رهبری چین

چین رهبری جهان را برای خروج از رکود برعهده دارد رشد اقتصادی چین تداوم افزایش مصرف انرژی این کشور را تضمین خواهد کرد اما علی النعیمی, وزیر نفت عربستان می گوید افزایش مصرف انرژی چین مشکلی به شمار نمی آید

هفته نامه پترولیوم آرگوس، سرمقاله شماره ۲۳ نوامبر(۲ آذر) خود را به جایگاه چین در معادلات اقتصادی و انرژی جهانی اختصاص داده است. آنچه در پی می آید برگردان این سرمقاله با عنوان "رهبری چین" است.

چین رهبری جهان را برای خروج از رکود برعهده دارد. رشد اقتصادی چین تداوم افزایش مصرف انرژی این کشور را تضمین خواهد کرد. اما علی النعیمی، وزیر نفت عربستان می گوید افزایش مصرف انرژی چین مشکلی به شمار نمی آید. وی می گوید: چین برای تامین نفتی که برای تداوم رشد پیش بینی شده اش در ده های آینده به آن نیاز دارد، می تواند روی عربستان سعودی حساب کند.

اما رشد اقتصادی چین، در همان حال جایگاه این کشور را به عنوان بزرگ ترین منبع انتشار گازهای گلخانه ای تقویت خواهد کرد. از این حیث آمریکا در جهان در جای دوم قرار دارد.

چین و آمریکا، همچون آلایندگی، در بسیاری از رتبه بندی های مربوط به داده های اقتصادی و انرژی جهانی جایگاه اول و دوم را دارند. آمریکا بزرگ ترین مصرف کننده انرژی جهان است اما چین آماده می شود تا از آمریکا پیشی گیرد. آمریکا بزرگ ترین مصرف کننده نفت جهان و نیز بزرگ ترین پالایشگر نفت جهان است و چین در جای دوم قرار دارد. آمریکا اکنون بزرگ ترین اقتصاد جهان را داراست و چین خود را آماده می کند تا جای ژاپن را به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان بگیرد. از نظر رشد اقتصادی، چین در سال جاری در مقایسه با آمریکا وضعیت بهتری دارد. نرخ رشد تقاضای نفت و رشد اقتصادی این کشور از دیگر کشورها بسیار بالاتر است، این در حالی است که اقتصاد آمریکا و مصرف نفت آن در سال جاری سیر نزولی خواهد داشت.

تقاضای نفت چین علت اصلی حفظ قیمت های جهانی نفت در سطوح ۸۰ دلار هر بشکه است. اکنون چین به بازار اصلی عربستان تبدیل شده است زیرا مانند آمریکا بازار بزرگی است و بر خلاف بازار کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (او یی سی دی) در حال رشد است. وزیر نفت عربستان می گوید: سهم چین از واردات عربستان ۱۱ درصد است که تنها پس از آمریکا در جای دوم قرار دارد. اهمیت فزاینده چین برای عمده ترین تولید کننده نفت جهان بازتاباننده جابجایی در قدرت اقتصادی جهانی آمریکا است که رکود سال ۲۰۰۸- ۲۰۰۹ آن را تسریع کرده است.

اقتصاد چین با حمایت بسته های انگیزشی فراوان، نیرومندترین منبع بهبود اقتصاد جهانی و خروج آن از رکود است. دومینیک اشتراوس کان، مدیر عامل صندوق بین المللی پول می گوید: "به نظر می رسد اقتصاد جهان، سرانجام روند بهبود را آغاز کرده است. " اما بهبود اقتصادی، متوازن و متکی به خود نیست. وی می گوید: تعهد چین به تداوم انگیزه های مالی در سال ۲۰۱۰ برای حمایت از رشد اقتصادی جهانی مهم خواهد بود.

چین برای آنچه که صندوق بین المللی پول آن را چالش میان مدت اقتصاد جهانی،یا اعاده توازن به اقتصاد جهان، می داند؛ مهم خواهد بود. عدم توازن جهانی –کسری آمریکا و مازاد چین – قبل از آغاز رکود به گونه ای کنترل نشده افزایش یافت. اشتراوس کان هشدار می دهد اگر چه عدم توازن جهانی در دوره ای که بحران اقتصادی حاکم بود کاهش یافته است، اما این عدم توازن همچنان زیاد است و در شرایطی که اقتصاد جهان به وضعیت عادی باز می گردد، ممکن است دوباره افزایش یابد.

آمریکا مجبور خواهد بود کسری حساب جاری بسیار زیاد خود را با افزایش پس انداز ملی، کاهش دهد. چین به عنوان کشوری که بیشترین مازاد حساب جاری را دارد، مجبور خواهد بود تقاضای داخلی را تقویت کند تا وابستگی به صادرات را که سبب تداوم عدم توازن اقتصادی خواهد شد، کاهش دهد.

اما چین عکس این اقدام را انجام داده و اجازه داده است یوان از نظرکاهش ارزش، همان مسیر دلار را بپیماید به این امید که کاهش ارزش پول، صادرات آن کشور را تشویق کند. یوان تضعیف شده نمی تواند چیزی بیش از یک پل کوتاه مدت به سوی سیاست های اقتصادی پایدارتر باشد، زیرا کاهش ارزش یوان، تاکتیکی است با هدف پیروزی بر رقیب که می تواند به حمایت گرایی گسترده تر و تحلیل بردن روند بهبود اقتصادی بینجامد. چین در نهایت چاره ای نخواهد داشت جز این که بپذیرد یکی از سیاست های کلیدی اش در افزایش مصرف شخصی، تقویت نرخ یوان خواهد بود.

چین و آمریکا هر دو نیازمندند تا برای تنظیم دوباره نرخ های برابری پول هایشان و پایان دادن به رشد ناپایدار راهی بیابند. دگرگونی های آب و هوایی نیز نیازمند تلاش مشترک دیگری است.

آمریکا در آستانه گفت و گوهای مربوط به دگرگونی های آب و هوایی در کپنهاگ درماه دسامبر باید سیاست روشنی را در پیش گیرد. این در حالی است که باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا با روند قانونگذاری در واشتگتن نیز درگیر خواهد بود.

دولت چین با سنت برنامه های پنج ساله و کنترل نیرومند دولت مرکزی، برای تحقق اهداف خود در وضعیت بهتری قرار دارد. فاتح بیرول، کارشناس اقتصادی آژانس بین المللی انرژی می گوید چین در حال اجرای سیاست هایی است که هدف آن مقابله با آلودگی و تقویت امنیت انرژی است و نتیجه جانبی این سیاست ها کاهش آلاینده های دی اکسید کربن خواهد بود. چین قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ میزان آلاینده ها را سالانه بیش از یک میلیارد تن کاهش دهد. این میزان معادل یک پنجم کاهشی است که آژانس بین المللی انرژی می گوید برای محدود کردن میزان گرم شدن هوای جهان به دو درجه سانتیگراد، بدان نیاز است.

بیرول می گوید: ما نمی دانیم آیا چین به اهداف خود دست خواهد یافت اما با نگاهی به گذشته به نظر می رسد این کشور در دستیابی به اهداف خود، در مقایسه با کشورهای توسعه یافته وضعیت بهتری دارد. چین ممکن است در زمینه مبارزه با تغییرات آب و هویی نقش پیشرو را داشته باشد اما برای ایجاد چارچوبی جهانی که آمریکا با آن موافقت کند، به زمان نیاز دارد.