فشار عادت‌های رفتاری بر سلامت روان

کلافه است، دائم بوق می‌زند، «در را آروم ببند» با این جمله به مسافری که پیاده می‌شود، نهیب می‌زند، دوباره بوق می‌زند، در تیغ گرمای سر ظهر، مسافر پیدا نمی‌شود، یک دوچرخه‌سوار …

کلافه است، دائم بوق می‌زند، «در را آروم ببند» با این جمله به مسافری که پیاده می‌شود، نهیب می‌زند، دوباره بوق می‌زند، در تیغ گرمای سر ظهر، مسافر پیدا نمی‌شود، یک دوچرخه‌سوار از کوچه فرعی بیرون می‌آید در یک چشم به هم زدن سپر به سپر تاکسی قرارمی‌گیرد، صدای برخورد سپر دوچرخه به گل‌گیر سمند زردرنگ از فرورفتگی تاکسی خبر می‌دهد.

دوچرخه‌سوار که نوجوان ۱۳ ـ ۱۲ ساله است، بلند می‌شود و با این که دست و پایش زخم و زیلی شده، می‌خواهد پا به فرار بگذارد، او از فرط عصبانیت نمی‌داند کی و چطور از خودرو پیدا شده و با نثار چند عبارت رکیک به خویشاوندان نوجوان، پس‌گردنی محکمی به او می‌زند. نوجوان چند قدم به جلو می‌رود و محکم به زمین می‌خورد، اما آنقدر ترسیده که با تمام توان می‌دود تا دور شود.

او به تاکسی‌اش نگاه می‌کند، از فرورفتگی خبری نیست؛ از این که دق‌دلی نبود مسافر را روی کسی خالی کرده خیالش راحت شده، نفس راحتی می‌کشد و دوباره سوار می‌شود... اما پهلویش کمی تیر می‌کشد، دستش مورمور می‌کند و...

خسته شدن، کاهش آستانه تحمل و تکرار واکنش‌های اشتباه در مواقع مختلف نه‌تنها آرامش را از روان می‌گیرد بلکه برای جسم نیز عارضه‌های بسیاری به دنبال دارد. به طور مثال محققان در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که عصبانیت طولانی مدت می‌تواند به عملکرد ریه‌ها آسیب برساند و پیری زودرس در پی خواهد داشت. آنها بر این باورند که خشم و نفرت با بروز بسیاری از اختلالات مثل آسم و بیماری قلبی بویژه در سالمندان در ارتباط است. این هیجانات در عین حال بر انسداد راه‌های تنفسی هوایی و بر عملکرد ریه‌ها نیز تاثیر می‌گذارند.

از سویی دیگر، روان‌شناسان به این نتیجه رسیده‌اند که استرس و هیجانات منفی مانند نفرت و خشم، عملکرد سیستم ایمنی را تخریب کرده، فرآیندهای التهابی را نیز تحریک می‌کند که این تغییرات به بروز انواع بیماری‌ها خواهد انجامید.

آنها توصیه کرده‌اند برای کاهش احساس درد در زندگی، باید به چیزهای لذتبخش اندیشید و همچنین عوامل و عناصر درونی و بیرونی که آرامش را سلب می‌کند از فرد دور شود. اما مساله به همین‌جا ختم نمی‌شود حتی عادت‌های غلط در بروز بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی تاثیر مستقیم دارد. بسیاری از عادت‌های اشتباه با سرشت انسان در تضاد است و این تضاد به گونه‌های مختلف بروز می‌یابد. برخی از عادت‌ها همچون دروغ، ریاکاری و چشم و همچشمی موجب تنش، بی‌قراری، نارضایتی، اضطراب، و افسردگی خواهد شد که هر کدام تبعات منفی بسیار به دنبال دارد.