مارسی ۱۷ سال بعد

شروع دهه ۸۰ برای فوتبال فرانسه, دروازه ورود به اندازه های تازه در فوتبال بود تیم ملی فرانسه توانست خود را به بهترین تیم های اروپا و جهان نزدیک کند و در جام های جهانی ۸۲ و ۸۶ در جمع ۴ تیم برتر قرار گیرد و قهرمانی یورو ۸۴ را به خود اختصاص دهد

شروع دهه ۸۰ برای فوتبال فرانسه، دروازه ورود به اندازه‌های تازه در فوتبال بود. تیم ملی فرانسه توانست خود را به بهترین تیم‌های اروپا و جهان نزدیک کند و در جام‌های جهانی ۸۲ و ۸۶ در جمع‌ ۴‌‌تیم برتر قرار گیرد و قهرمانی یورو ۸۴ را به خود اختصاص دهد. در این زمان بود که بوردو که قبلا تیمی متوسط بود، خود را به عنوان قدرت نخست فرانسه مطرح کرد. آلن ژیرس و ژان تیگانا و پاتریک بابتیستون و برنار لاکومب از جمله ستارگان بوردو بودند که در میادین بین‌المللی هم درخشیدند.

نزول فوتبال ملی فرانسه اواخر دهه ۸۰ به معنای پایان نسل طلایی فوتبال فرانسه با فوق ستاره‌ای چون میشل پلاتینی بود. در همین سال‌ها بود که برنار تاپی، سرمایه‌دار سرشناس فرانسوی، المپیک مارسی، باشگاه محبوب مردم جنوب فرانسه را خریداری کرد و با اضافه کردن ستارگان بزرگ بین‌المللی، دیگر تیم‌ها را از گردونه رقابت قهرمانی کنار زد. به این ترتیب، مردم فرانسه روزهای نزول فوتبال ملی را با درخشش فراملی مارسی فراموش کردند. مارسی در آن سال‌ها در سطح اروپا برای قهرمانی می‌جنگید و قهرمانی در مرزهای داخلی را یک عادت می‌دانست. ژان پیرپاپن همچون نگین می‌درخشید و دروازه حریفان را می‌گشود. فابین بارتز، عبدی پله، کریس وادال، انزو فرانچسکلی، مارسل دسایی و رودی فولر از سرشناس‌ترین بازیکنان آن مارسی رویایی بودند. آنها ۵ قهرمانی پیاپی فرانسه را از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۳ به دست آوردند و به تنها تیم فرانسوی تبدیل شدند که توانسته در لیگ قهرمانان اروپا، قهرمان شود. از آنجا که هیچ چیز همیشگی نیست، این روزهای خوب هم دوام نداشت. برنار تاپی پدیدآورنده مارسی بزرگ به پرداخت رشوه تیم والنسین در فصل ۹۳ - ۱۹۹۲ متهم و جرمش اثبات شد. او در آن فصل به یادماندنی در شرایطی که مارسی برای قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا و بازی فینال برابر میلان می‌جنگید، برای آن که قهرمانی تیمش در جبهه داخلی را قطعی سازد، به چند بازیکن تیم والنسین رشوه داد. والنسین آن بازی را به مارسی باخت و ۴ روز بعد، مارسی در شب تاریخی مونیخ، میلان پرستاره را که حتی پاپن را هم در اختیار داشت، با تک‌گل باسیل بولی برد و قهرمان اروپا شد تا در یک هفته، ۲ قهرمانی را به چنگ آورد.

سقوط مارسی پس از اثبات جرم برنار تاپی، چیزی بود که خیلی‌ها باور کردن آن را مشکل یافتند. مارسی به دسته دوم فرستاده شد و قهرمانی آخرش هم باز پس گرفته شد. تاپی به دلیل فساد مالی به مدت ۲ سال به زندان فرستاده شد که این فقط بخشی از جریمه او بود که به خاطر فرار از مالیات و چند جرم دیگر هم تحت تعقیب قانونی بود.

● بازگشت

سال ۱۹۹۶، المپیک مارسی از آن وضعیت اسفناک نجات یافت. روبرت لوئیس دریفوس که مالک شرکت آدیداس بود، برای نجات مارسی دست به کار شد و باشگاه را خریداری کرد. او رولاندکوربی را به عنوان مربی برگزید و با بازیکنانی چون آندریاس کوپکه، لوران بلان و فابرتیزو راوانلی قرارداد بست. به این ترتیب، مارسی دوباره به جمع تیم‌های خوب فرانسوی پیوست.

آنها با بازیکنانی جوان و جویای نام نظیر روبر پیرس، فلورن موریس و کریستوف دوگاری فصل ۱۹۹۸ - ۱۹۹۷ در لیگ دوم شدند و فصل بعد هم با نایب‌قهرمانی جام یوفا برایشان به پایان رسید. با آن که هواداران مارسی در انتظار تداوم این روند مثبت بودند، این تیم نتوانست بین بزرگان قرار گیرد. دوستداران مارسی برای دیدن یک تیم بزرگ مجبور شدند تا سال ۲۰۰۴ صبر کنند و در این فاصله زمانی ۵‌‌ساله، ۱۴ سرمربی را روی نیمکت تیم خود ببینند. مربیان سرشناسی چون برنار کاسونی، آبل براگا، خاویر کلمنته، تومیسلاو ایویچ و آلن پرن نتوانستند اوضاع درهم‌ریخته مارسی را سر و سامان دهند. در آن روزها، ورزشگاه ولودروم کمتر شاهد یک بازی راضی‌کننده برای دوستداران پرشمار تیم جنوبی بود.

سال ۲۰۰۴ مارسی ظهوری جالب در جام یوفا داشت و با مغلوب کردن تیم‌های بزرگی چون اینتر، لیورپول و نیوکاسل به فینال رسید. آنها در فینال برابر والنسیا که رافائل بنیتس را روی نیمکت داشت بازی را واگذار کردند. یک سال بعد آنها در رقابت‌های درجه سوم جام اینترتوتو با شکست لاتزیو و دپورتیوولاکرونیا قهرمان لقب گرفتند. هرچند این عنوان در کارنامه افتخارات این باشگاه درج می‌شود، اما اینترتوتو تنها دروازه‌ای به سوی رقابت‌های جام یوفاست.

● ورود یک سنگالی

سال ۲۰۰۵ پاپه دیوف سنگالی که یک روزنامه‌نگار قدیمی است، رئیس باشگاه مارسی شد. او پدر پاپه بوبادیوپ فوتبالیست سرشناس سنگال است که در دیدار افتتاحیه جام جهانی ۲۰۰۲ دروازه فرانسه را باز کرد و موجب پیروزی تیمش شد. پاپه دیوپ قبلا در انتقال باسیل بولی و ژوزف آنتوان بل به مارسی نقش یک دلال را ایفا کرده بود. این مرد سنگالی برخلاف آنچه تصور می‌شد، بسیار موفق نشان داده است. در دوران او، دیگر از رفت و آمدهای پرتعداد مربیان خبری نیست و باشگاه از این لحاظ به تعادل و آرامش رسیده است. او به واسطه سابقه زیادش در نقل و انتقال بازیکنان در این زمینه، بسیار هوشیارانه عمل می‌کند. خودیابی مارسی تا به آنجاست که از زمان آمدن دیوپ به مارسی، این تیم همیشه بین ۵ تیم برتر فصل قرار گرفته و در ۳ سال اخیر، همیشه جواز حضور در لیگ قهرمانان اروپا را به دست آورده است.

● مارسی جدید

دیوپ در سال ۲۰۰۷ اریک گرتس بلژیکی را به عنوان سرمربی انتخاب کرد. او جانشین آلبرت امون شد که در دوران او، مارسی نتوانست طبق سیاست‌های از قبل تعیین‌شده پیشرفت کند. گرتس که سابقه قابل توجهی در تیم ملی بلژیک دارد، در سال‌های اخیر، مربی تیم‌های آیندهوون، کایزرسلاترن، وولفسبورگ و گالاتاسرای بوده است. نکته مثبت گرتس این است که رابطه خوب و نزدیکی با دیوپ دارد که موجب می‌شود در فصل نقل و انتقالات عملکرد مارسی مثبت باشد. برای مثال در شروع فصل، این دو با رفتن سمیر سفری ستاره جوان خود که در همین باشگاه پرورش یافته موافقت کردند. سفری به آرسنال پیوست و بلافاصله حاتم بن عرفا هافبک جوان و آینده‌دار لیون با مبلغی کمتر جایگزین وی شد. باکاری کانه و براندائو که اولی در شروع فصل از نیس آمد و دومی در زمستان از شاختار خریداری شد، شروع بسیار خوبی در مارسی داشته‌اند.

آنچه باعث قدرت مارسی در این فصل شده خط میانی قدرتمند و رو به جلوی این تیم است که بخوبی در حملات شرکت می‌کنندستاره مارسی در این فصل اما مامادونیانگ بوده که او هم یک سنگالی است. نیانگ چهارمین فصل حضورش در ولودروم را سپری می‌کند و این روزها بازیکن محبوب هواداران و گلزن نخست تیم سفیدپوش است. نیانگ سرعت بالایی دارد و در ضد حملات گل‌های حساسی برابر مارسی زده است. ترکیب مارسی یک ترکیب منسجم و هماهنگ است که کمتر می‌توان در آن به دنبال ستاره گشت، روش ۱ - ۵ - ۴ گرتس در رقابت‌های خانگی به ۳ - ۳ - ۴ تبدیل می‌شود. آنها درون دروازه و خط دفاع، بسیار مستحکم به نظر می‌رسند. استیو مانداندا دروازه‌بان جدید تیم ملی فرانسه در استحکام دفاعی مارسی نقشی اساسی دارد. مانداندا متولد کینشاسا پایتخت کشور کنگوست و اکنون جلوتر از هوگولیوریس و سوریک کاراسو دروازه‌بان اول فرانسه است. پس از یورو ۲۰۰۸ و جوان‌گرایی دومنک در تیم ملی که به کنار گذاشته شدن گرئوری کوپه انجامید. مانداندای ۲۴ ساله صاحب پیراهن شماره یک تیم ملی شده است.

یکی دیگر از دلایل کاردانی دیوف و گرتس در فصل نقل و انتقالات، آمدن هیلتون در شروع فصل از تیم لانس است. هیلتون برزیلی توانسته خط دفاع مارسی را سر و سامان دهد و نقاط ضعف آن را به حداقل برساند.

● کاملا تهاجمی

آنچه باعث قدرت مارسی در این فصل شده، خط میانی قدرتمند و رو به جلوی این تیم است که بخوبی در حملات شرکت می‌کنند. به همین دلیل مارسی دارای بهترین خط حمله این فصل فوتبال فرانسه است. کریم‌زیانی و بنوشیرو که هر دو مدت‌هاست در لیگ فرانسه بازی می‌کنند، از بهترین بازی‌ساز‌های لیگ به شمار می‌روند. وقتی حاتم بن عرفا در کنار آنها قرار می‌گیرد، ترکیب مارسی فوق تهاجمی می‌شود و ... در چنین شرایطی، مدافعان کناری تیم که رناتوسیولی و تایه تایوو هستند، کاملا در حملات تیم شرکت می‌کنند. لوریک کانا و متیو والبوئنا دیگر هافبک‌های مارسی شاید ستاره نباشند، اما به خاطر حضور طولانی‌مدت در مارسی، از عناصر کلیدی تیم به شمار می‌روند. به این ترتیب، حتی بازیکنی چون بودوین زندن باید در بسیاری از بازی‌ها با نیمکت‌نشینی کنار بیاید.

● کوچ قریب‌الوقوع گرتس

در شرایطی که اوضاع برای مارسی بسیار مساعد به نظر می‌رسید، یک خبر بد باعث نگرانی هواداران شد. اریک گرتس، مربی ۵۴ ساله مارسی خبر از ترک باشگاه داد. او از عدم تفاهم با روبرت لوئیس دریفوس حرف زد. وی گفت: نمی‌توانم بفهمم چرا با وجود نتایج مثبتی که می‌گیریم، دریفوس با من مشکل دارد. اگر آنها به من پیشنهاد قراردادی ۲ ساله با شرایط قبلی یا کمی بیشتر بدهند، می‌پذیرم، اما ظاهرا او دیگر به من اطمینان ندارد. در این شرایط، دیگر نمی‌توانم کار کنم.

لوریس کانا، هافبک باتجربه و کاپیتان تیم هم از این شرایط تازه ابراز نگرانی می‌کند: به نظر من، الان موقع مناسبی برای این ماجراها نیست. ما در کورس قهرمانی هستیم و باید روحیه تیمی خود را حفظ کنیم ولی متاسفانه این مسائل، تمرکز بازیکنان را به‌هم می‌ریزد. این موضوعات در حالی رخ می‌دهد که مارسی پس از ۱۷‌‌سال دوری از قهرمانی فرانسه، جام قهرمانی را لمس کند و در صورت از دست رفتن قهرمانی، معلوم نیست کی دوباره تیمی به این قدرت تشکیل شود. مارسی ۳ امتیاز کمتر از بوردو دارد و با شکست این تیم مقابل کان آنها می‌توانند قهرمان فرانسه شوند. آیا انتظار ۱۷ ساله هواداران مارسی امشب به پایان می‌رسد؟

مزدک میرزایی