جمعه, ۲۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 17 May, 2024
مجله ویستا

سفر به طبیعت ناشناخته جهان


سفر به طبیعت ناشناخته جهان

نگاهی به بکرترین مناطق حیات وحش جهان

حالا دیگر کمتر مناطقی را در سطح کره خاکی می‌توان یافت که از دسترس انسان و البته آلودگی‌های ناشی از فناوری‌های او در امان مانده باشد. در طول عصر مدرن گونه‌های گیاهی و جانوری بسیاری در اثر ناهنجاری‌هایی که انسان پدیدآورش بوده است، از میان رفته‌اند.در حال حاضر برخی از قلمروهای حیات‌وحش در خطر جدی نابودی و انقراض قرار دارد؛ اما هنوز هم می‌توان مناطقی را یافت که توانسته از یورش انسان در امان بماند و همچنان در آرامش روزگار سپری کند. در این شماره به ده تا از آخرین مناطق بکر حیات‌وحش در جهان پرداخته‌ایم که خواندنش خالی از لطف نیست.

● جنگل‌های استوایی کنگو

جنگل‌های استوایی کنگو بخش وسیعی از آفریقا را پوشش می‌دهد. گرچه بیشترین شهرت این جنگل‌ها به خاطر گونه‌های جانوری چون گوریل و بونوبو است، اما بکر ماندن بخش وسیعی از آن سبب زیست گونه‌های مهم دیگری چون کرگدن‌، فیل، زرافه‌ و گورخر شده است. درصد آلودگی در این جنگل‌ها در حداقل میزان ممکن قرار دارد و تمامی‌ گونه‌های گیاهی و جانوری در هوایی پاک و آرام زیست می‌کنند. متاسفانه به سبب فقر مردم کنگو؛ میزان شکار، استخراج معادن‌ و قطع درختان در این جنگل‌ها رو به افزایش است. طبیعت‌گردان علاقه‌مند با حضور در بخشی از این جنگل‌ها موسوم به پارک ملی لوآنگو می‌توانند اسب‌های آبی، فیل‌ها و دیگر انواع حیات‌وحش جنگل‌های کنگو را در محیط طبیعی خود ببینند.

● جنگل‌های‌آپالاچی

جنگل‌های آپالاچی در قسمت شرقی ایالات متحده در امتداد دو ایالت نیویورک و آلاباما، در دامنه‌های رشته کوه‌های آپالاچی گسترش یافته‌اند. این جنگل‌ها یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر تنوع زیستی است و دارای صدهزار گونه گیاهی و جانوری بومی است. جنگل‌های آپالاچی برای مدتی طولانی مورد بهره‌برداری بود و از منابع چوب و زغال‌سنگ زیرزمینی آن برداشت می‌شد. اما طی سال‌های اخیر جهت حفظ تنوع زیستی بی‌نظیر این جنگل‌ها، تمامی بهره‌برداری‌ها لغو شدند. طبیعت گردان جهت گردش در جنگل‌های آپالاچی با کسب اجازه قبلی می‌توانند به آن وارد شده و به فعالیت‌هایی چون کوهنوردی و پیاده‌روی بپردازند. گردشگران همچنین می‌توانند به عنوان داوطلب در اکتشافات علمی همکاری کنند.

● جنگل‌های‌آمازون

جنگل‌های آمازون یکی از بزرگ‌ترین سایت‌های طبیعی جهان است. این جنگل‌ها در محدوده‌ هشت کشور قرار گرفته‌اند و مساحتی معادل ۶۵۰ میلیون هکتار را در حوزه‌ رود آمازون دارند. جنگل‌های آمازون سرشار از زندگی است؛ بیش از یک میلیون گونه‌ گیاهی در این جنگل‌ها شناسایی شده است. طبیعت‌گردان علاقه‌مند به پروانه‌ها می‌توانند در این جنگل‌ها ۴۰۰۰ گونه مختلف پروانه را رصد کنند. در میان انواع پستانداران، خزندگان و دوزیستان موجود در جنگل‌های آمازون، جَگوار از محبوبیت زیادی میان گردشگران برخوردار است. رود آمازون در حوزه این جنگل‌ها دارای دلفین‌های آب‌شیرین، نهنگ کوچک و بیش از ۲۰۰۰ گونه ماهی است که تعدادشان از گونه‌های ثبت شده در اقیانوس اطلس نیز بیشتر است. اما این نکته نیز لازم به ذکر است که جنگل‌های آمازون در خطر پدیده‌ جنگل‌زدایی هستند.

● جنگل‌های‌تاسمانی

جنگل‌های باستانی تاسمانی که در استرالیا قرار گرفته، دارای درختانی کهنسال است که بیشترشان را اکالیپتوس تشکیل می‌‌دهد. متاسفانه این جنگل‌ها برای مدتی طولانی تحت برداشت قرار داشتند و بخش‌های عظیمی از وسعت تاسمانی کاسته شد. اکنون‌۳۷۰‌هزار هکتار از این جنگل‌ها به عنوان میراث جهانی ثبت شده و مورد حفاظت قرار گرفته است. فعالان محیط زیست تاکنون فعالیت‌های بسیاری برای پایان‌بخشیدن به نابودی تاسمانی انجام داده‌اند؛ یکی از این فعالان مدت ۴۵۷ روز را روی یکی از درختان این جنگل سپری کرد. اما قطع درختان همچنان ادامه دارد. طبیعت‌گردانی که به جنگل تاسمانی سفر می‌کنند می‌توانند به پیاده‌روی بپردازند و از امکانات کمپینگ بهره ببرند.

● منطقه بیابانی قطب جنوب

این بیابان که در پایین‌ترین قسمت سیاره زمین قرار گرفته، سردترین، خشک‌ترین و بادخیزترین منطقه کره زمین است. از سال ۱۹۱۱ که این قاره کشف شد، تاکنون تعداد بسیار کمی توانسته‌اند به این قاره سفر کنند. برخی تورهای قطب جنوب نیز تنها به بخش‌های ابتدایی این قاره که در کنار دریا هستند وارد می‌شوند و بیشتر زمان خود را در کشتی می‌گذرانند. به جهت پوشش سراسری این منطقه که از یخ و برف است، تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین تهدیدی جدی برای قطب جنوب محسوب می‌شود. فعالان محیط زیست جهت حفاظت از یخ‌های قطب جنوب، در تلاش هستند تا بتوانند ۱/۲میلیون مایل مربع از آب‌های اطراف این منطقه را در مقابل صید صنعتی حفاظت کنند.

● تالاب پَنتَنال

تالاب پنتنال بزرگ‌ترین تالاب آب‌شیرین جهان است که وسعتی بین ۵۴ ‌تا ۷۵‌هزار مایل مربع را پوشش می‌دهد. بخش عمده‌ این تالاب در برزیل قرار دارد و بخش‌های کوچکی از کناره‌ها در دو کشور بولیوی و پاراگوئه قرار گرفته است. تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری تالاب پنتنال به حدی است که می‌تواند عاشقان حیات‌وحش را چند روز متوالی در این تالاب مشغول نگاه دارد. جگوار، خوک خرطوم دراز، سمور آبی غول‌پیکر، تمساح آمریکایی و صدها گونه ماهی و پرنده مهم‌ترین جانوران این تالاب را تشکیل می‌دهند. تالاب پنتنال همچون یک اسفنج عمل می‌کند و علاوه بر ممانعت از ایجاد سیلاب در مناطق اطراف، آب‌شیرین محلی‌ها را نیز تامین می‌کند. معمولا دسترسی گردشگران به این تالاب مشکل است و طبیعت‌گردان در قالب تورهایی کوچک از شهر کویبا در شمال تالاب به آن وارد می‌شوند.

● جنگل‌های‌گینه‌نو

جنگل‌های استوایی گینه‌نو در دو کشور اندونزی و گینه‌نو قرار گرفته است. این جنگل‌ها به داشتن پروانه‌هایی در اندازه‌ پرندگان، خفاش‌هایی با شمایلی عجیب و کوچک‌ترین طوطی جهان، شهرت دارند. گرچه جنگل‌های گینه‌نو تنها یک‌درصد مساحت جهان را شامل می‌شوند، اما بیش از ۵۰۰۰ درصد از گونه‌های زنده دنیا در آن زیست می‌کنند. متاسفانه این جنگل‌ها نیز همچون جنگل‌های آمازون در خطر جنگل‌زدایی قرار دارند. طی تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۸ صورت گرفته، سوزاندن غیرقانونی جنگل‌ها به همراه آلودگی‌های مختلف محیطی، تخریب بسیاری ایجاد کرده و در صورت ادامه تا سال ۲۰۲۱، ۵۳‌درصد‌ این جنگل‌ها از میان می‌رود.

● دشت‌سرنگِتی

اکوسیستم سرنگتی در دو کشور تانزانیا و کنیا گسترده شده است. این دشت در محدوده‌ تانزانیا جزو میراث جهانی یونسکو است و در محدوده‌ کنیا جزو ذخیرگاه‌ ملی ماسایی مارا محسوب می‌شود. دشت سرنگتی با داشتن مهاجرت سالانه بیش از ۱/۲‌میلیون جانور، بیشترین میزان مهاجرت و جابه‌جایی را میان تمامی اکوسیستم‌ها در جهان به خود اختصاص داده است. ۷۵۰ هزار گورخر در این دشت در میان چراگاه‌ها و سایت‌های آبی در حرکت هستند! سالانه بیش از ۹۰ هزار گردشگر از دشت سرنگتی بازدید می‌کنند. متاسفانه طی سال‌های اخیر با ساخت بزرگراهی جهت اتصال منطقه دریاچه ویکتوریا به دیگر جوامع بخش شرقی این دشت، حیات جانوری این اکوسیستم بی‌نظیر بشدت تهدید شده است. فعالان محیط زیست پیشنهاد ساخت بزرگراهی هوایی را داده‌اند تا علاوه ‌بر حل مشکلات مردم محلی، حیات وحش کم‌ترین آسیب را متحمل شود.

● جنگل‌های دریایی سانداربانز

جنگل‌های مانگرو سانداربانز در دو کشور هند و بنگلادش گسترش یافته‌اند و با وسعتی ۱۴۰ هزار هکتاری بزرگ‌ترین جنگل‌ دریایی جهان محسوب می‌شوند. بخشی از این جنگل‌ها که در‌هند قرار دارد، در‌سال ۱۹۸۷ به‌عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این منطقه به جهت داشتن طیف گسترده‌ای از جانوران از اهمیت جهانی برخوردار است. وجود ۲۶۰ گونه مختلف از پرندگان به همراه ببر بنگال، مار پیتون هندی و تمساح رودخانه‌ای در جنگل سانداربانز، سبب بازدید صدها گردشگر و دوستدار محیط‌زیست از این منطقه شده است. جالب این‌که گردشگران تنها اجازه‌ ورود به بخشی از این جنگل‌ها تحت عنوان پارک ملی سانداربانز را دارند.

● منطقه بیابانی پاتاگونیا

بیشتر افراد معمولا با شنیدن نام آمریکای جنوبی به یاد جنگل‌های آمازون و زمستان‌های گرم می‌افتند. اما در نوک جنوبی این قاره منطقه‌ای وجود دارد که از برف و یخچال‌های طبیعی پوشیده شده است. منطقه بیابانی پاتاگونیا با آب و هوایی سرد و خشک در دو کشور شیلی و آرژانتین گسترده شده است. پاتاگونیا دارای چشم‌اندازهایی بی‌نظیر از دشت‌های ناهموار، دریاچه‌ها و کوه‌هاست که همگی یخ‌زده و سراسر پوشیده از برف هستند. متاسفانه افزایش گازهای گلخانه‌ای و گرم شدن کره زمین تهدیدی جدی برای این منطقه محسوب می‌شود. فعالان محیط زیست نگران هستند که تا چند سال دیگر چشم‌اندازهای آبی رنگ یخچال‌های طبیعی و آبدره‌ها ناپدید شوند. اکنون هر دو کشور آرژانتین و شیلی سایت‌هایی را برای بازدید گردشگران از پاتاگونیا اختصاص داده‌اند.

آیسا اسدی