۹ فوریه سال ۱۸۷۴ ـ ژول میشله مورخ فرانسوی در یک نگاه

نهم فوریه سالروز در گذشت« ژول میشله Jules Michelet» مورخ مشهور فرانسوی است که در سال ۱۸۷۴ در ۷۵ سالگی فوت شد. او که در ۱۷۹۸ به دنیا آمده بود پسر یک چاپخانه دار پاریسی بود که آرزو داشت پسرش کار …

نهم فوریه سالروز در گذشت« ژول میشله Jules Michelet» مورخ مشهور فرانسوی است که در سال ۱۸۷۴ در ۷۵ سالگی فوت شد. او که در ۱۷۹۸ به دنیا آمده بود پسر یک چاپخانه دار پاریسی بود که آرزو داشت پسرش کار مهم انجام دهد.

بزرگترین توصیه میشله به تاریخنگاران این بوده است که هنگام آغاز به تحقیق و نوشتن، فریب شهرت یک مقام را نخورند، زیرا شهرت ممکن است به خاطر «خدمت» نباشد. او گفته است که در قدیم مقاماتی بودند که به مردم ظلم ، ولی به شعراء خوبی می کردند و این شعراء ، خطیبان و اولیاء کلیسا بودند که آنان را مشهور ساخته اند؛ نه خدماتشان.

میشله در کتاب «مقدمه ای بر تاریخ» نوشته است که در نگارش تاریخ، به رقم زدن اسناد خشک و پشت سر هم قرار دادن آنها نباید اکتفا شود، بلکه مورخ باید ضمن ارائه حقایق، آنها را تحلیل کند تا کتابهای تاریخ، مشابه هم نباشند و هر تالیف نسبت به دیگری کاری نوین باشد و مکمل یکدیگر. وی از این که کتاب های تاریخ که باید به مردم و رهبرانشان درس بدهند و تجربه گذشتگان را بیاموزند رونوشت (المثنا)ی یکدیگر شده اند ابراز تاسف و ناخرسندی کرده است.

میشله در جای دیگری گفته است که از یک مقام، انتظار خدمت کردن به جامعه را دارد و برایش فرق نمی کند که رئیس کشور انتخابی موقت یا مادام العمر باشد و یا موروثی و غیر انتخابی ، آن چه که مهم است خدمات این فرد و میزان وفاداریش به ملت و میهن و محافطت از حقوق مردم و تامین رفاه و آسایش آنان است. مورخ باید برود و ببیند که یک مقام چه کرده است، نه این که چه کسی و از چه فامیلی بوده است.

میشله به کسانی که می خواهند روزی یک چهره ملی و نامدار شوند اندرز داده است که از جوانی مراقبت کنند که نقطه ضعف نداشته باشند که با یک اتهام و شایعه کوچک هم می شود تاریخ یک فرد را خراب کرد.

این تاریخ نگار می گوید: خدمت بزرگ یک فرد (هرکس) به همنوعان این است که اواخر عمر بنشیند و اشتباههایی را که در طول زندگی مرتکب شده است بنویسد و یا به همگان بگوید تا اشتباه کردن از جامعه رخت بربندد. مجموعه اشتباهات مردم، یک جامعه را خراب و مسئله دار می کند. قدر شناسی عامل مهمی در یک جامعه است که اعضای آن را به انجام کارهای خوب و مهم که پیشرفت جامعه به آنها بستگی دارد ترغیب و دلگرم می کند. مورخ باید نخست تحقیق کند که در دوره مورد نظر، وضعیت قدردانی از افراد و ضعیت تشویق و تنبیه چگونه و تا چه حد بوده است. اگر تشویق و حمایت در کار نباشد، هیچگونه پیشرفتی حاصل نخواهد شد. «تاریخ» همه اش شرح کارهای سلاطین و شاهزادگان (سران کشورها و مدیران جامعه) نباید باشد که می دانیم بیش از نیمی از آن کارها دروغ است و یا این که به آن صورت نبوده است و سبیل نخستین نویسنده (مبلغ) را که رقم زننده دست اول و منبع استناد دیگران بوده قبلا چرب کرده بودند.

مهمترین کار میشله نگارش «تاریخ فرانسه» است که برای این کار سی سال وقت صرف کرد. در این کتاب، وی جزئیات تحولاتی را که به ساخت ملت فرانسه منجر شد به رشته تحریر کشیده و کیفیت و روحیه فرانسویان را از دیدگاهی میهندوستانه منعکس ساخته است.