ما باید بهتر از همه باشیم

انسان بهترین مخلوق خداوند متعال است و باید از هر حیث هم بهترین باشد و این برتری طلبی بسیار هم خوب است و باید دید چه باید کرد تا همیشه بهترین باشیم

انسان بهترین مخلوق خداوند متعال است و باید از هر حیث هم بهترین باشد و این برتری طلبی بسیار هم خوب است و باید دید چه باید کرد تا همیشه بهترین باشیم. زمانی‌که خداوند، انسان را آفرید خود را «احْسَنُ الْخالِقین‏» خواند؛ به خود آفرین گفت و فرمود: « فَتَبَارَکَ اللَّهُ احْسَنُ الْخَالِقِینَ [مومنون/۱۴] آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است.» و انسان را هم در نیکوترین و بهترین اعتدال و استقامت آفرید و فرمود: «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیم[تین/۴] [که‏] براستی انسان را در نیکوترین اعتدال آفریدیم.» و هدف خود را از آفرینش مرگ و حیات، مشخص شدن بهترین و نیکوکارترین عمل‌کنندگان، معرفی کرده و می‌فرماید: «الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ [ملک/۲] همان که مرگ و زندگی را پدید آورد تا شما را بیازماید که کدامتان نیکوکارترید و اوست ارجمند آمرزنده. پس ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که برای بهترین‌ها آفریده شده و به اصطلاح بر پایه «نظام احسن» است و به ما می‌فهماند که باید سعی کنیم که همه‌‌چیزمان بهترین باشد (البته این به ذهن نیاید که به دنبال تجمّل و مد‌گرایی باشیم. انسان می‌تواند ساده‌ترین زندگی را داشته باشد اما بهترین زندگی را هم داشته باشد) یعنی سعی بر این باشد که: الف) غذایمان، پاک‌ترین باشد:اصحاب کهف، به دنبال ‌پاک‌ترین غذا بودند و کسی را که به دنبال غذا فرستادند سفارش کردند که: «فَلْیَنظُرْ أَیُّهَا أَزْکَی طَعَامًا فَلْیَأْتِکُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ [کهف/۱۹] تا ببیند کدام یک از غذاهای آن پاکیزه‏تر است و از آن، غذایی برایشان بیاورد.»؛ ب) سخنمان بهترین سخن باشد:خداوند می‌فرماید: «وَقُل لِّعِبَادِی یَقُولُواْ الَّتِی هِیَ أَحْسَنُ [إسراء/۵۳] و به بندگانم بگو: «آنچه را که بهتر است بگویند» و در آیه‌ای دیگر فرمود: «وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَی اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ [فصلت/۳۳] و کیست خوش‌گفتارتر از آن کس که به سوی خدا دعوت نماید و کار نیک کند و گوید: «من [در برابر خدا] از تسلیم‏شدگانم»؟ ج) صبرمان بهترین صبر باشد:امام علی علیه‌السلام می‌فرماید: «الصَّبْرُ صَبْرَانِ فَالصَّبْرُ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ حَسَنٌ جَمِیلٌ وَ أَحْسَنُ مِنْ ذَلِکَ الصَّبْرُ عِنْدَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْک [بحار الانوار، ج۶۸، ص۹۴] صبر بر دو نوع است: صبر در هنگام مصیبت که بسیار خوب است و بهتر از آن صبر و خودداری از چیزی است که خداوند بر تو حرام داشته است.»؛ د)اعمالمان، بهترین اعمال باشد: در سوره کهف خداوند می‌فرماید: «لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»(کهف/۷) .تا آنان را بیازماییم که کدام یک از ایشان نیکوکارترند. امام صادق (ع) می‌فرمایند: منظور از احسن عملاً، اکثر عملا یعنی عمل زیاد نیست، زیادی عمل مهم نیست و نیکی عمل مهم است. حال این عمل صالح چیست؟ امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: «النَّاسُ أَبْنَاءُ مَا یُحْسِنُونَ»(کافی، ج‏۱، ص‏۵۰) مردم پسر کارشان هستند؛ یعنی انسان را با کارش شناسایی می‌کنند.

● نشانه‌های کار خوب

۱ ـ انتخاب مشکل‌ترین کار: قرآن مومنین را تعریف می‌کند و می‌گوید پیامبر یارانی داشت. «اتَّبَعُوهُ فِی سَاعَةِ الْعُسْرَةِ»(توبه/۱۱۷) یعنی از پیامبر در ساعات سختی پیروی کردند. چرا که گاهی یک نفر آیت ا... را دوست دارد تا زمانی که زیر کولر نماز بخواند، ولی اگر دستور جهاد داد، دیگر علاقه‌ای به او ندارد. یا رفیق است تا زمانی که وضع رفیقش خوب باشد. خداوند می‌فرماید نماز شب مهم است اما مهمتر از نماز شب نمازی است که «تَتَجَافَی جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ»(سجده/۱۶) یعنی اینکه برای نماز شب خودت را از خواب به سختی جدا کنی. «وَفَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَی الْقَاعِدِینَ »(نساء/۹۵) آنهایی که با سختی جهاد می‌کنند. ۲ ـ مسأله نظم و نوبت: امامان معصوم ما با آن همه گرفتاری معتکف می‌شدند. گاهی انسان آنقدر کار برای خودش می‌کند که خودش را فراموش می‌کند. قرآن در تعریف پیامبر می‌گوید: «وَ کانَ رَسُولاً نَبِیًّا»(مریم/۵۱) پیغمبر رسول و نبی بود «وَ کانَ یَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ»(مریم/۵۵) ولی در عین حال به اهل و عیالش هم می‌رسید و درعین اینکه سخنرانی داشت به زن و بچه خودش هم می‌رسید و توجه می‌کرد. ۳- مساله تعبد: بهترین کار، کاری است که در آن تعبد باشد. یعنی چون خدا گفته این کار را بکند، انجام می‌دهد. نه این که دوست داشته باشد و دلش بخواهد. ما آفریده شده‌ایم برای عبادت و برای اینکه بخاطر خدا کار انجام دهیم. گاهی انسان استقامت هم دارد ولی برای خدا نیست. و تعبدی نیست. حدیث داریم عمل آدم بدون بصیرت مانند الاغی است که دور سنگ آسیاب می‌چرخد، خیلی فعالیت می‌کند ولی بالاخره می‌بیند سر جای اول است، چون بصیرت ندارد.۴ـ عمل خوب عملی است که انسان آن را کم ببیند: گاهی افراد کاری انجام می‌دهند و فکر می‌کنند کارشان خیلی مهم است. عمل خوب عملی است که انسان عملش مهم باشد ولی خودش باور نکند که اینطور است. آیت‌ا... العظمی بروجردی وقت مردن شروع به گریه کرد. ایشان فرد بسیار بزرگی بود. بزرگترین علمای درجه یک اکثرشان از او استفاده کردند. گفتند برای چه گریه می‌کنید؟ گفتند نزد خدا می‌روم اما دست خالی. گفتند: شما دست خالی هستید؟ شما این همه مثل مطهری تربیت کردید! علمای درجه یک از شما استفاده کردند، کتاب چاپ کردید، در هامبورگ مسجد ساختید.فرمود این همه که شما می‌گویید نزد شما چیزی است، اما نزد خدا چیزی نیست. مثلا برای بچه که پول خرد در قلکش می‌اندازد چیزی است، اما وقتی خواستید قالی بخرید چیزی نیست. پس اگر خواستیم کارمان خوب باشد باید کارمان را کم ببینیم.و خلاصه این توفیق را از خداوند بخواهیم که بندگیمان برای او، بهترین بندگی باشد.