اوصاف برادری و عزت مداری

ریشه همه عزت ها در گرو تقوا و پرهیزگاری است. علی(ع) نمونه چنین عزتی را در نهایت زیبایی توصیف کرده است.
درگذشته برادری دینی داشتم که آنچه او را نزدم بزرگ جلوه می داد، کوچکی دنیا …

ریشه همه عزت ها در گرو تقوا و پرهیزگاری است. علی(ع) نمونه چنین عزتی را در نهایت زیبایی توصیف کرده است.

درگذشته برادری دینی داشتم که آنچه او را نزدم بزرگ جلوه می داد، کوچکی دنیا در نظرش بود. او از حکومت شکمش خارج شده بود. اشتهای آنچه را نمی یافت، نداشت، و از آنچه می یافت، زیاد مصرف نمی کرد. در بیشتر اوقات زندگی اش، ساکت بود و اگر سخن می گفت، بر گویندگان چیره بود و عطش پرسشگران را فرو می نشاند. ضعیف و مستضعف بود و اگر کاری جدی پیش می آمد، همچون شیر بیشه می خروشید و مانند مار بیابانی به حرکت درمی آمد. پیش از حضور در محکمه قضاوت، دلیل اقامه نمی کرد. هیچ کس را برای کارش، در آنجا که ممکن بود، عذری داشته باشد، قبل از شنیدن عذرش سرزنش نمی کرد. از هیچ دردی جز هنگام بهبود شکایت نمی کرد. سخنی را می گفت که خود انجام می داد و چیزی را که عمل نمی کرد، نمی گفت. اگر در سخن گفتن مغلوب می شد، کسی در سکوت، بر او غلبه نمی یافت.

بر شنیدن حریص تر بود تا گفتن. هرگاه دو کار برایش پیش می آمد، می اندیشید که کدام یک به هوی و هوس نزدیک تر است و با آن مخالفت می کرد. شما را به داشتن چنین اخلاق نیکی سفارش می کنم. از یکدیگر در داشتن این ویژگیها سبقت بگیرید و اگر قدرت انجام همه آنها را ندارید، بدانید که انجام اندکی از آن بهتر از ترک بسیار است. اینها ویژگی های انسان باعزت است؛ عزتی که جز در سایه اطاعت حق حاصل نمی شود. «اذا طلبت العزفاطلبه بالطاعه» هرگاه خواهان عزت شدی، آن را در فرمانبرداری خداوند بجوی. ۱

سیره نبوی، دفتر اول، ص ۳۶۶