آموزش, پایه و اساس دموکراسی در یک جامعه است

بدون مردمی که آموزش های لازم را دیده باشند, آزادی بیان و درک مطالب و موقعیت ها بی معنا هستند

در بحث هایی که این روزها در همه جا جاری هستند، بسیار می شنویم که از همه مردم خواسته می شود با مشارکت بالا در انتخابات شرکت کنند. نامزدهای انتخاباتی هرکدام تلاش می کنند که برنامه های خود را برای انتخاب شدن، دارای مشروعیت بیشتری نشان دهند. همان گونه که من بارها تأکید کرده ام، مهم ترین رسالت و هدف هر دولتی در ایران، باید ایجاد هرچه سریع تر «دولت رفاه» و گسترش طبقه متوسط به صورت قابل ملاحظه ای باشد و برای این کار باید در مقابله با اشرافی گری های دولتی و خصوصی، به سوی بهبود وضعیت مسکن، بهداشت، آموزش و حمل و نقل عمومی رفت و برنامه های نولیبرالی و خطرناکی را که سرمایه داران رانت خوار جدید در رؤیای تحقق بخشیدن به آنها با بازکردن پای همکارانِ بیگانه شان را دارند، متوقف کرد، اما در بین اینها آموزش، به دو دلیل باید و می تواند در اولویت مطلق قرار بگیرد؛ نخست اینکه وضعیت آموزش پیش دانشگاهی در کشور ما بسیار وخیم است: کیفیت مدارس دولتی نامطلوبند، دستمزد آموزگاران پایین است، وسایل کمک آموزشی و بناها وضعیت خوبی ندارند و ارزش واقعی و جایگاه والای آموزگاری در جامعه فراموش شده است. دولت باید به نظر من در یک برنامه چهار ساله اضطراری، اولویتی مطلق به تغییر این وضعیت بدهد و مدارس دولتی را هرچه بیشتر تبدیل به الگویی کند که حتی افراد با وضعیت مالی بالا نیز ترجیح بدهند کودکانشان را به این مدارس بفرستند و نه مدارس خصوصی. این چشم انداز البته برای یک دوره چهار ساله شاید بیش از اندازه اتوپیایی و ناممکن باشد، اما به هر رو باید آن را از جایی آغاز کرد، اما اینکه اصولا چنین برنامه ای اتوپیایی است، کاملا نادرست است زیرا در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، انتخاب مردم، حتی با وضعیت بالای اقتصادی، به طرف سیستم دولتی است، اما اولویت دومی نیز برای رسیدگی فوری به مدارس و طرحی ضربتی برای تغییر و بهبود مدارس دولتی هست و آن اینکه: مدرسه و آموزش ابتدایی و متوسطه در همه جای جهان امروز، پایه و اساس دموکراسی هستند و اگر ما از مطبوعات آزاد و آزادی مطبوعات و رسانه ها به عنوان یکی از مهم ترین ارکان دموکراسی سخن می گوییم نباید فراموش کنیم که بدون مردمی که آموزش های لازم را دیده باشند، آزادی بیان و درک مطالب و موقعیت ها بی معنا هستند. در یک جامعه کم سواد یا با کیفیت نامطلوبی از آموزش، آزادی مطبوعات و رسانه ها تقریبا به هیچ کاری نمی آید. چنین جامعه ای همواره در خطر بازگشت به سراب های پوپولیسم و خیالبافی های آمرانه است.

ناصر فکوهی. استاد دانشگاه تهران