با بیمار وسواسی خود چگونه رفتار کنیم؟

‌<وسواس> از اختلالات اضطرابی است که اساس زیست شناختی دارد و می‌توان به کمک متخصص، ‌بسیاری از علائم این اختلال را کاهش داد. ‌متخصصان مرکز پزشکی <مایوکلینیک> دراین باره گفته‌اند …

‌<وسواس> از اختلالات اضطرابی است که اساس زیست شناختی دارد و می‌توان به کمک متخصص، ‌بسیاری از علائم این اختلال را کاهش داد. ‌متخصصان مرکز پزشکی <مایوکلینیک> دراین باره گفته‌اند که <وسواس> عبارت از رفتارها، ‌باورها، افکار و تصوراتی که مکرر و پایدار هستند و انسان را در بند می‌کشند، به طوری که توان ‌تصمیم گیری صحیح را از وی سلب می‌کنند.‌ <وسواس> گاهی از دوران کودکی شروع می شود ولی نمونه‌های آن را در تمام گروه‌های سنی می توان مشاهده ‌کرد.‌این بیماری، یکی از شایع‌ترین رفتارهای درونی انسان بوده و نیرویی قوی است که انسان را به انجام و یا ‌بازداشتن از اعمالی وادار می ‌سازد. <وسواس> بیماری پیچیده و آزار دهنده‌ای است که شخص را مجبور می‌کند ‌تا رفتاری برخلاف میل و اراده انجام دهد و با آن که می‌داندافکار و رفتارش بیهوده است ولی خود را در رهایی از آن ناتوان می‌بیند.‌نشانه‌های برجسته این بیماری شامل ترس، اجبار و لزوم، احساس ناتوانی، دقت و نظم افراطی، پرخاشگری، ‌وارسی کردن ، تکرار و رفتارخرافاتی است. برای مثال فرد وسواسی همواره می‌ترسد که دچار حادثه ناگوار ‌شود. مثلا می‌گوید اگر از خیابان عبور کنم، تصادف خواهم کرد. همچنین فرد در خود احساس الزام به انجام ‌عملی دارد و ناچار است اعمال و رفتاری را به صورت اجباری انجام دهد، به طوری که فرد با وجود آگاهی از بیماری‌اش خود را مجبور به انجام رفتارهای تکراری می داند.‌ بیمار در مواجهه با مشکلات، احساس ناتوانی و درماندگی می‌کند و قادر به کنترل آن نیست. افراد وسواسی ‌در تکرار رفتارهای وسواس گونه دقیقا از نظم و ترتیب خاصی پیروی می‌کنند که موجب آزار اعضای ‌خانواده می‌شود. این بیماران گاهی برای انجام رفتارهای وسواسی ، دست به کارهایی می‌زنند که با پرخاشگری ‌و عصبانیت و حتی خودآزاری همراه است.‌به‌علاوه شخص وسواسی وقتی کاری می‌کند از انجام آن اطمینان ندارد. مثلا ‌دست خود را بارها و بارها می‌شوید تا شاید آرام بگیرد. چنانچه فردی به این نوع وسواس مبتلا شده باشد به ‌برخی از اشیای خاص، حساسیت نشان می‌دهد. مثلا ممکن است معتقد باشد اگر موقع خروج از منزل به شیء ‌خاص مانند قفل یا دستگیره دست نزند، اتفاق بدی می‌افتد.‌ وسواس شامل وسواس فکری و وسواس عملی است. در وسواس فکری، افکار و تصاویر ذهنی خارج ‌از کنترل هستند و فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهند و موجب ناراحتی او می‌شوند. وسواس عملی نیز شامل ‌اعمالی اجباری هستند که بیمار بارها و برطبق نظم خاصی برای از بین بردن افکار وسواسی خود انجام ‌می‌دهد.این کارها جنبه منطقی ندارند و کاملا بیهوده به نظر می‌رسند.‌ متخصصان برای پیشگیری و درمان این اختلال آزار دهنده توصیه‌هایی را ارائه کرده‌اند.‌به گفته محققان، شرایط پرتنش خانوادگی ، بیماری وسواس را تشدید می‌کند. بنابراین باید سعی کنیم محیط ‌خانواده را آرام سازیم و اعضای خانواده باید از قضاوت، انتقاد یا مسخره کردن رفتارهای وسواسی بیماران ‌جدا پرهیز کنند. ‌همچنین خانواده باید بپذیرد که <وسواس> یک بیماری است چون با درک این موضوع، بهتر می توان به بیمار ‌کمک کرد.در بسیاری از موارد نباید منتظر پاسخ های درمانی سریع بود، بلکه باید هرگونه پیشرفتی حتی اندک را در ‌درمان، موفقیتی بزرگ دانست و آن را تقویت کرد.‌در این شرایط به اعضای خانواده تاکید می‌شود که از مراقبت بیش از حد فرد مبتلا خودداری کنند و اغلب ‌بهتر است کاری با او نداشته باشند. سعی کنید اعتماد به نفس بیمار را تقویت نمایید. به علاوه بهتر است در ‌روزهایی که بیمار آرامش دارد او را دلگرم و تشویق کنید تا بتواند راه مثبت مبارزه با افکار ناخوشایند را تا ‌انتها ادامه دهد.‌با تمام این توصیه‌ها متخصصان تـــاکـــیــــــد مـی‌کـــنـــنــــد <وســـواس> یــک بــیـــمــاری واقــعــــی اســـت کـــه با خود درمانی از بین ‌نمی‌رود و برای درمان باید حتما به متخصص مراجعه کرد.