شنبه, ۳۰ تیر, ۱۴۰۳ / 20 July, 2024
اتفاق هایی در غبار حسرت و تردید
![اتفاق هایی در غبار حسرت و تردید](/web/imgs/16/147/valgv1.jpeg)
شعر «تمیمی»، را به روایتی! میتوان «شعر خاطره» دانست؛ شعری که از کودکیها، حسرتها، رویاها و لحظات خاص زندگی شاعر، مایه میگیرد و در اکثر شعرها شاعر تحت تاثیر شدید این لحظات و احساسات قرار دارد.
«فرخ تمیمی» در مقدمهیی که برگزینه اشعارش نوشته، از کودکی سخت، نداشتن پدر و احساس خجالت بیمارگونه ناشی از آن و تلاش مادرش برای رشد و تربیت او، میگوید. او در قسمتی از این مقدمه، اشاره میکند که به سبب حس «وصله ناجور بودن» در مدرسه، حتی جرات نمیکرده، درسی را که بلد است جواب بدهد!
همانطور که قسمت زیادی از مقدمه «گزینه شعر» او را خاطراتش تشکیل میدهد؛ قسمت زیادی از شعرهای او هم، ریشه در خاطرات او دارند. اگرچه رنگ و شکل کامل و دقیقی از خاطرات او در شعرهایش نیست، یعنی شعر او دقیقاً بازگویی یک حس و خاطره نیست، اما خاستگاه و ریشه برخی شعرها، از خاطرات اوست:
«در زیر پلک خواجو میغلتد/ زاینده رود/ با دشتهاش/رنگین کمان مهتاب و کوکنار/ باغ «بهشت گمشده میلتن»/ آبستن است/ همسایه جنوبی ما، امسال/ با آرزوی دخترکی بور و سبز چشم». (پل خواجو، از شعرهای تازه شاعر در گزینه شعر).
لحظههای خاصی از زندگی «تمیمی»، دغدغه و «گرانیگاه ذهنی» او را تشکیل می دهند؛ به عبارتی شعر او، شعری زمانمند و مبتنی بر «موقعیت و وضعیت»های خاصی است؛ شاعر لحظاتی از زندگیاش را مورد واکاوی قرار میدهد تا بتواند «وضعیت یا موقعیت» آن لحظه را تعریف و تشریح کند.
«تمیمی» به معنی دقیق کلمه، در شعر به دنبال درک و کشف وضعیتها و موقعیتهای انسانی است؛ سعی در معرفی زادگاه و خاستگاه اتفاقات دارد. این اتفاق میتواند هرچیزی باشد؛ عشق، یک دیدار، یک قصه تاریخی یا ابر روایت تاریخی، تولد، مرگ سفر یا هرچیز دیگری. این تلاش برای درک و معرفی زادگاه و ریشه اتفاقی است که یک وضعیت یا موقعیت را میسازد:
«فرهنگ نازمن/ پنداشتی/ خورشید/ این چشمه شکفتن و رستن/ این آیت شکوه اهورا / در پنجه های بسته من خانه کرده است/ در دید کودکانه معصومت/ «بابا» بزرگترین مرد عالم است/ و دستهاش/ رستنگه شکوفه خورشید/ افسوس/ من با تو کی توانم گویم ز ماجرا/ گویم که درد چیست/ نامرد کیست/ ترسم که تصور زیبای کودکیت/ خورشید دست من / از سر برون کنی/ زیرا اگر که پنجه گشایم/ در دستهای من/ جا پای شب/ سیاه و سمج شوره بسته است.» (خورشید؛ از سرزمین آینه و سنگ).
اما همه جهان شعری (و ذهنی) او را خاطرات و لحظات خاص زندگیاش، تشکیل نمیدهد؛ نوعی شک اندیشی نسبت به زندگی و نتیجه آن و بازخوانی انتقادی عشق! به همراه بیان «تنهایی» سه عنصر دیگری هستند که جهان شعری او را تشکیل میدهند. «تمیمی» در برخی از شعرهایش که فضا و رنگ و بوی عاشقانه دارد، معمولاص از یک عشق شخصی (یعنی تجربه شخصیاش در امر عشق) سخن نمیگوید؛ بلکه به کندوکاو و تحلیل عشق، در مفهوم کلی و تاریخیاش میپردازد. او در شعرهای عاشقانهاش به چگونگی اتفاق افتادن عشق و شرایط و روابط ناشی از آن میپردازدأ و برای پرداختن به این عناصر، گاه به سراغ قصههای عاشقانه میرود:
«تو/ از شکوه خیمه لیلا میآیی/تا در حریق واحه۰۳۹; عاشق/ گامی به درد بسیاری/ برخارهای رطوبت/ پای برهنهات/ از برکههای بادیه پیغام میبرد.» (دیدار؛ از کتاب دیدار)
«بوی غریب رازی پرواز میکند/ در چرخههای باد/ شاید اگر ندیم زلیخا/ راز آشنای «مهرگیا» بود/ یوسف ز دام بهتان میجست/و عاشق/ در خانه فراق نمیخست.»
(نای چاه؛ از شعرهای تازه شاعر در گزینه شعر)
حتی آنگاه که «تمیمی» به شعر عاشقانه که شخصی است و با ضمیر اول شخص مفرد، روایت میشود، بیشتر از آنکه به ثبت و تعریف خود عشق و حس عاشقانه بپردازد، به چرایی و چگونگی عشقش و بیان زیستن در وضعیت عشق، میپردازد. همان حس مکاشفه و تعریف کردن وضعیتها تعریف کردن به معنای قصهپردازی و روایتگریاش نه که جزیی از جهان ذهنی و شعری او است؛دقیقا در اشعار عاشقانه او کارایی و عملکرد زیادی دارد. تمیمی به تعریف انسان در «موقعیت عشق» میپردازد، خواه آن انسان خودش باشد، خواه هر کس دیگری خیالی یا واقعی.
نکته جالب اینکه شعر عاشقانه او معمولا سرد، سیاه و نومید نیست. در اکثر موارد امید، نشاط و ستایش و نوعی خوانش انتقادی در آنها دیده میشود. حتی میتوان گفت در جهان شعری او، «عشق» مفهوم مهم زندگی و شکوه زیستن زندگی است:
«شعری برایت خواندم/ نوازشی از دستانت جاری شد/ دستانت جاری شد/ من نوید نوازشم/ و سینه تو از عطر شعری لبریز/.../اندوهناک از رهگذری رسیدیم/ سفری در پیش بود/ دردی به ما رسید که نخواندیمش/ و با ما / شکوهی بیگانه ماند که میخواندمان/ چرا که فاصله دو روح/ فاصله دو تن بود». (عاشقانه؛ از کتاب خسته از بیرنگی تکرار).
![](/imgs/no-img-200.png)
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم پزشکیان دولت نماز جمعه محمدجواد ظریف انتخابات ریاست جمهوری رئیس جمهور انتخابات عزاداری ظریف
فضای مجازی گرمای هوا تهران هواشناسی سازمان هواشناسی زلزله پلیس وزارت بهداشت شهرداری تهران قتل پشه آئدس سلامت
برق مسکن قیمت دلار مایکروسافت واردات خودرو خودرو قیمت خودرو دولت سیزدهم حقوق بازنشستگان قیمت طلا بازنشستگان بازار خودرو
کربلا امام حسین بازیگر تلویزیون سینما اوشین امام حسین (ع) سینمای ایران فیلم
هواپیما فناوری دانشگاه تهران فضا
اسرائیل جو بایدن دونالد ترامپ یمن رژیم صهیونیستی تل آویو آمریکا فلسطین غزه ترامپ روسیه جنگ غزه
فوتبال پرسپولیس استقلال نقل و انتقالات نقل و انتقالات لیگ برتر تراکتور باشگاه پرسپولیس علی علیپور لیگ برتر لیگ برتر ایران سپاهان مهدی طارمی
ویندوز مغز ناسا اینترنت سامسونگ عیسی زارع پور هوش مصنوعی سرعت اینترنت موبایل
رژیم غذایی ویتامین پوست چاقی کاهش وزن افسردگی