خوشنویسی

از اوائل قرن ٥ هجری رواج خط نستعلیق که خط تحریری خاص ایرانی بود شروع شدو در قرن ٦ و٧ رواج کامل یافت ، بطوری که اکثر کتب فارسی و برخی از کتب عربی با این خط نوشته شد٠ قرن ٩ فن خطاطی …

از اوائل قرن ٥ هجری رواج خط نستعلیق که خط تحریری خاص ایرانی بود شروع شدو در قرن ٦ و٧ رواج کامل یافت ، بطوری که اکثر کتب فارسی و برخی از کتب عربی با این خط نوشته شد٠ قرن ٩ فن خطاطی در عداد هنرهای ظریفه در آمد و اساتید این فن نستعلیق رابه اوج کمال رساندند٠ دوره صفویان از درخشانترین ادوار ترقی و تکامل خطوط مختلف ایرانی بوپژه ثلث ، نسخ و نستعلیق است٠ در این زمان بیشتر شاهان و شاهزادگان و رجال و امرا صفویه خود خوشنویس بوده اند و خطاطان و اساتید خوشنویس از احترامی ویژه برخوردار شدندو مکتب خط و خطاطی در این شهر دائر شد و این شهر در حدود ٤ قرن مهد بزرگترین خطاطان و خوشنویسان شد٠ در دوره صفویه اساتید بزرگی همچون امیر علی هروی و شاگرد او بابا شاه اصفهانی ، میرعماد حسنی قزوینی ، محمد صالح اصفهانی ، نورای اصفهانی ، ترابای اصفهانی ، علیرضا عباسی ، علی نقی امامی ، محسن امامی ، استاد باقر بنا و دهها استاد خوشنویس دیگر با کتابت کتیبه های بناهای اصفهان شهر اصفهاین رابه موزه ای از دست نبشته ها و کتیبه های نفیس تبدیل کردند٠ خط نستعلیق در دوران صفویان به آنچنان جایگاهی رسید که نه تنها در ایران و افغانستان که در آنزمان جزئی از ایران بود بلکه در ممالک مجاور و دور دست همچون هندوستان ، عثمانی ،مصر و عربستان نیز طرفدارانی پیدا کرد و اساتید بزرگی مانند میر معز کاشی نستعلیق نویس بزرگ دوران شاه عباس اول به هند سفر کردو این خط را در این کشور رواج داد٠ با انتقال پایتخت از اصفهان اگر چه خوشنویسی دچار زوال گردید اما در دوره قاجار اساتیدی ظهور کردند که بار دیگر شهر اصفهان رابه عنوان مهد این هنر شریف بر سر زبانها انداختند ٠ محمد کاظم واله اصفهانی و محمودخان ملک الشعرا در خط نسخ و درویش عبدالمجید طالقانی در خط شکسته به استادی رسیدند٠ دروان صفویه زمان رونق خط ثلث نیز هست ٠ در اوائل قرن یازدهم هجری قمری به دلیل احداث مساجد و مدارس و تعمیر امامزاده ها و بقاع متبرکه اساتیدی همچون علیرضا عباسی و عبدالباقی تبریزی و محمد رضا امامی با کتابت کتیبه های این آثار شاهکارهائی باقی گذاشتند که شهر اصفهان را در دنیا نام آور و مشهور کردند٠ علاوه بر کتابت کتیبه ها ساخت مرقعات و کتب نفیس نیز در این دوران به کمال رسیدو خطاطان نامدار مشهور با استنساخ کتب مذهبی و ادبی نفائسی بوجود آوردند که امروز زینت بخش موزه های دنیاهستند٠ در دوره قاجار بخصوص زمان سلطنت محمد شاه به دلیل سعی واهتمام او بار دیگر خوشنویسی که در روزگار افشاریه و زندیه دچار رکود شده بود مورد توجه قرار گرفت ٠ در این روزگار هنرمندانی مانند آقا محمد باقر سمسوری اصفهانی ، رضا قلی ادیب ، میرزا عبدالرحیم اصفهانی و چند تن از سادات گلستانه خط نستعلیق را مجددا به اوج رساندند٠ خط نسخ نیز به وسیله آقا غلامعلی اصفهانی ، آقا زین العابدین اشرف الکتاب اصفهانی ، آقا محمد کاظم واله و اساتید دیگر به عالیترین درجه حسن و کمال رسید٠ در قرن ١٤ هجری خط و خطاطی اصفهان کماکان به وجود اساتید بزرگ این هنر به حیات خود ادامه می داد اما پس از مشروطیت به بعد روی به انحطاط و زوال نهاد٠ پس از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت انجمن خوشنویسان در اصفهان آغاز گشت و اساتید بزرگی همچون مرحوم حبیب اله فضائلی بار دیگر در اعتلا و ترقی این هنر گامهای مثبتی برداشتند٠