سیاست فرهنگی نظام

اهمیت جایگاه فرهنگ در همه نظام‌ها بویژه در نظامی که مبتنی بر فرهنگ دینی است و رسالت تغییر فرهنگ را نیز به دوش می‌کشد بسیار بالاست.
هوشیاری ونگاه جامعه الاطراف به مسئله فرهنگ …

اهمیت جایگاه فرهنگ در همه نظام‌ها بویژه در نظامی که مبتنی بر فرهنگ دینی است و رسالت تغییر فرهنگ را نیز به دوش می‌کشد بسیار بالاست.

هوشیاری ونگاه جامعه الاطراف به مسئله فرهنگ می‌طلبد تا سیاست‌های فرهنگی معطوف به رسالت تاریخی باشد که انقلاب آن را به دوش می‌کشد. نظام جمهوری اسلامی با طرح نیابت از امام معصوم شکل گرفت و مهمترین رسالت خود را نیز تمهید و آماده‌سازی انقلاب جهانی آن حضرت می‌داند.

حضرت امام خمینی فرمود:

«رهبر همه ما و شما وجود مبارک بقیه‌الله است» (صحیفهِ نور، ج ۱۴، ص ۹۴)

«ما منتظران مقدم مبارکش، مکلف هستیم تا با تمام توان کوشش کنیم تا قانون عدل الهی را در این کشور و عصر پیاده کنیم» (همان، ج ۱۵، ص ۲۲)

ان‌شاء‌الله اسلام را آن طور که هست در این مملکت پیاده کنیم و مسلمین جهان نیز اسلام را در ممالک خود پیاده کنند. و دنیا دنیا اسلام باشد و ظلم و جور از دنیا برطرف بشود و مقدمه‌ای باشد برای ظهور ولی‌عصر ارواحنا له الفدا (همان، ج ۱۵، ص ۱۷۰)

«سیاست فرهنگی، سیاست انقلاب اسلامی است، انقلاب اسلامی بدین معنا که فرهنگ اسلامی در کلیه شئون فردی و اجتماعی این کشور اصل و پایه و مبنا قرار گرفته است. بنابراین نباید فراموش کرد که انقلاب اسلامی حقیقتا انقلاب فرهنگی است.» (اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، پایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی)

سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی متخذ از جهانبینی و انسان‌شناسی اسلامی است. (همان)

با توجه به سیاست‌های مصوب و فرمایشات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران طراحی مهندسی فرهنگی نظام با توجه به بن‌مایه غنی فکری فرهنگی از قبیل غدیر، عاشورا و ظهور باید صورت گیرد که با تحلیل ارائه شده از چرایی و چگونگی این حوادث مهم در نوشتار حاضر می‌توان راهبرد اساسی بسط عقلانیت دینی را مطرح کرد که رئوس اساسی آن را این گونه می‌توان ذکر کرد:

الف) ایجاد و بسط فرهنگ معنویت و ارتباط با خدا

فرهنگ دعا و ارتباط انسان بویژه نسل جوان با خدا گام اساسی در تحقق عقلانی دینی است. مدیریت فرهنگی کشور باید حداکثر بهره‌‌وری از ماه‌های رمضان و محرم و اماکن مذهبی بنماید و بسط فرهنگ دعا در اندیشه و احساس باید توامان صورت پذیرد و جریان تولی و تبری عقلانی و به دور از خرافه و پیرایه مسیر صحیح را بپیماید.

استفاده از ظرفیت آکادمیک کشور، مجلات علمی و عرصه‌های هنر (صدا و سیما، سینما و ...) گام موثری محسوب می‌شود که نمونه‌هایی از آن را در برنامه سال‌های اخیر با وجود اشکالاتی شاهد بودیم.

ب) ایجاد نهضت تولید علم و جنبش نرم‌افزاری

سیره امامان این نکته را می‌آموزد که تمدن اسلامی باید مبتنی بر عقلانیت دینی و بسط آموزه‌های وحیانی باشد. جمهوری اسلامی نمی‌تواند بدون تولید علم با محوریت آموزه‌های وحیانی و با سر سفره غیر نشستن بنیان رفیع تمدن اسلامی را بر شالوده‌های پوسیده علوم غربی بویژه در حوزه علوم انسانی بنا نهد. خیزش مبارکی که بعد از دفاع مقدس در این عرصه با هدایت مقام معظم رهبری ایجاد شده باید براساس عقلانیت دینی تداوم یابد. اگر به نحو مشخص و نمونه قابل درک بخواهیم مثال بیاوریم تولید علوم انسانی براساس بینش عمیق وحیانی به انسان و تداوم جریان او خلق مکاتب فکری و سیستم‌های اجتماعی که در «مکتب اقتصادی دینی» نمونه آن گذشت.

ج) حرکت در برابر نهضت ترجمه

بومی‌سازی علوم و هدایت افکار و اندیشه‌های وارداتی نیز به عنوان گام سوم رشد و بلوغ اجتماعی در مسیر عقلانیت دینی تحلیل و ارزیابی می‌شود. تجلیل از عالمان و فرهیختگان جامعه علمی کشور بخصوص در حوزه فلسفه و علوم اجتماعی در عرصه تولید علم و پژوهش و بخصوص جوانان که در سیره امام صادق نسبت به شاگردان جوان از قبیل هشام مشهود است؛ یکی از روش‌های مهم نهادینه کردن فرهنگ تولید علم است و البته تجلیل نیز از نوع سخت افزاری و صوری باید تغییر شکل داده و به صورت جدی و حیاتی در عرصه مدیریت کشور ظهور یابد.

حرکت دستگاه‌های تقنینی و اجرایی کشور به سمت استفاده از نظرات تولید شده، تجلیل واقعی و عملی عالمان در جامعه است.

حساسیت به علوم و ارادتی که در نظام آموزش عالی و عرصه‌های دانشگاهی مورد استفاده است و میدان دادن به اساتید معتقد، زنده کردن و فعال سازی کرسی‌های نقد و نظریه‌پردازی در محیط دانشگاهی دیگر سیاست لازم در این عرصه است.