نقش فعال­تر ایران در بحران گرجستان

محمود شوری معتقد است که ایران در شرایط کنونی نه ظرفیت میانجیگری در این بحران را دارد و نه میانجیگری در این شرایط متناسب با منافع ایران است

منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران در سفر به گرجستان با مقامات این کشور دیدار و گفت و گو کرد. آقای متکی در تفلیس، ضمن اشاره به این موضوع که ایران قصد ندارد که نقش میانجی را در بحران گرجستان بازی کند گفت که هرگونه تنش در قفقاز می­تواند پیامدهای جهانی داشته باشد. کار ما یک اقدام میانجیگرانه نیست، اما طرح ایده­هایی می­تواند کمک کند که بحران، مسیر برون رفت خود را پیدا کند.

محمود شوری معتقد است که ایران در شرایط کنونی نه ظرفیت میانجیگری در این بحران را دارد و نه میانجیگری در این شرایط متناسب با منافع ایران است.دلیل عمده این است که هر دو طرف اهداف و منافعی دارند که به سادگی قابل حل نیست و پشت این بحران پای قدرت­های بزرگ در میان است.

منوچهر متکی در دیدار با همتای خود گفت که حادثه اخیر موجب نگرانی همه شد و ما در راستای اهمیتی که برای ثبات و امنیت منطقه قائل هستیم درصدد برآمدیم تا تحرک خود را برای برقراری صلح و امنیت آغاز کنیم.

آقای ساکاشویلی، رییس جمهور گرجستان نیز در دیدار با آقای متکی اعلام کرد که هر قدرت منطقه­ای که بتواند وضع را به شرایط عادی بازگرداند ما آمادگی داریم در فرایند منطقه­ای با آن همکاری های لازم را به عمل آوریم.

سفرهای منوچهر متکی پس از آغاز بحران گرجستان به روسیه، آذربایجان و گرجستان در راستای دیپلماسی قفقاز ایران انجام شده است.

محمود شوری، پژوهشگر مسائل روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز معتقد است که ایران به عنوان همسایه کشورهای قفقاز هم از امنیت این کشورها متاثر می- شود و هم می­تواند بحران­های منطقه تاثیر بپذیرد. سفر آقای متکی به منطقه قفقاز از جمله آذربایجان و گرجستان در واقع با این هدف صورت گرفته است که ایران بتواند در بحران اخیر گرجستان نقش فعال تری را برعهده بگیرد.

عبدالله گل در سفر تاریخی خود به ارمنستان پیشنهاد پیمان قره­باغ را مطرح کرده بود که شامل کشورهای ترکیه، روسیه، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان بود. هرچند این پیمان هنوز در قالب یک طرح مطرح شده است و با وجود درگیری های منطقه­ای معلوم نیست که چه روندی را طی کند ولی نام ایران در لیست کشورهای عضو این پیمان به چشم نمی­خورد.

آقای شوری معتقد است که این اواخر طرح­هایی در خصوص ائتلاف قفقاز برای امنیت این منطقه مطرح می­شود که آنچه این روزها از این طرح­ها مشخص است این است که ایران در این طرح­ها نقشی ندارد. طبیعتا سفر آقای متکی می­تواند این فضایی که بدون ایران درحال شکل­گیری است را تا حدودی تحت تاثیر قرار دهد و ضروری بود که وزیر امور خارجه ایران در چنین موقعیتی، با توجه به پیوند­های تاریخی و فرهنگی بین ایران و آذربایجان، ایران و ارمنستان و ایران و گرجستان وجود دارد، به این کشورها سفر کند و مجددا این پیوندها را به شکلی به این کشورها یادآوری کند.

این عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین گفت که یادآوری این مسائل سبب می­شود که کشورهای دیگر بدانند که نباید در طرح­های امنیتی که برای منطقه تعریف می­کنند، ایران را نادیده بگیرند. بنابراین سفر منوچهر متکی به این کشورها هم حائز اهمیت بود و هم بسیار ضروری.

آقای شوری همچنین معتقد است که گرجی ها در آغاز این بحران یک اقدام نسنجیده انجام دادند که از طرف غربی­ها هم مورد تایید قرار گرفته است و ایران نیز آن را پذیرفته است. این مسائل مانع از این نمی­شود که ایران دیپلماسی خودش را در منطقه دنبال نکند.

گفتگو از :آرزو دیلمقانی