سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا

احتمال کشف گونه جدیدی از سیاهچاله ها


شیری و توسط تلسكوپ فضایی چاندرا رصد شده است احتمالا نشانه ای از وجود رده جدیدی از سیاهچاله ها در خود دارد این منابع تازه یافته به حدی گرم نیستند كه بتواند منشاء ای همچون ستاره های نوترونی یا سیاهچاله های شناخته شده داشته باشند اما این امكان وجود دارد كه گونه جدیدی از سیاهچاله ها با جرم چند صد برابر جرم خورشید منشا آنها باشد

شیری و توسط تلسكوپ فضایی چاندرا رصد شده است احتمالا نشانه ای از وجود رده جدیدی از سیاهچاله ها در خود دارد. این منابع تازه یافته به حدی گرم نیستند كه بتواند منشاء ای همچون ستاره های نوترونی یا سیاهچاله های شناخته شده داشته باشند اما این امكان وجود دارد كه گونه جدیدی از سیاهچاله ها با جرم چند صد برابر جرم خورشید منشا آنها باشد.جذابیت این منابع تابش پرتوهای X زمانی آشكار شد كه دانشمند سعی كردند به این پرسش پاسخ دهند كه چه منبعی می تواند تنها با دمای چند میلیون درجه سانتیگراد چنین تابش قوی را ایجاد كند. تا چند سال پیش دانشمندان تنها دو گونه از سیاهچاله ها را می شناختند سیاهچاله های كوچكی كه جرمی معادل چند ده برابر جرم خورشید داشتند و گونه دوم سیاهچاله های ابر پرجرم كه با جرم بین چند میلیون تا چند میلیارد برابر جرم خورشید در قلب كهكشانها قرار داشتند اما یافته های جدید وجود گونه دیگری از سیاهچاله های میان جرم را كه در بازه بین این دو گونه قرار می گیرند تقویت می كند.منابع جدید یافت شده كه از سوی گروه رصدخانه چاندرا ، منابع شبه نرم (quasisoft) نامگذاری شده است ممكن است روش جدیدی برای جستجوی این سیاهچاله های میان جرم را در اختیار دانشمندان قرار دهد. نامگذاری این منابع به این نام بدین دلیل انجام شده است كه این منابع دارای دمایی بین ۱ تا ۴ میلیون درجه سانتیگراد هستند در حالیكه منابع پرتو x قوی نظیر ستاره های نوترونی كه به منابع سخت مشهورند ، بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون درجه سانتیگراد است و از سوی دیگر دمای این منابع شبه نرم ، ازدمای منابعی از آنها به نام منابع نرم پرتو X نام برده می شود و دمایی در حدود چند هزار درجه سانتیگراد دارند بسیار بیشتر است.یك تیم تحقیقاتی به سرپرستی خانم دی استفانو (Di Stefano) به بررسی میزان تابش منابع پرتو X در چهار كهكشان جداگانه پرداختند و متوجه شدند حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد منابع شناسایی شده دارای دمایی هستند كه آنها را در بازه دمای پیش بینی شده برای منابع شبه نرم قرار می دهد.

بررسیها نشان می دهد توان خروجی یك منبع شبه نرم قابل مقایسه و حتی بزرگتر از میزان تابش خروجی از یك ستاره نوترونی یا سیاهچاله كم جرم است كه در یك سیستم ستاره ای دوتایی و براثر انتقال جرم ستاره همدم به ستاره نوترونی یا سیاهچاله آزاد می شود.تا كنون دو احتمال در مورد منشا این مننابع شبه نرم وجود دارد یكی آنكه انها جلوه ای از ستاره های نوترونی معمولی یا سیاهچاله های كم جرم است كه به طور غیر عادی و به دلیل نا معلوم در ابری از گاز داغ و بسیار بزرگ پوشیده شده ا ند و دیگری اینكه این تابش در مجاورت یك سیاهچاله میان جرم به وجود آمده باشد.. اگر این فرض را بپذیریم سیاهچاله ای با جرم چند صد برابر جرم خورشید مشغول بلعیدن گازهای محیط اطراف خود است با توجه به جرم بیشتر این سیاهچاله افق رویداد آن نیز توسعه می یابد و موجب می شود تا ما جریان سقوط گازها به درون سیاهچاله را در فاطله ای دورتز نسبت به مركز سیاهچاله ببینیم و همین امر توجیه گر شعاع بزرگ و دمای پایین این منابع خواهد بود.برای درك ساختار حقیقی این اجرام نیاز به بررسی و رصدهای بسیار بیشتری است. تا كنون منابع فراوانی از این منابع انرژی آشكار شده اند و باید به سوالات بسیاری در مود آنها پاسخ داد این منابع تا كنون علاوه بر كهكشانهای مارپیچی در كهكشانهای بیضوی هم یافت شده اند و تصمیم گیری قطعی در باره ماهیت و ساختار آنها به زمانی طولانی احتیاج دارد.