تب تحصیل

داشتن تحصیلات عالی به کلید دستیابی به مشاغل برتر تبدیل شده است

دبیرستان دخترانه میریم در سئول ثابت می‌کند که کره‌جنوبی آموزش را بسیار جدی گرفته است.

دانش‌آموزان ۱۵ تا ۱۸ ساله این دبیرستان هنگام عبور معلمان با احترام به آنها تعظیم می‌کنند. بسیاری از این دانش‌آموزان در مدرسه پانسیون شده‌اند و همه آنها از ساعت ۶ تا ۹ بعدازظهر در کلاس‌های فوق‌برنامه شرکت می‌کنند. آیا آنها به شدت درس می‌‌خوانند؟ چنگ بیونگ-گپ، مدیر این دبیرستان به این پرسش می‌خندد.

اشتیاق کره‌جنوبی برای آموزش ریشه تاریخی دارد. در سال‌های نخستین شکل‌گیری سلسله چوسان که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۹۱۰ حکمرانی می‌کرد، کسانی که در امتحان خدمات کشوری قبول می‌شدند می‌توانستند در کلاس یانگ‌بان، دانشمند طبقه اشراف، شرکت کنند. مایکل ست، نویسنده کتاب «تب آموزش» می‌گوید این ریشه توسط تاریخ اخیر کره‌جنوبی ستبرتر شده است. اشتیاق آموزشی کره‌ای‌ها تحت حاکمیت استعماری ژاپن بین سال‌های ۱۹۱۰ و ۱۹۴۵ درپی سرخوردگی تقاضا از میان رفت. در جنگ سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳ بسیاری از سلسه مراتب اجتماعی قدیمی فروپاشید و مردم را متقاعد کرد که می‌توانند با تلاش خودشان به موفقیت دست یابند. قبل از سال ۱۹۷۱ کودکان در دو نوبت آموزش می‌دیدند، زیرا تعداد مدارس کافی نبود. تا سال ۱۹۸۰ تقریبا همه دانش‌آموزان در سن ۱۱ سالگی به مدرسه راهنمایی می‌رفتند. در سال ۱۹۹۵ دولت متعهد شد ورود به دانشگاه‌های خصوصی را تسهیل کند. درنتیجه تحصیلات عالی رونق گرفت. نرخ فارغ‌التحصیلان دبیرستانی که به تحصیلات عالی راه یافتند از ۴۰ درصد در اوایل دهه ۱۹۹۰ به حدود ۸۴ درصد در سال ۲۰۰۸ رسید، اما از آن زمان به بعد این نرخ به طور چشمگیری کاهش یافته است.

هیچ‌کدام از دانش‌آموزان دبیرستان میریم به‌رغم آموزش‌های خوبی که می‌‌بینند نتوانستند در سال جاری به دانشگاه تمام وقت وارد شوند. این مدرسه یکی از ۳۵ مدرسه «مهارت»ی است که توسط لی میونگ‌باک، رییس‌جمهوری پیشین کره‌جنوبی، برای ارتقای پرستیژ آموزش حرفه‌ای و شکستن و قداست دانشگاه در ذهن والدین معرفی شد. ۹۳ درصد از والدین در کره‌جنوبی انتظار دارند فرزندانشان به دانشگاه بروند. این مدارس که به سبک مدارس آلمانی هستند، قصد دارند به جای دانش‌آموزان خوره کتاب، افراد ماهر تربیت کنند. دبیرستان میریم بر برنامه‌نویسی و طراحی اپلیکیشن‌هایی تمرکز دارد که مردم روی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌های خود دانلود می‌کنند.

سئو نام سوو، وزیر آموزش کره‌جنوبی، می‌گوید در گذشته والدین بدون درنظر گرفتن استعداد فرزندانشان آنها را مجبور می‌کردند به دانشگاه بروند. برخی می‌خواهند فرزندانشان به دانشگاه بروند به این دلیل که خودشان هرگز چنین فرصتی نداشتند، اما اکنون تعداد زیادی براین باورند که فرزندانشان باید کاری را انجام دهند که خوشحالشان می‌کند.

همچنین والدین احتمالا نگران هزینه‌ها هستند. آنها در طول دوران تحصیل فرزندانشان هزینه‌های مضاعفی را برای آمادگی امتحان ورودی دانشگاه می‌پردازند، به طوری که در سال گذشته آموزش ۱۲ درصد از هزینه مصرف‌کنندگان را تشکیل داد. بخش بزرگی از این هزینه صرف کلاس‌های زبان انگلیسی می‌شود. یادگیری این زبان به یک «روان‌رنجوری جمعی» تبدیل شده است. برخی از مادران به همراه فرزندانشان به یک کشور انگلیسی زبان نقل مکان می‌کنند. یک روش ارزان‌تر گذراندن تابستان در دهکده‌های انگلیسی در کره‌جنوبی است. مانند دهکده انگلیسی گیونگی که در آن فقط به زبان انگلیسی صحبت می‌شود.

هزینه‌های آموزش اصلی‌ترین دلیل کم فرزند بودن خانواده‌ها در کره‌‌جنوبی است. خانواده‌ها در یک نظرسنجی، بار مالی را به عنوان بزرگ‌ترین مانع و آموزش را یکی از سخت‌ترین مولفه‌های بچه‌دار شدن ذکر کردند. توماس اندرسون و هانس- پتر کوهلر از دانشگاه پنسیلوانیا نشان دادند در استان‌هایی که پایین‌ترین نرخ باروری را دارند، خانواده‌ها بیشترین هزینه را صرف آموزش می‌کنند، اما این هزینه سود چندانی ندارد. جوانان با ورود به دانشگاه به مدت چهار سال از بازار کار دور می‌مانند. بعد از فارغ‌التحصیلی نیز به طور متوسط ۱۱ ماه طول می‌کشد تا اولین شغل را بیابند. افراد دارای تحصیلات عالی نسبت به فارغ‌التحصیلان دبیرستانی شغل‌های پردرآمدتری به دست می‌آورند، اما این شکاف درحال کاهش است.

هزینه‌های اجتماعی تحصیلات عالی نیز بالا است. نمرات بهتری که دانشجویان می‌گیرند موجب نمی‌شود برای اقتصاد افراد مفیدتری شوند. اگر دانش‌آموزی برای بهبود رتبه خود بیشتر هزینه کند، ممکن است شغل بهتری پیدا کند، اما این کار را به هزینه دیگران انجام می‌دهد.

در اولین دهه‌های جمهوری کره‌جنوبی، دولت تلاش کرد تب آموزش را ادامه دهد و به طور سرسام‌آور مدرسه ساخت و معلم استخدام کرد، اما در دهه‌های اخیر سعی کرده است این روند را ملایم کند. در سال ۱۹۷۱ امتحان ورودی مدرسه راهنمایی را حذف کرد، اما این مساله رقابت برای ورود به دبیرستان را تشدید کرد. بنابراین چند سال بعد لاتاری را جایگزین امتحان ورودی دبیرستان کرد. نتیجه این کار رقابت دیوانه‌وار برای امتحان ورودی دانشگاه بود. دولت با تسهیل رقابت در یک مرحله از آموزش، فقط رقابت را در مرحله بعدی شدیدتر کرده است.

در سال ۱۹۸۰ دولت آموزش خارج از مدرسه را ممنوع کرد. در سال ۲۰۰۰ این ممنوعیت مغایر با قانون اساسی اعلام شد. از آن زمان به بعد فرونشاندن تب آموزش تعدیل شده است.

رقابت آموزشی کره‌جنوبی به معما تبدیل شده است. دانشجویان زمان زیاد و پول فراوانی را صرف می‌کنند تا برای به دست آوردن یک شغل خوب در جلوی صف قرار بگیرند، اما صف فقط برای چیزهای کمیاب تشکیل می‌شود. چرا شغل خوب باید سهمیه‌بندی باشد؟ تعداد کارفرمایان «خوب» باید به همراه اندازه و مهارت نیروی کار موجود افزایش یابد. بنابراین احتمالا مشغله ذهنی درباره مدرک تحصیلی منعکس‌کننده مشکلات بازار کار است.

کره‌جنوبی متوجه این مساله شده است و بنابراین مشاغل خوب سهمیه‌بندی شده‌اند. فارغ‌التحصیلان دانشگاه تمایل دارند در دولت کار کنند و گزینه بعدی آنها کار در بانک‌ها و چائه‌بول- مجموعه‌ای از شرکت‌های خانوادگی- است. این کارفرمایان چنان شغل‌های امن، پردرآمد و با پرستیژی را فراهم می‌کنند که بقیه فعالان بازار کار قادر به رقابت با آنها نیستند. مردم کره‌جنوبی این مشاغل را «جایگاه خدا» می‌نامند. مشاغل بسیار بهتر نیز وجود دارند که عده کمتری قادر به دستیابی به آنها هستند. افراد دارای تحصیلات عالی با افزودن به توصیه‌نامه‌های آموزشی یا حتی با تحمل بیکاری طولانی پس از فارغ‌التحصیلی در صف این مشاغل قرار می‌گیرند. از

۴/۵ میلیون کره‌ای در سن ۱۵ تا ۲۹ سال که از نظر اقتصادی فعال نیستند، ۱۱ درصد برای به دست آوردن «جایگاه خدا» خود را برای امتحان‌های حرفه‌ای گوناگون آماده می‌کنند.

چنین مساله‌ای در میان کارگران نیز رواج دارد. شرکت هیوندای موتور، که حدود ۴۰ درصد خودروهای فروخته شده در کره‌جنوبی را تولید می‌کند، ۵۹۸۰۰ کارگر ثابت و بیش از ۶ هزار کارگر موقت دارد. این دو گروه از کارگران در یک سایت کار یکسانی را انجام می‌دهند، اما کارگران موقت به گفته رهبران اتحادیه ۷۰ درصد و به گفته مدیریت شرکت ۸۵ درصد از حقوق کارگران ثابت را دریافت می‌کنند. کارگران هیوندای که به تازگی دست به اعتصاب زده بودند برای پایان دادن به این اعتصاب خواسته‌های زیادی داشتند. هیوندای فرزندان کارگران خود را برای تحصیلات دانشگاهی بورسیه می‌کند. یکی از این خواسته‌ها این بود که این شرکت برای آموزش فنی- حرفه‌ای کسانی که به دانشگاه نمی‌روند کمک هزینه اختصاص دهد. مون یانک-مون، رهبر اتحادیه کارگری که ۲۷ سال است برای هیوندای کار می‌کند، می‌گوید:«من فقط با زمان پیش می‌روم. این سیاست دولت است که فشار اجتماعی رفتن به دانشگاه را برطرف می‌کند.» همه مشاغل چائه‌بول مشاغل خوب نیستند، اما تا جایی که به کره‌ای‌ها مربوط می‌شود، اکثر شغل‌های خوب مشاغل چائه‌بول هستند. آیا این مساله همین‌طور باقی خواهد ماند؟

مترجم: رفیعه هراتی