اضافه‌وزن در بارداری اجتناب‌ناپذیر است

طبیعی است که آرزوی تمام والدین داشتن کودک سالم، تکامل یافته و خوب تغذیه شده است. خانم سالمی که قبل از بارداری و همچنین در حین بارداری تغذیه خوبی داشته باشد، می‌تواند یک بارداری …

طبیعی است که آرزوی تمام والدین داشتن کودک سالم، تکامل یافته و خوب تغذیه شده است. خانم سالمی که قبل از بارداری و همچنین در حین بارداری تغذیه خوبی داشته باشد، می‌تواند یک بارداری بدون عوارض را طی کند و در نهایت کودکی سالم داشته و البته بتواند در آینده توانایی شیر دادن به فرزندش را تمام و کمال داشته باشد.

نکته قابل توجه در دوران بارداری افزایش وزن اجتناب‌ناپذیر خانم‌هاست که براساس قد و وزن آنها در قبل از بارداری متفاوت است. متاسفانه دیده شده برخی خانم‌هایی که قبل از بارداری دچار چاقی یا حتی اضافه‌وزن هستند، در حین بارداری از اضافه‌وزن بیشتر خود دچار نگرانی‌هایی می‌شوند که هم از نظر روحی روانی آسیب‌پذیر می‌شوند و هم گاهی اقدام به گرفتن رژیم در حین بارداری می‌کنند که کاری بس اشتباه است. باید بدانیم بارداری اصلا زمان خوبی برای رژیم‌گرفتن نیست.

کمتر از نیمی از اضافه‌وزن در بارداری مربوط به جنین، جفت و مایع آمینوتیک است و بقیه آن به بافت‌های تولید مثل، مایعات خون و ذخایر مادر اختصاص دارد.

تعیین وزن مطلوب برای بارداری براساس BMI خانم در قبل از بارداری اتفاق می‌افتد. BMI یا نماینده توده بدن براساس تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر به دست می‌آید و بین ۲۰ تا ۲۵ طبیعی، زیر ۲۰ کمبود وزن و بیش از ۲۵ اضافه‌وزن در نظر گرفته می‌شود. BMI بیش از ۳۰ نشان‌دهنده چاقی است.

برای افراد کم‌وزن (BMI کمتر از ۲۰) ۵/۱۲ تا ۱۸ کیلوگرم اضافه‌وزن در طول بارداری توصیه می‌شود و برای افراد با وزن طبیعی ۵/۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم افزایش وزن و برای افراد دارای اضافه‌وزن ۷ تا ۵/۱۱ کیلوگرم و همچنین حتی برای افراد چاق و باBMI بالاتر از ۳۰ حداقل ۶ کیلوگرم اضافه‌وزن در طول بارداری توصیه می‌شود و کمتر از آن اصلا صحیح نیست.

این اضافه‌وزن برای نیازهای حین بارداری و همچنین در طول شیردهی لازم و ضروری است. مادرانی که بچه خود را شیر می‌دهند، بتدریج و بدون عوارض، وزن خود را دوباره کم کرده و به وزن قبلی خود می‌رسند. این رویه (افزایش وزن در حین بارداری و کاهش آن در طول شیردهی) با اصول تغذیه و قانون خلقت مطابقت دارد و نباید از افزایش وزن در طول بارداری نگران بود. هرچند با واکنش‌های متفاوتی که در فیزیولوژی جنسی مادر پس از زایمان رخ می‌دهد، وجود تغییرات اندک پس از طی این دوران اجتناب‌ناپذیر است، اما به‌هر حال می‌توان با در نظر داشتن برخی نکات ازجمله شیردهی مرتب کودک، استفاده از فیبر و مصرف روغن‌های گیاهی حاوی پیوند‌های چند‌گانه (زیتون و کنولا) این تغییرات را تعدیل کرد.

محمدعلی پازوکی مهر