تخت رستم در دل کوه های اطراف تهران

نام تخت رستم قبل از هر چیز فکر ما را به سمت شهرستان های جنوبی کشور چون شیراز , کرمان , یزد و زاهدان می کشاند ولی شاید باورش کمی سخت باشد که این بنای تاریخی در نزدیکی پایتخت و در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب شرق شهر تهران واقع است

نام تخت رستم قبل از هر چیز فکر ما را به سمت شهرستان‌های جنوبی کشور چون شیراز ، کرمان ، یزد و زاهدان می‌کشاند ولی شاید باورش کمی سخت باشد که این بنای تاریخی در نزدیکی پایتخت و در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب شرق شهر تهران واقع است.

برای دیدن این اثر باستانی متعلق به دوران ساسانیان، می‌بایست به شهریار در فاصله ۱۰ کیلومتری غرب تهران بروید و سپس بعد از طی کردن حدود ۱۵ کیلومتر در جاده وحیدیه به سمت روستا‌های نورآباد، بکه، قشلاق و در انتها به روستای قجر تخت​رستم می‌رسید.

البته از مسیر‌های دیگری هم می‌توان به روستا و کوه تخت رستم رسید که یکی از این مسیر‌ها جاده رباط کریم و دیگری هم از طرف شهریار، جاده ملارد و عبور از روستای لم آباد، اسفندآباد و بیدگنه است ولی پس از عبور از روستای بیدگنه که دارای آثار تاریخی و طبیعی جالبی است، ادامه مسیر به سمت روستای قجررستم مشکل می‌شود زیرا بعد از این روستا باید وارد جاده‌ای شوید که جزو منطقه نظامی محسوب شده و برای ورود به آن باید مجوز داشته باشید، درنتیجه بهترین مسیر همان مسیر اولی است که دارای جاده‌ای سرسبز و زیباست.

از وقتی که از جاده اصلی شهریار به وحیدیه منحرف شده و به مسیر فرعی وارد می‌شوید چهره منطقه به کلی عوض می‌شود. شلوغی و سر و صدا و دود جای خود را به سکوت و زیبایی و آرامش می‌دهد. مسیر روستا‌های نورآباد و قشلاق از میان باغ‌های قدیمی و درختان بلند و زیبا می‌گذرد.

اگر در فصل پائیز مسافر این مسیر باشید آنچنان مجذوب رنگ درختان و بازی نقش و نور طبیعت می‌شوید که هر منظره‌ای شما را چند دقیقه‌ای مجبور به توقف می‌کند. در طول مسیر هم بنا‌های خشت و گلی حکایت از قدمت این منطقه زیبا دارد. زیبایی و جلوه طبیعت منطقه باعث شده که تالار‌های متعدد جشن و عروسی در میان باغ‌های بزرگ این منطقه، پیدا و ناپیدا، پذیرای مشتاقان آرامش و زیبایی باشند.

بعد از گذشتن از روستای قجر، چهره کوهی بلند و مخروطی شکل از دور هویدا می‌شود. نمای کلی کوه آنچنان جذاب است که حتی اگر در مورد آن اطلاعاتی نداشته باشید هم خود بخود علاقه‌مند آن می‌شوید. نزدیکتر که می‌شوید دو تابلوی نسبتاً کوچک که توسط میراث فرهنگی استان تهران نصب شده است، به طور خلاصه در مورد این اثر و آتشکده و چارطاقی آن توضیحاتی می‌دهد.

آثار باستانی تخت رستم از جمله تخت گاه، آتشکده‌ها و چارطاقی آن در سال ۱۳۱۶ به شماره ۳۰۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مکان معبد یا آتشکده‌هایی برای اجرای مراسم زرتشتیان بوده که سکوی بزرگتر مخصوص مردم عادی و سکوی کوچکتر واقع در رأس قله مخصوص روحانیون مذهبی بوده است و بنای چارطاقی برای نگهداری آتش مقدس زرتشتیان در طول روز بوده است.

چارطاقی که اکنون هیچ اثری از آن دیده نمی‌شود ولی به گفته اهالی تا همین دهه‌های اخیر پابرجا بوده و بر اثر باران و سیل نابود شده‌اند!. البته خدا داند!. این بنای کوچک که ۱۵ متر ارتفاع داشته، دارای سقف کوتاهی بوده که فاصله آن تا زمین حدود دو متر و نیم بوده است و دو ورودی با طاق‌هایی به سبک معماری‌های پیش از اسلام داشته است. آثار به جای مانده از یک سکوی بزرگ هم در حوالی چارطاقی مخروبه هنوز وجود دارد که با استفاده از مصالحی نظیر سنگ و ملات گچ سنتی ساخته شده است.

در گوشه گوشه این تخت عظیم و اطراف آن گودال‌های متعددی توسط سودجویان و نابخردان کنده شده که بر بنای این محوطه چهره زشتی گذاشته است. راستش نمی‌دانم جای این پرسش عمومی می‌تواند اینجا باشد یا نه ولی من هنوز متوجه نشده ام که وقتی یک منطقه یا مکانی به ثبت ملی می‌رسد مگر نه این است که می‌بایست مورد مراقبت و حفاظت قرار گیرد و از تجاوز سودجویان در امان بماند.

چطور می‌شود که از این مکان تنها افراد محلی و بومی منطقه از وجود صخره زیبا خبردار هستند و آنها هم با این محوطه طوری برخورد می‌کنند که گویا به تفریح روز سیزده به در آمده‌اند و هر کدام خواسته و ناخواسته، دانسته و ندانسته مشغول تخریب تدریجی آن می‌شوند، یکی قلیان به دست با دوستان خود تا دامنه کوه می‌رود، در طرف دیگر شخصی کلنگ به دست مشغول کندن زمین جهت درآوردن بته‌های خار تا به کمک آن بته‌ها بتواند آتشی برای درست کردن چای و غذای خود و همراهانش درست کند و امثال آن. پس این محافظان پر بوق و کرنا کجایند؟ شاید هم ثبت ملی، یک معنی دیگری دارد، بگذریم.

کوه تخت رستم، کوهی زیبا و مخروطی شکل است که جزو بلند‌ترین کوه‌های جنوب شهریار بوده و ارتفاعی بالغ بر ۱۳۰۰متر دارد. جنس این کوه از سنگ‌های آتشفشانی است که متعجب‌کننده بوده و نیاز به تحقیق و تفحص زمین‌شناسان دارد. آثار باستانی تخت رستم از جمله آتشکده‌های آن در دامنه و قله این کوه واقع شده و گفته می‌شود که آتشی که در قله این کوه و در میان منفذ غار مانند قله آن روشن بوده است از فاصله ۱۵۰کیلومتری نیز دیده می‌شده و همچون یک فانوس دریایی نشانه‌ای روشن برای در راه ماندگان بوده است. دامنه‌های این کوه جهت آنهایی که به کوهنوردی و صخره نوردی علاقه‌مندند، می‌تواند روزی خوش و خاطره​انگیز هدیه بدهد.

علاوه بر تخت رستم تهران، یک محوطه تاریخی دیگر به همین نام در منطقه توران پشت استان یزد و همچنین بنایی به همین نام با قدمت بیش از ۳۰۰۰ سال در ولایت سمنگان افغانستان به ثبت رسیده است.