سرما زدگی

انجماد پوست وبافتهای خارجی قسمتهای بخصوصی از بدن بعلت قرار گرفتن در معرض سرما و پایین آمدن دما تا زیر نقطه انجماد که در اثر آن خون از حالت جاری بودن خارج وبه حالت لخته در میاید

● تعریف:

انجماد پوست وبافتهای خارجی قسمتهای بخصوصی از بدن بعلت قرار گرفتن در معرض سرما و پایین آمدن دما تا زیر نقطه انجماد که در اثر آن خون از حالت جاری بودن خارج وبه حالت لخته در میاید.

سرمازدگی در درجه حرارتهای زیر صفر درجه سانتی گراد ایجاد میشود و ناشی از انجماد و متعاقبا مرگ بافتها میباشد. خطر ایجاد سرما زدگی هم بستگی به دمای محیط و عامل سرمازائی، باد و هم مدت زمان مواجهه فرد دارد. پیدایش سرما زدگی در شرایط بادهای شدید، ارتفاعات بلند، تماس با مواد هادی حرارت نظیرفلز (فریم عینک- ساعت- کارابین) و آب، دهیدراتاسیون(کاهش حجم خون)، استعمال تنباکو و هر عامل دیگری که باعث کاهش تغذیه خونی اندامها بشود(برای مثال کفشهای نا میزان،حلقه های انگشتر و بیماریهای عروقی قلبی شامل سندرم(raynaud)محتمل تر است.

با توجه به عوامل بالا شایان ذکر است که عامل سرما خود به تنهایی قادر به ایجاد سرما زدگی در اعضای بدن میباشد.

● ویژگیهای بالینی:

▪ سرمازدگی میتواند هر ناحیه ای را مبتلا سازد، اما بخصوص در دستها و پاها شایعتر است، سرمازدگی ممکن است در صورت(بینی،چانه،لاله گوش، گونه ها ولبها)، و باسنها، میان دو راه(پیرنه) ناشی از نشستن برروی صندلی فلزی نیز ایجاد گردد.

اعضایی از بدن که بافت چربی کمتری دارند و اعضایی که دورتر از قلب قرار گرفته اند بیشتر در معرض سرما زدگی قرار دارند.

● عوامل ایجاد شده توسط فرد:

▪ پوشش نامناسب

▪ خستگی

▪ گرسنگی

▪ تغذیه نامناسب

▪ سابقه سرما زدگی

▪ شرایط روحی و روانی

● سرما زدگی سطحی:

هم پوست و هم بافتهای زیر جلدی درگیر میشوند. در ابتدا پوست رنگ پریده و سرد میشود اما بافتهای عمقی زیرین،سالم باقی میمانند تاولهائی معمولا در عرض یک یا دو روز ایجاد میشوند و پس از بهبود یافتن تشکیل یک رویه سیاه مشابه کاسه لاک پشت را میدهند. این رویه فاقد عصب ودرد بوده و بعد از جندین هفته از بافت زنده زیرین در طول یک خط متمایز کننده کاملا مشخص جدا میشود.

● علائم ظاهری سرما زدگی سطحی:

۱) رنگ باختگی عضو سرما زده.

۲) تبدیل رنگ عضو سرما زده به رنگ متمایل به زرد.

۳) احساس سوزش در عضو سرما زده.

۴) به حالت خمیری درآمدن عضو سرما زده.

۵) سطح پوست خشک وشکننده میشود ولی زیر پوست نرم و خمیری مانند.

۶) عضو سرما زده بی حس می شود و فرد وجود آن را احساس نمیکند.

● سرما زدگی عمقی:

ساختمانهای عمقی تر شامل عضله و تاندونها و گاهی استخوان درگیر میشوند قسمت درگیر شده بی حس وسفت است. تاولهایی ایجاد شده و درنهایت بافتها بافتها از بین میروند.

● علائم ظاهری سرما زدگی عمقی:

۱) عضو سرما زده بی حس شده و فرد وجود آن را احساس نمیکند.

۲) عضو از حالت نرمی خارج شده و بصورت خشک وشکننده درمیاید.

۳) شخص سرما زده در عضئ احساس سوزش ودرد نمیکند

۴) پوست روی عضو سرما زده کشیده شده و روی استخوان حرکت نمیکند.

● پیشگیری از سرما زدگی:

روشهای پیشگیری از سرما زدگی شامل حفظ گرمای بدن از طریق استفاده از پوشاک کافی (که بدن را پوشانده و نسبت به آب و باد نفوذ ناپذیر است) اجتناب از فشردگی اجزای بدن توسط البسه و سایر وسایل و اشیا (بخصوص پرهیز از پوشیدن کفش تنگ) پوشیدن دستکشهایی که جای چهار انگشت را باهم و جای دو انگشت را جداگانه دارند(بجای دستکشهای عادی) خشک نگه داشتن بدن، پرهیز از تماس مستقیم با فلزات هادی حرارت، حفظ آب بدن و مصرف کالری کافی میباشد.