زمزمه های خروج

بر اساس گفته های سفیر انگلیس, روند ایجاد صلح و توسعه در افغانستان به یک ماراتن طولا نی و نفس گیر شبیه است نه یک مسابقه کوتاه و سریع خیزش دوباره طالبان در صورتی به طور کامل محقق می شود که کشورهای ارسال کننده نیروی نظامی به افغانستان تحت رهبری نیروهای حافظ صلح بین المللی ناتو ایساف دوام نیاورند

بر اساس گفته‌های سفیر انگلیس، روند ایجاد صلح و توسعه در افغانستان به یک ماراتن طولا‌نی و نفس‌گیر شبیه است نه یک مسابقه کوتاه و سریع. خیزش دوباره طالبان در صورتی به طور کامل محقق می‌شود که کشورهای ارسال‌کننده نیروی نظامی به افغانستان تحت رهبری نیروهای حافظ صلح بین المللی ناتو (ایساف) دوام نیاورند. بعضی وقت‌ها، انتشار پیوسته اخبار مایوس‌کننده درباره خسارت‌ها و تلفات در بین سربازان و غیرنظامیان افغانی همه حمایت‌هایی را که تاکنون با حضور نظامیان انجام گرفته است، از بین می‌برد. دولتمردان، حتی آنهایی که مطمئن‌اند نیروهای نظامی‌شان از درگیری‌های جبهه جنوب دورند، پیروزی در افغانستان را یک مسوولیت سنگین سیاسی به حساب می‌آورند. ائتلا‌ف در حال فروپاشی نیست، اما این نگرانی وجود دارد که آیا می‌تواند مسیر خودش را طی کند یا نه.

آمریکا تاکنون نزدیک به نیمی از ۳۵ هزار و ۵۰۰ نفر نیروی موجود ناتو در افغانستان را تامین کرده است و انگلستان، دومین تامین‌کننده نیرو تا پایان سال۷۵۰ نیروی جدید به افغانستان اعزام خواهد کرد. نیکولا‌ی سارکوزی رئیس‌جمهور جدید فرانسه که در تبلیغات انتخاباتی‌اش در اوائل سال قول داده بود تا نیروهای نظامی فرانسه را به‌طور نامحدود از افغانستان بیرون بکشد بعد از انتخاب‌شدنش گفت این عقب‌نشینی قریب‌الوقوع نخواهد بود.

اما در کانادا، هر سه حزب مخالف خواهان آنند که ماموریت نیروهای این کشور در افغانستان حداکثر تا پایان فوریه ۲۰۰۹ به پایان برسد. نیروهای این کشور در ولا‌یت قندهار، یکی از خطرناک‌ترین مناطق جنوبی، موضع گرفته‌اند. ماه آینده نیروهای کانادایی فرانسوی زبان اهل کبک عهده‌دار مسوولیت خواهند شد که، این امر می‌تواند به افزایش تلفات در مناطق تحت کنترل کانادایی‌ها منجر شود. بخش عمده شبه نظامیان طالبان و القاعده در این بخش از افغانستان موضع گرفته‌اند.

استفان هارپر، نخست‌وزیر کانادا، در پایان ماه گذشته با زیرکی موضعش را تغییر داد. وی در حالی که قبلا‌ از تمدید ماموریت نیروها تا بعد از فوریه سال ۲۰۰۹، سخن رانده بود ناگهان اعلا‌م کرد که هرگونه تمدید ماموریت منوط به رای پارلمان خواهد بود. حتی خوشبین‌ترین فرماندهان ناتو بر این باورند که نزدیک‌ترین زمانی که نیروهای امنیتی افغانستان می‌توانند کنترل افغانستان را به عهده بگیرند زودتر از سال ۲۰۱۰ یا ۲۰۱۱ نخواهد بود.

با کشته‌شدن ۶ سرباز دیگر در چهارم جولا‌ی شمار کشته‌شدگان امسال به ۲۲ نفر رسید. این امر پشتیبانی عمومی از استقرار نیروها را که در طول سال گذشته هیچ‌گاه به ۵۰ درصد نرسیده بود متزلزل می‌کند. دولت کانادا چند طرح تحقیقاتی را در دست دارد تا مردم را در این رابطه متقاعد کند. اما این واقعیت که از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون ارتش این کشور در ماموریت‌های صلح‌جویانه شرکت داشته است و نه در ماموریت‌های جنگی، پیش برد این هدف را با مشکل مواجه کرده و باعث شده تا جنگ افغانستان در این شهرت آرمانی خدشه وارد سازد.

در موردی مشابه در آلمان، جایی که دیدن سربازان هنگام رفتن به‌عملیات باعث جریحه‌دارشدن احساسات می‌شود، افغانستان به یک مسئله بزرگ سیاسی تبدیل شده است. نیروهای آلمانی در شمال افغانستان و دور از منطقه خطرناک جنگی مستقر شده‌اند. اما به‌رغم این امر کشته‌شدن ۲۱ سرباز آلمانی باعث شده مردم آلمان به این باور برسند که در جنگ هیچ حد وسطی وجود ندارد: کمک به یک طرف به معنای هدف واقع‌شدن است و لا‌زم است در بعضی اوقات ابتدا ضربه را وارد کرد.

در حقیقت برای نیروهای آلمانی ناتو در افغانستان سه ماموریت تعریف شده است: تعهد به‌عملیات موسوم به <استمرار نبرد تا آزادی>؛ استقرار شش جنگنده تورنادو برای شناسایی اهداف ( تایید شده توسط دیوان عالی آلمان، به‌رغم نگرانی‌های موجود که ممکن است این قانون تعهد قانون اساسی به عدم تجاوز را نقض کند و کمک به ایساف).

اگر چه نقش این نیروها در ایساف مورد تایید دولت آلمان قرار گرفته است اما بسیاری از نمایندگان پارلمان با تجدید ماموریت نیروهای آلمانی ناتو در افغانستان مخالفند.

نیروهای ایتالیایی نیز همانند نیروهای آلمانی مستقیما درگیر جنگ نیستند اما این نحوه استقرار، منبع بروز بسیاری از مشکلا‌ت برای رومانو پرودی، نخست وزیر ایتالیا شده است. او بعد از دست دادن یک رای پارلمان در ارتباط با سیاست خارجی و مخصوصا در رابطه با ماموریت افغانستان، در ماه فوریه تهدید به کناره‌گیری کرد. (پرودی پس از رد استعفایش توسط رئیس‌جمهور به کار خود ادامه داد.) اخیرا سربازان ایتالیایی ناتو در افغانستان تجهیزات هوشمند جدیدی دریافت کرده‌اند: هلیکوپتر، تانک و ماشین‌های مسلح. اما وزیر دفاع این کشور اصرار دارد که این تجهیزات جدید تنها برای دفاع در برابر حملا‌ت شورشیان ارسال شده و لزومی ندارد که نیروهای ایتالیا در برابر فشارهای ناتو تسلیم شده و در نقش نیروهای جنگی ظاهر شوند.

نیروهای آلمانی تا این اواخر از بدترین خشونت‌ها در امان بوده‌اند اما ماه گذشته ۲ سرباز در درگیری با طالبان کشته و ۸ نفر دیگر هم در مناطق مرکزی اورازگان در اثر یک حمله انتحاری زخمی شدند. برای دولت آلمان تصمیم‌گیری اجباری درباره ماندن در افغانستان بعد از سال ۲۰۰۸ بسیار سخت خواهد بود. وزیر دفاع آلمان گفته است در این مطلب ملا‌حظات سیاسی نهفته است. او بعدا این حرف را یک لغزش زبانی خواند و بابت بیان آن عذرخواهی کرد. چرا که اعلا‌م این طرح قبل از مباحثات پارلمانی می‌توانست تبعات منفی فراوانی در پی داشته باشد. ‌

اگر سربازان قدیمی ناتو در مورد افکار عمومی مشکل دارند در عوض سربازان جدید اشتیاق فراوانی برای ابراز مواضع خود دارند. هلند یک گردان مسلح در حدود یکهزار نفر در پکتیکا، منطقه‌ای خطرناک در نزدیکی مرز پاکستان و مناطق قبائلی آن دارد. اتریش نیز گروه‌های متعددی را به قندهار، جایی که به گروه‌های اعزامی از بلغارستان خواهد پیوست، اعزام کرده است. استونی گروهی کوچک را متشکل از صدسرباز به استان هلمند اعزام کرده است. نیروهای استونی تا به حال عملکرد قابل قبولی را در این منطقه ارائه داده‌اند. به‌نظر می‌رسد که علا‌قه کشورهای اروپای شرقی در به‌عهده‌گیری این مسوولیت‌ها ناشی از اشتیاق زیاد آنها به ناتو به‌عنوان یک نهاد باشد.

علا‌قه به مشاهده موفقیت‌های ناتو در نقش جدیدش در خارج از مرزهای اروپا شاید ناشی از تفاوت این نقش نسبت به نقش سنتی‌اش باشد که سپری دفاعی دوجانبه‌ای را در اروپا در مقابل فشارهای روزافزون روسیه ایجاد می‌کرد.

به نظر می‌رسد بعضی ازکشورهای مشارکت‌کننده در عملیات ناتو در افغانستان می‌خواهند به خودشان بقبولا‌نند که درگیر جنگی بشر دوستانه شده‌اند. اما بعضی از کشورهای غربی که می‌خواهند حضورشان در افغانستان را به‌عنوان ماموریتی بشر دوستانه در راستای بازسازی آن کشور نشان دهند توضیحی برای تلفات سربازانشان در آنجا ندارند. در مقابل هیچ تردیدی نیست که خروج ناتو از افغانستان مساوی است با قدرت گیری مجدد طالبان و القاعده. این تناقضی است که علا‌وه بر رهبران غرب، مردم را نیز برای انتخاب رهبران جدید خود سردرگم کرده است.