بازار سرماخوردگی داغ است

راهنمای خرید دستگاه بخور

در فصل پاییز با شیوع سرماخوردگی خیلی‏ها به فکر خرید دستگاه بخور می‏افتند. حتما برای شما هم پیش آمده که بعد از سرماخوردگی دچار احتقان بینی و تنگی نفس شوید. در این مواقع، بسیاری از اطرافیان توصیه می‌کنند که از بخور استفاده کنید و با قرار دادن سرتان روی یک ظرف آب گرم و انداختن یک حوله روی سرتان، بخار را استنشاق و احساس راحتی کنید. اگرچه این کار ممکن است برای بزرگسالانی که احتیاط را رعایت می‌کنند، خطرناک نباشد اما نباید برای کودکانی که دچار این حالت شده‌اند از این‌گونه روش‌ها برای کاهش احتقان بینی استفاده کرد. دستگاه‌های بخور بهترین راه برای رفع این گرفتگی است اما هنگام استفاده از این دستگاه‌ها باید نکات ایمنی را مدنظر داشت.

▪ قبل از اینکه دستگاه بخوری تهیه کنید باید بدانید که به چه منظور می‌خواهید این دستگاه را خریداری کنید. بخور گرم می‌خواهید یا بخور سرد. بنابراین مشورت با پزشک را فراموش نکنید.

▪ پیش از خرید، حتما دستگاه را امتحان کنید. بعضی از دستگاه‌‌های بخور صدای زیادی از خود تولید می‌‌کنند و آزاردهنده هستند.

▪ دستگاه بخور را حتما از داروخانه‌های معتبر خریداری کنید و از استاندارد بودن آنها مطمئن شوید.

▪ دستگاه بخور باید از مواد مناسب و مرغوب ساخته شده باشد. از خرید دستگاه‌هایی که از پلاستیک‌های نامرغوب تهیه شده‌اند، خودداری کنید.

▪ گروهی از رطوبت‌سازها اتوماتیک و کم‌‌مصرف‌‌ترند و قابلیت تنظیم میزان بخار و مواد افزودنی را دارند. حتما پیش از خرید، مشخصات دستگاه و چگونگی به کار انداختن آن را از فروشنده بپرسید.

▪ دستگاه بخور معمولا وسیله یک‌بار مصرف نیست. نگهداری دستگاه‌‌های بخور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برای جلوگیری از رشد قارچ، باکتری و میکروب حتما روزی یک بار، آب مخزن را عوض کنید و حداقل هفته‌‌ای دو بار، کل دستگاه را با آب و مواد پاک‌‌کننده بشویید.

▪ هرگز از مواد غیرمجاز در داخل مخزن آب دستگاه استفاده نکنید.

▪ پس از مصرف کاملا آب مخزن را خالی کرده و آن را خشک کنید و در محفظه یا جعبه اصلی قرار دهید.

▪ اگر در خانه فرد سالمند و کودک دارید، هیچ‌گاه دستگاه بخور را در مکانی قرار ندهید که در دسترس آنها باشد.

▪ اگر در خانه بیمار مبتلا به آسم و آلرژی، بیماری‌های تنفسی و قلبی دارید، حتما پیش از خرید دستگاه بخور، با یک پزشک متخصص مشورت کنید. چرا که میزان رطوبت تولیدی برای این افراد باید محاسبه شده و دقیق‌تر باشد. معمولا به تمامی‌افرادی که از بیماری‌های آسم، آلرژی و سینوزیت رنج می‌برند، استفاده از دستگاه‌های بخور سرد توصیه می‌‌شود.

▪ دستگاه‌های بخور معمولا دو نوع سرد و گرم دارند. از دستگاه‌های بخور گرم معمولا در هوای سرد استفاده می‌شود. احتمال رشد باکتری، قارچ و کپک در مخزن آنها کم است، در تسکین گرفتگی بینی و عفونت‌های مجاری تنفسی و همچنین کاهش شدت و درد سرفه‌های خشک مفید هستند و در عین حال، امکان افزودن مواد ضدعفونی‌کننده گیاهی و خوش‌بوکننده در بسیاری از آنها وجود دارد. البته معایبی هم دارند؛ مثلاً مصرف انرژی برق در آنها بالا است و احتمال سوختگی با بخار داغ یا آب داخل مخزن وجود دارد.

▪ از بخور سرد معمولاً در فصل تابستان استفاده می‌شود. این دستگاه‌های بخور کم‌صداتر از نوع گرم عمل می‌کنند و مصرف انرژی برق در آنها کمتر است و از آنجایی که بخار آن سرد است خطرسوختگی (به‌ویژه برای خردسالان) ایجاد نمی‌کند اما معایبی نیز دارند؛ مثلاً آب سرد محل مناسبی برای تکثیر قارچ‌ها و باکتری‌ها است و از آنجا که در بخور سرد قطرات آب به هوا پراکنده می‌شوند این مواد زیان‌آور هم به همراه آب در فضای اتاق منتشر می‌شوند بنابراین مخزن آنها باید هر روز با آب و صابون شسته شود. از طرف دیگر، در بخور سرد مواد معدنی موجود در آب در هوا پراکنده می‌شوند و بهتر است مخزن آنها را با آب مقطر پر کرد.

● بخور گرم بهتر است یا بخور سرد؟

کم‌کم با سردتر شدن هوا و شیوع بیماری‏های تنفسی، استفاده از دستگاه بخور هم بیشتر می‏شود. در این خصوص با دکتر حیدری، فوق تخصص بیماری‌های تنفسی، گفتگوی کوتاهی انجام داده‏ایم که می‏خوانید.

▪ آقای دکتر! شما استفاده از دستگاه بخور را توصیه می‏کنید؟

ـ معمولا در فصول سرد و خشک از بخور استفاده می‏شود. توصیه می‏شود در فصولی که عمدتا در هوا گرد و غبار پراکنده است برای جلوگیری از انتشار ویروس‏ها و میکروارگانیسم‏های بیماری‏زا از بخور استفاده شود. زمانی که فرد نیاز به مرطوب کردن راه هوایی دارد، دچار چسبندگی راه هوایی شده و یا در دفع خلط با مشکل مواجهه است استفاده از بخور کمک‌کننده است.

▪ یک دستگاه بخور رطوبت چه فضایی را می‏تواند تامین کند؟ مثلا برای یک فضای صدمتری چه مدت دستگاه باید روشن باشد تا رطوبت کافی تولید شود؟

ـ فضای صد متری فضای بسیار بزرگی برای یک دستگاه بخور است. اگر بخواهیم کل این فضا را مرطوب کنیم طوری که رطوبت همه فضا را پر کند برای هر ده متر یک دستگاه لازم است تا بتواند بخار کافی در اتاق آزاد کند. با استفاده از دستگاه‏ها‏ی بخور برقی می‏توان در محیط کوچکی که در حدود دوازده متر مربع است رطوبت مطلوب ایجاد کرد.

▪ چه بیمارانی نیاز به دستگاه بخور دارند؟

ـ در بیماری‏های تنفسی که راه فوقانی، حنجره، نای و نایژه‏ها درگیر شده باشد برای کاهش التهاب و ترشحاتی که به راحتی و با سرفه خارج نمی‏شود بخور کمک‌کننده است. نکته قابل توجه در استفاده از این دستگاه این است که دستگاه بخور برای این بیماران باید کاملا فردی بوده طوری که مواد آلوده تنفسی در محیط پخش نشود. بیمار باید از فاصله نزدیک و تقریبا ۳۰ سانتی متری بخار را استنشاق کند و مجاری هوایی خود را مرطوب کند تا دفع خلط به راحتی صورت گیرد.

▪ بخور گرم بهتر است یا بخور سرد؟

ـ خب،‌ موارد استفاده از این دو کاملا متفاوت است. بخور گرم برای کسانی بیشتر مورد استفاده است که دچار التهاب راه تنفسی فوقانی نیستند. اگر تنها برای مرطوب شدن هوا از بخور استفاده می‏کنیم بهتر است بخار گرم باشد. اما بیمارانی که التهاب حاد مجاری تنفسی فوقانی دارند مثل وقتی که کودکی دچار بیماری کروپ شده می‏توان از بخار سرد استفاده کرد تا بیماری تشدید نشود.

▪ در بعضی داروخانه‏ها‏ معمولا برای تبلیغ از دستگاه بخور استفاده می‏شود؛ آیا این اشکالی برای افراد ندارد؟

ـ روشن کردن بخور سرد در محیط‏های بزرگ اشکالی ندارد اما از آنجایی که ممکن است برای افرادی که دچار التهاب راه‏های هوایی هستند ایجاد ناراحتی کند، استفاده از آن توصیه نمی‏شود. روشن کرد بخور در محل‏هایی که افراد با چنین مشکلی به آن مراجعه نمی‏کنند اشکالی ندارد.