یک دست و پانصد هندوانه

کبد یک عضو بسیار حیاتی برای بدن است. این عضو با وزن تنها ۵/۱ کیلوگرم، ۵۰۰ کار متفاوت انجام می دهد که مهم ترین وظیفه آن متابولیسم پروتئین ها،کربوهیدرات ها و چربی ها است. کبد همچنین …

کبد یک عضو بسیار حیاتی برای بدن است. این عضو با وزن تنها ۵/۱ کیلوگرم، ۵۰۰ کار متفاوت انجام می دهد که مهم ترین وظیفه آن متابولیسم پروتئین ها،کربوهیدرات ها و چربی ها است. کبد همچنین عمل ذخیره سازی و فعال سازی ویتامین ها و مواد معدنی را انجام می دهد، تولید صفرا می کند که برای هضم و جذب چربی ها لازم است، با تبدیل آمونیاک بسیار سمی به اوره، خون را پاک و آن را سم زدایی می کند، انواع پروتئین های خونی و فاکتورهای انعقادی نیز در کبد ساخته می شود. کبد همچنین استروئیدها را متابولیزه می کند، داروها و الکل را از خون پاک می کند و باکتری ها و مواد زائد را از خون می گیرد. تقریباً ۱۵۰۰ سی سی خون در دقیقه از کبد عبور می کند. اگر کبد فردی را برداریم، فرد ظرف ۲۴ ساعت می میرد، با این حال انسان می تواند با ۱۰ تا ۲۰ درصد کبد خود زنده بماند. کبد بیشترین سهم مصرف انرژی پایه را نیز به خود اختصاص می دهد (۲۹ درصد متابولیسم پایه). مواردی که به کبد آسیب می رساند عبارتند از؛

۱) خوردن زیاد

۲) بد خوردن؛ مثلاً خوردن زیاد محصولات تهیه شده از آرد تصفیه شده، غذاهای آماده، شکر زیاد، چیپس و ...

۳) رژیم کم پروتئین، پرکربوهیدرات، پرچربی، به خصوص رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع و روغن های هیدروژنه

۴) موادی همچون الکل، سیگار، کافئین و...

۵) انواع داروهای خوراکی مثل قرص های ضدبارداری

۶) افزودنی های مواد غذایی.

توصیه های تغذیه یی برای سلامت کبد

از نیکوتین، الکل، کافئین، گوشت قرمز، قند ساده و غذاهای سرخ شده کمتر استفاده کنید.

از منابع غذایی پتاسیم بیشتر استفاده کنید مثل موز، کشمش، آلو، بادام و انواع سبزیجات

آب زیاد بنوشید. سعی کنید هر ساعت مقداری آب بخورید.

سبزیجات خام بیشتر مصرف کنید.

آب هویج و آب چغندر بیشتر مصرف کنید.

روغن مایع مصرف کنید و از کره، مارگارین، روغن جامد و دنبه اجتناب کنید.

ویتامین K برای جلوگیری از سیروز کبدی مفید است.

از مصرف زیاد ویتامین A پرهیز کنید، به این منظور نباید روغن کبد ماهی زیاد مصرف کنید. هر کس بیشتر از ۵۰ هزار IU ویتامین A به مدت یک سال مصرف کرده باید این دریافت را کاهش دهد و بهتر است از منابع حاوی پیش ساز ویتامین A یعنی بتاکاروتن مانند هویج، زردآلو، طالبی و ... استفاده کند.

هرگز مرغ، ماهی یا گوشت خام یا نیم پز نخورید زیرا خطر شدید عفونت با باکتری ها، انگل ها و... را به همراه دارد.

لیمو یکی از بهترین دوستان کبد است. سعی کنید بیشتر لیمو بخورید.

لسیتین از تجمع چربی در کبد جلوگیری می کند.

از ملین های قوی استفاده نکنید، اما همیشه هم از بروز یبوست جلوگیری کنید.

کارشناس تغذیه و رژیم درمانی

گیتی بهدادی پور