سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا

تیتان یخ زده


تیتان یخ زده

داده های جدید نشان از وجود یخ آب بر سطح تیتان، قمر سیاره زحل دارد .در نوامبر سال ۱۹۹۷ سازمان فضایی آمریکا NASA و آژانس فضایی اروپا ESA در طرحی مشترک فضاپیمای کاسینی و کاوشگر هویگنس …

داده های جدید نشان از وجود یخ آب بر سطح تیتان، قمر سیاره زحل دارد .در نوامبر سال ۱۹۹۷ سازمان فضایی آمریکا NASA و آژانس فضایی اروپا ESA در طرحی مشترک فضاپیمای کاسینی و کاوشگر هویگنس را به سوی سیاره زحل و بزرگترین و رازآلودترین قمر آن تیتان روان ساختند.امروزه و با گذشت ۵/۵ سل از آن روز دانشمندان هنوزمطمئن نیستند زمانی که هویگنس در آغاز سال ۲۰۰۵ میلادی با گذر از جو غلیظ تیتان بر سطح آن فرود آید با چه منظره ای روبرو خواهد شد.اما اخیرا رصدهایی انجام شده است که بیان می دارد احتمالا هویگنس در دشتی وسیع و میان صخره های یخی فرود خواهد آمد.

از زمان کشف این قمر در سال ۱۶۵۵ ، تیتان همواره به عنوان پرسشی اساسی در مقابل دانشمندان قرار داشته است. اخترشناسان بسیار مایلند تا بدانند در زیر اتمسفر غلیظ و مبهم تیتان چه چیزی پنهان شده است.حتی گذر دو فضا پیمای پایونیر و ویجر در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ از کنار زحل نیز نتوانست اطلاعات زیادی را به دست اخترشناسان دهد. در بهترین تصاویر تیتان تنها به شکل پرتغالی بزرگ خود نمایی می کرد.دانشمندان هنوز مشغول یادگیری در خصوص این قمر بزرگ منظومه شمسی و جو غلیظ آن هستند.جوی که ۱۰ برابراز جو زمین سنگین تر است و عمدتا از نیتروژن و متان تشکیل شده است.این جو آکنده از متان زمانی که پرتوهای ماورا بنفش خورشید را دریافت می کند دچار فعل و انفعالات شیمیایی شده و ترکیبات آلی تولید می کند و موجب می شود تا ابرهای متان بارشهایی از مواد آلی را بر سطح این قمر انجام دهند.اخترشناسان گمان می کنند اگر این روند بارش مواد آلی طی ۶/۴ میلیرد سال حیات تیتان تا کنون ادامه داشته باشد، سطح این قمر باید تا ارتفاع ۸۰۰ متر آکنده از این رسوبات به شکل جامد یا مایع باشد و حتی ممکن است دریاچه ها و ایانوسهای بزرگی در سطح این سیاره ایجاد شده باشد.باوجود این اخیرا گروهی از سیاره شناسان دانشگاه آریزونا اعلام کردند بر اساس شواهدی که به دست آورده اند این رسوبات تمامی سطح سیاره را نپوشانده است.این گروه با کمک دو تلسکوپ مادن قرمز بریتانیا و رصدخانه مادون قرمز ناسا در موناکی هاوایی موفق به نفوذی هرچند اندک به لایه های زیرین جو این قمر شده و مدارکی مبتنی بر وجود یخ آب را به دست آورند.آنها با مقایسه طیف حاصل از این رصد با طیف قمر گانیمد مشتری و بررسی دقیق طیف تیتان حدس مس زنند که سطح این قمر مملو از صخره های یخی باشد .صخره هایی که بستر این قمر راشکل داده و مواد آلی برروی آن جاری می شود و گاهی حرکت و جابجایی این مواد بر روی سطح تیتان موجب آشکار شدن یخهای بستر می شود.با توجه به اهمیت این یافته بعید نیست که بزودی تلسکوپهای بزرگی نظیر هابل و همچنین تلسکوپهای بزرگ زمینی دوربینهای خود را متوجه این قمر کنند تا پیش از آنکه هویگنس بر این قمر فرود آید اطلاعت ما ازاین قمر افزایش یابد.