تنها فرصت جهانی شدن

افشین قطبی لبخند را با برد در سئول به مردم خوب ایران هدیه می دهم

روز سرنوشت از راه رسید. ساعت ۱۷ دیگر تکلیف مشخص است. تیم ملی یا از کره امتیاز می‌گیرد و یا با باخت به این تیم با رویای صعود به جام جهانی وداع می‌کند. کره اگرچه قبل از این صعود کرده و شاید نباید انگیزه‌ای بالا برای صعود داشته باشد اما به دو دلیل نمی‌خواهد حتی یک گام برابر حریف سنتی عقب بنشیند. اول شعار نمایشی بازی جوانمردانه و مهمتر از آن تلاش برای صعود مشترک با کره شمالی.

شکست یعنی حذف ایران و این می‌تواند فرصتی باشد برای رسیدن مشترک دو کره به جام جهانی. اتفاقی که مرهمی می‌شود بر زخم کینه و دشمنی دو دولت، که ملتی را از هم جدا کرده است. مردان شمالی را در فقر مطلق حکومت کمونیستی منزوی کرده و جنوبی‌های درحال توسعه را غرب زده و فامیلی را از هم جدا انداخته. این برد اما می‌تواند قدمی باشد به سوی آشتی.

این‌ها استدلالی است که معتبرترین روزنامه چاپ سئول در آخرین شماره خود درباره بازی حساس با ایران نوشته است.

اما ایران هم نمی‌خواهد بازنده باشد. این آخرین تیر تیمی است که همه فرصت‌های قبلی‌اش را در نابسامانی فوتبال دولتی هدر داده. این بار اما تیم مردمی می‌خواهد جبران مافات کند. تیمی که مربی‌اش را فشار افکار عمومی در منافات با خواست سازمان ورزش پس از یک سال و نیم کشمکش توانست به فدراسیون فوتبال تحمیل کند، در نهایت ناامیدی برای موفقیت می‌جنگد. قطبی که هوادارانش او را امپراتور می‌خوانند به سرزمینی می‌رود که سال‌ها برای تیم ملی کشورش کار کرده و شناختی عمیق از سبک فوتبالش دارد.

● بهار ۱۳۸۱

در آستانه بازی‌های جام جهانی ۲۰۰۲ کره و ژاپن، درست زمانی که هنوز فوتبال ایران در غم حذف تیم ملی بود، سایت فوتبال مدیا، که دو خبرنگار ایرانی مقیم آمریکا آن را راه‌اندازی کرده بودند، مصاحبه‌ای با افشین قطبی منتشر کرد.

قطبی در این گفت و گو خبر از شروع همکاری با تیم ملی کره به عنوان یکی از ۴ دستیار اصلی گاس‌‌هیدینک‌، سرمربی سرشناس هلندی تیم ملی کره، داده بود؛ «یادم هست آن روز که داشتم از لس‌آنجلس با پرواز بریتیش ایرویز می‌رفتم هنگ‌کنگ تا دستیار مربی بزرگ هلندی تیم ملی کره، گاس هیدینک‌ باشم در طول پرواز با خودم فکر می‌کردم که اگر این اتفاق بیفتد حتماً همه کار می‌شود کرد. من نرم افزار آنالیز بازی را ساخته بودم، این تکنولوژی برای هیدینک‌ جالب بود و به همین دلیل از من خواست تا برای بازی‌های جام جهانی در کنارش باشم.»

● پائیز ۱۳۸۴

تیم ملی ایران، همراه با برانکو ایوانکوویچ، جواز صعود به جام جهانی را به دست آورده بود. او انتقادات بسیاری را از سوی رسانه‌ها تحمل می‌کرد. بسیاری بار فنی کادر دستیاران قطبی را کم می‌دانستند.

موج روشنفکر روزنامه‌نگاران ورزشی افشین قطبی را بهترین کاندیدا برای اضافه شدن به کادر فنی ایران می‌دانستند. تماس‌هایی میان او و برانکو ایوانکوویچ برقرار شد، اما در پایان مربی گمنام تیم‌های لیگ یکی ایران؛ یعنی هومن افاضلی، آنالیزور تیم ملی فوتبال می‌شود.

● بهار ۱۳۸۵

دیک ادووکات، سرمربی سرشناس هلندی، هدایت تیم ملی کره را پیش از بازی‌های حساس جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان برعهده گرفته است. او قدم در راهی گذاشته که ۴‌ سال پیش از این سلف سرشناسش، گاس هیدینک‌، توانسته بود کره را تیم چهارم جهان کند. دیک ادووکات برای تکرار موفقیت تیمش درست همان مسیری را رفت که پیش از او هیدینک‌ طی کرده بود.

افشین در تیم ادووکات به همراه پیم وربیک، سرمربی فعلی تیم ملی استرالیا و هونگ میونگ بو، دستیار ادووکات بود و روی نیمکت تیمش می‌نشست. او در بازی‌های جام جهانی یکی از مربیان اصلی تیم ملی کره بود. آنها هرچند موفق به صعود از گروه‌شان نشدند، اما توانستد بازی‌های قابل قبولی را به نمایش بگذارند.

● اواخر تابستان ۱۳۸۵

دیک ادووکات از تیم ملی کره جدا شد و مسئولان فدراسیون فوتبال این کشور دستیار اول او، یعنی پیم وربیک را به جایش منصوب کردند. به این ترتیب، افشین حالا مرد شماره ۲ نیمکت تیم ملی کره شده بود. او باید همراه با دیگر همکارانش، کره را برای بازی‌های جام ملت‌ها آماده می‌کردند. مسابقاتی که در اولین گام باید تیمشان در سئول به مصاف تیم ملی ایران می‌رفت: «داشتم روی نیمکت می‌نشستم که آقایی آمد سمت من و سلام کرد.

او خودش را معرفی کرد. اصلاً نمی‌شناختمش. گفت: اسمم افشین است و در کادر فنی تیم ملی کره هستم.» این خاطره را امیر قلعه‌نویی از روز آشنایی‌اش با افشین قطبی می‌گوید. قلعه نویی آن روز سرمربی تیم ملی ایران بود و تیمش توانست در سئول با تیم افشین مساوی کند.

● ۲۴ مرداد۸۶

سرانجام، افشین قطبی برای هدایت پرسپولیس به تهران آمد. پنجشنبه شب بود، شب ورود او به ایران جایی که او توانست پس از سال‌ها مادرش را ببیند: «فکر کنم وقتی ۳۰ سال از کشورت دور باشی، هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنی خاکی را که وقتی کودک بودی در آنجا زندگی می‌کردی. اینکه می‌توانستم مادرم را دوباره ببینم، که در ۳۰ سال گذشته فقط ۲ بار -آن هم خارج از ایران- دیده بودم؛ گرمی و هیجانی را که مردم در لحظه ورودم داشتند حسی برایم ساخته بود که واقعاً نمی‌توانم وصفش کنم؛ اینکه مردم چقدر انرژی مثبت به من القا می‌کنند.»

روزهای موفقیت را افشین پس از این آغاز کرد و ۱۷ بازی را فقط با تیمش برنده بود. هرچند با دستیارش اختلاف داشت اما با شعار «قلب شیر» او محبوب همه مردم ایران شد.

● ۱۱ اسفند ۱۳۸۶

پرسپولیس تا ساعتی دیگر به مصاف فجر در شیراز می‌رود، هفته‌ای است که مطرح شده افشین سرمربی تیم ملی می‌شود. او دو روز قبل از بازی را در جلسات متعدد با مسئولان سازمان ورزش و فدراسیون سپری کرده است. همه او را سرمربی جدید تیم ملی می‌شناسند. او قبل از بازی با بازیکنانش خداحافظی می‌کند.

آنها بازی را می‌برند ولی پایان مسابقه اعلام می‌شود علی دایی سرمربی تیم ملی شده است. این بار حتی در این انتخاب سازمان ورزش هم نقشی نداشت و دستی از بالاترین مقام دولتی، سرمربی تیم ملی را برگزید؛ «من راه‌های لابی کردن را بلد نبودم. هنوز هم در شوک هستم که آنها چرا چنین برخوردی با من کردند. گفتند تو سرمربی هستی، اما یک دفعه نام دایی را انتخاب کردند.» پس از این اتفاق، افشین به شدت عصبی بود. او در این هفته‌ها با شیث، مامانی، نیکبخت و حتی عباس آقایی درگیر شد.

● شنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۷

دقیقه ۹۶ بود. پرسپولیس و قطبی پیش چشم ۱۰۰ هزار نفر، داشتند جام را دو دستی تقدیم مهمان اصفهانی می‌کردند که یکباره کریم سر رسید. سانتر او و هد سپهر حیدری به یکباره معجزه کرد. پرسپولیس قهرمان شد تا آن شب تهران پس از مدت‌ها شاهد جشن باشکوه خیابانی باشد. روی چمن مردم سر از پا نمی‌شناختند. بزن و بکوب خیلی زود به خیابان‌های شهر رسید.

● ۲ اردیبهشت۱۳۸۸

افشین قطبی سرمربی تیم ملی شد. در پی صدور دومین بیانیه شدیداللحن مایلی کهن، فدراسیون با این مربی قطع همکاری کرد و قطبی را به جای او برگزید. انتخاب قطبی با فشار افکار عمومی و موافقت اجباری دستگاه‌های متولی ورزش اتفاق افتاد. قطبی از ۱۹ اردیبهشت تمرینات تیم ملی را آغاز کرد. او از دو بازی متوالی با کره شمالی و امارات صاحب ۴ امتیاز شد. تیم ملی با ۱۰ امتیاز در شرایطی قرار گرفت که باید از بازی آخر در سئول امتیاز می‌گرفت که از رقابت‌های مقدماتی جام جهانی حذف نشود.

● ۲۵ خرداد ۱۳۸۸

«فردا با ارائه یک بازی هجومی همه و به ویژه کره‌جنوبی را شگفت زده خواهیم کرد.» قطبی که ۴ روز است با تیمش در کره تمرین می‌کند عصر دیروز باردیگر بر صعود تیم ملی به جام جهانی تاکید کرد. او که خوب به شرایط سخت بازی امروز واقف است این بار هم حتی یک گام عقب نکشید و از برد سخن گفت تا تیمش حتی بخت صعود مستقیم به جام جهانی را داشته باشد. این آخرین بخت فوتبال است.

حذف از جام جهانی یعنی کابوس، فوتبال ایران با آخرین امپراتورش پا به سرزمین اژدها گذاشته است. آیا قطبی آن طور که گفته با یک پیروزی شیرین می‌تواند لبخند گمشده را پس از مدت‌ها بر لب مردم فوتبالدوست ایرانی بنشاند؟

ساعت ۱۷ بی‌شک پاسخ این سئوال داده می‌شود.