پارادوكس روشنفكرانه

كتاب پارادوكس روشنفكرانه تألیف داود مهدوی زادگان توسط انتشارات كانون اندیشه جوان به چاپ رسید.
كتاب «پارادوكس روشنفكرانه» شامل دو بخش است؛ مؤلف در بخش نخست به نقد پارادوكس …

كتاب پارادوكس روشنفكرانه تألیف داود مهدوی زادگان توسط انتشارات كانون اندیشه جوان به چاپ رسید.

كتاب «پارادوكس روشنفكرانه» شامل دو بخش است؛ مؤلف در بخش نخست به نقد پارادوكس های سیاست امروز ایران پرداخته و سیزده پارادوكس را مورد نقد و بررسی قرار می دهد.

برای مثال پارادوكس اول این است كه اصول قانون اساسی جمهوری سلامی ایران با هم در تعارض هستند، چون برخی از این اصول گرایش دموكراتیك دارند و برخی دیگر معطوف به اصول مذهبی اند. نگارنده در نقد پارادوكس اظهار می دارد: هر غیریتی، ضدیت آور نیست. غیریت های معارض آن است كه یكدیگر را نفی كرده، قابلیت اجتماع در كنار هم را نداشته باشند... از سوی دیگر احكام اسلامی به دو گروه «احكام تأسیسی» و «احكام امضایی» تقسیم می شوند. گروه اول احكامی است كه تا پیش از صدور آن توسط شارع مقدس، سابقه نداشته و از همان ابتدا از سوی شارع بر مردم وضع و ابلاغ شده است. اما گروه دوم احكامی است كه در میان مردم رایج بوده، امر عرفی تلقی می شد و چون هیچ تعارضی با حكمت و مشیت الهی ندارد، از سوی شارع مقدس امضا و تأیید شده است و به این وسیله آن حكم یا امر عرفی، مشروعیت دینی هم پیدا می كند. بنابراین چنین نیست كه شریعت اسلامی، هر امر و حكم عرضی را نفی كرده باشد. لذا در هیچ جای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گفته نشده «هر امر عرفی ممنوع و غیرمجاز تلقی می شود.» قانون اساسی به منظور تفكیك عرفیات مشروع از نامشروع سازوكار روشنی بیان كرده است. نگارنده در بخش دوم كتاب، به پرسش های روشنفكری پاسخ گفته است؛ این بخش شامل هفت فصل است.

فصل اول در باب اسلام و دموكراسی است و در آن به سوالاتی نظیر این سوال پاسخ می دهد كه «آیا پذیرفتن دموكراسی بدون التزام به انسان گرایی ممكن است؟»

فصل دوم، در باب معرفت شناسی است و به سوالی نظیر «آیا فقه اسلامی می تواند مضوع تحلیل های معرفت شناسانه و قرائت های تعبیرگرایانه و یا هرمنوتیك قرار گیرد؟»، پاسخ می دهد.

نگارنده در فصل سوم، به اسلام و ایدئولوژی پرداخته است؛ یكی از سوالاتی كه در این جا مطرح است، این كه «آیا اسلام از نظر ماهوی دینی سیاسی است؟»

فصل چهارم در باب اسلام و تجدد است و به سوالاتی نظیر «آیا تجدد، گونه های غیرغربی دارد؟» می پردازد.

فصل پنجم به اسلام و غرب پرداخته است؛ یكی از سوالاتی كه در این فصل بدان پاسخ داده می شود، این كه:

«آیا سكولاریزاسیون و غرب زدگی پدیده های واحدی هستند و یا این كه حداقل با هم متشابه اند؟»

فصل ششم، در باب پلورالیسم دینی و سیاسی است؛ نگارنده این فصل را با این سوال آغاز می كند كه «آیا پلورالیسم با دینداری سازگار است؟»

آخرین فصل كتاب در باب دین، علم و تكنولوژی است و مولف با پاسخ دادن به این سوال كه «آیا در جهانی كه تفكر علمی بر آن غلبه یافته، برای دین و تفكر دینی، آینده ای متصور است؟» كتاب خود را پایان می دهد.