر۱۹۲۰) انگلیسی ها در ایران یكه تاز میدان شده بودند وكوشش تمام داشتند كه مالك الرقاب وطن ما شوند. انگلیسی ها با تلقین قطعی بودن قرارداد …

سه هفته اول آبان سال ۱۲۹۹ خورشیدی ( اكتبر۱۹۲۰) انگلیسی ها در ایران یكه تاز میدان شده بودند وكوشش تمام داشتند كه مالك الرقاب وطن ما شوند. انگلیسی ها با تلقین قطعی بودن قرارداد سال ۱۹۱۹ معروف به قرارداد وثوق الدوله به مقامات دولتی ایران عملا مفاد ان را به اجرا گذارده بودند و تاكید بر قطعی بودن آن داشتند از جمله از مشیرالدوله رئیس الوزراء واحمدشاه مصرا می خواستند كه ژنرال روسی فرمانده قزاقخانه را كه دیگر ارتباطی هم با روسیه نداشت و حقوق بگیر دولت ایران شده بود بركنار و از ایران اخراج كنند تا امور مالی و تداركاتی نیروی قزاق، طبق قرار داد، در دست ماموران انگلیسی قرار گیرد. احمد شاه نافرمانی احتمالی قزاقها را بهانه می آورد و مشیر الدوله حاضر به قبول نبود.

پس از اخرین دیدار ژنرال آیرونساید با مشیرالدوله كه درآن این موضوع با فشار بیشتری مطرح شد، مشیرالدوله كناره گیری از نخست وزیری را ترجیح داد و ۴ آبان استعفاء كرد. احمد شاه سپهدار ( سپهدار رشتی) را رئیس الوزراء كرد و وی ظرف چند روز ژنرال پالونیك استاروسلسكی و همه افسران روسی دیویزیون قزاق را بركنار كرد.

با اخراج افسران روس راه بر تماس مستقیم ژنرال آیرونساید با افسران ایرانی نیروی قزاق هموار شد و وی دو روز پس از بركناری روسها، یعنی دهم آبان شخصا به قزوین رفت و در آق بابا از نیروهای قزاق دیدار كرد و با ژنرال رضاخان میرپنج (سرتیپ) آشنا گردید كه در باره این دیدار شایعات فراوان انتشار یافته است.

پس از این دیدار، طولی نكشید كه وزیر خارجه انگلستان، این بار با دست پر و از موضع قدرت از ایران خواست كه قرارداد ایراد ندارد و آن را به اجراء در آورد و اگر هم احیانا درراه اجرای آن اشكالی می بیند آن را برطرف سازد.