اخلاق دوگانه

تفاوت گذاری میان توقع و انتظارهای اخلاقی برای خود شخص خود، گروه خود،... و دیگران. مفهوم اخلاق دوگانه مانند استاندارد دوگانه، در نوشتارهای فلسفی، بیشتر اشاره ای به رفتارهای …

تفاوت گذاری میان توقع و انتظارهای اخلاقی برای خود شخص خود، گروه خود،... و دیگران. مفهوم اخلاق دوگانه مانند استاندارد دوگانه، در نوشتارهای فلسفی، بیشتر اشاره ای به رفتارهای متفاوت حکومت ها و یا دستگاه های اداری است که خود بر خلاف آنچه به مردم سفارش نموده و یا از آنها می خواهند، عمل می کنند.

مطابق نظر برخی از پژوهندگان، تاریخ پیدایش این موضع گیری دوگانه اخلاقی که بر پایه تقسیم خودی و غیرخودی استوار است، در رابطه با تاریخ سلطه و قدرت سیاسی اجتماعی است. یعنی، اخلاق دوگانه و شکل گیری قدرت با یکدیگر هم ریشه و هم زادند.

از نمونه های آشکار دوگانگی در داوری های اخلاقی را می توان در رابطه زناشویی دید: در حالی که انتظار وفاداری جنسی از هر دو طرف می رود، خطای انجام شده از سوی مرد را بیشتر قابل بخشش و چشم پوشی می دانند.

فریدریش نیچه بدنبال انتقاد شدید از دو گانگی یا دواستانداردی اصول اخلاقی، بر علیه تمام سنجه ها و میزان های اخلاقی دوران خود قرار گرفت.

با تکیه به آموزش های مدرن روان شناسی و روان کاوی، تنها هنگامی می توان بر ارزش گزاری های دوگانه و جانبدارانه چیره گشت و از اسارت اخلاق دوگانه رهایی یافت که اصول اخلاقی و انسانی در ژرفای ناخودآگاهی فرد و جمع رسوخ نموده و دارای یک حقانیت بدیهی و حقیقتی پابرجا شوند، امری که اهمیت بس والای خودسازی و همچنین آموزش و پرورش را آشکار و گوشزد می کند.