نشانه‌های سرمازدگی

وقتی دمای بدن از ۳۵ درجه کمتر می‌شود علایم اولیه بیماری شروع می‌شود. در این مرحله به دلیل کند شدن فعالیت سلول‌های مغزی حافظه بیمار ضعیف می‌شود، نحوه صحبت کردن نامفهوم و صدا …

وقتی دمای بدن از ۳۵ درجه کمتر می‌شود علایم اولیه بیماری شروع می‌شود. در این مرحله به دلیل کند شدن فعالیت سلول‌های مغزی حافظه بیمار ضعیف می‌شود، نحوه صحبت کردن نامفهوم و صدا لرزان است. تکرر ادرار وجود دارد و بیمار دچار لرز است. رفتارهای ناجور و از دست رفتن تعادل نیز در همین مرحله از بیماری وجود دارد. کم‌کم عضلات سفت می‌شوند و او دچار فراموشی می‌شود.

با پایین‌تر رفتن دمای بدن و گذر از دمای ۳۲ درجه، سرمازدگی وارد مرحله متوسط شده و علایم جدیدی ظاهر می‌شوند. در این مرحله به هم خوردن متابولیسم سلول‌های مغزی منجر به ایجاد توهم‌های مختلف می‌شود. ممکن است بیمار احساس گرمای کاذب کند و لباس‌هایش را درآورد و همین کار سیر سرمازدگی را شدیدتر کند. اندک‌اندک لرز قطع و خواب‌آلودگی ایجاد می‌شود. از نشانه‌های این مرحله از سرمازدگی این است که در معاینه، مردمک چشم‌ها گشاد است.

مرحله شدید این بیماری که با رسیدن دمای بدن به ۲۸ درجه و کمتر از آن حادث می‌شود، بسیار خطرناک است. در این شرایط فعالیت مغز به کم‌ترین حالت ممکن می‌رسد و بیمار کاملا بیهوش می‌شود. هرگونه تاخیر در درمان می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد و اعضای بدن مثل کبد، کلیه‌ها و قلب دچار آسیب شوند. درمان سرمازدگی به خصوص موارد متوسط و شدید بسیار مشکل است زیرا شارژ الکتریکی سلول‌های بدن در اثر سرمای شدید تغییر می‌نماید و در مرحله گرم شدن تغییرات زیادی در الکتریسیته سلول‌ها رخ می‌دهد. بدین ترتیب در حین درمان احتمال ایجاد ضربانات نابجای قلبی وجود دارد و حتما می‌بایست تمهیدات و امکانات کامل در زمان گرم شدن فرد در دسترس باشد. مشکل دیگری که می‌تواند حین درمان فرد سرمازده پیش بیاید این است که وقتی دست و پای فرد سرمازده در معرض گرمای خارجی قرار می‌گیرد به دلیل باز شدن ناگهانی رگ‌های پوست ممکن است به طور معکوس گرمای بیشتری از بدن از دست برود و همین عاملی برای افت بیشتر دمای بدن گردد. برای جلوگیری از این مشکل باید بیشتر بیمار را گرم کرد.

دادن اکسیژن گرم و مرطوب به بیمار از طریق ماسک یا لوله بینی و دادن سرم‌های گرم برای بالا بردن درجه حرارت بدن بیمار بسیار موثر هستند. در بعضی از بیماران نیاز به وارد کردن مایعات گرم از طریق لوله معده یا حتی از طریق لوله‌هایی که به مقعد وارد می‌شوند، می‌باشد. از نکات مهمی که حتما باید در حین درمان توجه شود این است که در بسیاری موارد دست و پا یا سایر اندام‌های انتهایی بیمار سرمازده همزمان دچار یخ‌زدگی نیز هستند و اگر بیمار در کنار منبع گرما قرار گیرد به دلیل وجود بی‌حسی براحتی این اندام‌ها دچار سوختگی می‌شوند.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی