واقعیتی درباره برنج و خورش

برنج از مهم‌ترین غلات و اقلام غذایی مردم جهان است. نیمی از جمعیت دنیا، برنج را به عنوان غذای اصلی‌شان انتخاب می‌کنند...
در فرهنگ غذای ایرانی هم معمولا این ماده غذایی همراه خورش‌های …

برنج از مهم‌ترین غلات و اقلام غذایی مردم جهان است. نیمی از جمعیت دنیا، برنج را به عنوان غذای اصلی‌شان انتخاب می‌کنند...

در فرهنگ غذای ایرانی هم معمولا این ماده غذایی همراه خورش‌های مختلف مانند خورش قیمه، قورمه‌سبزی، فسنجان و... مصرف می‌شود و یکی از پرطرفدارترین غذاها بین مردم محسوب می‌شود اما باید توجه داشت که خوش‌طعم بودن خورش باعث افزایش تمایل فرد به خوردن برنج می‌شود که می‌تواند انرژی دریافتی را افزایش دهد و درنهایت فرد را مستعد چاقی ‌کند به این دلیل که برنج فیبر کافی ندارد. پس مصرف بیش‌از حد آن زمینه اضافه وزن و چاقی را فراهم می‌آورد.

درضمن، خوردن خورش‌هایی که مواد تشکیل‌دهنده آنها حبوبات، سبزی و انواع گوشت هستند، در مقادیر موردنیاز، اثر مفیدی بر سلامت بدن دارند اما مصرف خورش‌های چرب یا آنهایی که از مواد سرخ‌کردنی تهیه شده‌اند، برای بدن زیانبار است. بنابراین توصیه می‌شود برنج را همراه فرآورده‌های حاوی سبوس مانند پودر سبوس گندم که در بازار موجود است، مصرف کنید یا برای تهیه غذای برنجی، سعی کنید بیشترین حجم آن را حبوباتی مانند سویا، عدس و لوبیا تشکیل دهند. افزودن سبزی به برنج هم می‌تواند در پیشگیری از آثار مضر آن مانند افزایش وزن، کاهش دریافت موادمغذی، فیبر و... کمک‌کننده باشد.

البته تهیه خورش با انواع فرآورده‌های گیاهی به شرط اینکه سرخ‌شده نباشد، اشتهای فرد و دریافت انرژی بیش‌از مقدار موردنیاز بدن را کاهش می‌دهد اما متاسفانه در کشور ما بیشتر آب خورش که در اغلب موارد چرب است، مصرف می‌شود. نمی‌توان برای تمام افراد خوردن یک مقدار مشخص برنج یا خورش را توصیه کرد. درواقع تعیین مقدار برنج و خورش مصرفی هر فرد به نیاز وی، سن، جنس، وزن، قد و... بستگی دارد و بهتر است بدانید اگر تمایل به خوردن گوشت، ماهی یا مرغ ندارید، این تصور که خوردن آب خورش باعث دریافت تمام موادمغذی موجود در آن می‌شود، اشتباه است و حتما باید با موادغذایی مانند تخم‌مرغ، انواع حبوبات و حتی سویا، گوشت را (تا حدودی) جایگزین کرد.

دکتر احمد اسماعیل‌زاده

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان